રામ ચરિત માનસ અયોધ્યાકાંડ | Read AyodhyaKand in Gujarati

|| શ્રી ગણેશાય નમઃ ||
|| શ્રી જાનકી વલ્લભો વિજયતે ||
|| શ્રી રામ ચરિત માનસ સંપૂર્ણ ||
|| દ્વિતિય સોપાન અયોધ્યાકાંડ ||

શ્લોક
યસ્યાઙ્કે ચ વિભાતિ ભૂધરસુતા દેવાપગા મસ્તકે
ભાલે બાલવિધુર્ગલે ચ ગરલં યસ્યોરસિ વ્યાલરાટ્।
સોયં ભૂતિવિભૂષણઃ સુરવરઃ સર્વાધિપઃ સર્વદા
શર્વઃ સર્વગતઃ શિવઃ શશિનિભઃ શ્રીશઙ્કરઃ પાતુ મામ્।।1।।
પ્રસન્નતાં યા ન ગતાભિષેકતસ્તથા ન મમ્લે વનવાસદુઃખતઃ।
મુખામ્બુજશ્રી રઘુનન્દનસ્ય મે સદાસ્તુ સા મઞ્જુલમંગલપ્રદા।।2।।
નીલામ્બુજશ્યામલકોમલાઙ્ગં સીતાસમારોપિતવામભાગમ્।
પાણૌ મહાસાયકચારુચાપં નમામિ રામં રઘુવંશનાથમ્।।3।।

દોહા / સોરતા
દો0શ્રીગુરુ ચરન સરોજ રજ નિજ મનુ મુકુરુ સુધારિ।
બરનઉરઘુબર બિમલ જસુ જો દાયકુ ફલ ચારિ।।

2.1

ચૌપાઈ
જબ તેં રામુ બ્યાહિ ઘર આએ। નિત નવ મંગલ મોદ બધાએ।।
ભુવન ચારિદસ ભૂધર ભારી। સુકૃત મેઘ બરષહિ સુખ બારી।।
રિધિ સિધિ સંપતિ નદીં સુહાઈ। ઉમગિ અવધ અંબુધિ કહુઆઈ।।
મનિગન પુર નર નારિ સુજાતી। સુચિ અમોલ સુંદર સબ ભાી।।
કહિ ન જાઇ કછુ નગર બિભૂતી। જનુ એતનિઅ બિરંચિ કરતૂતી।।
સબ બિધિ સબ પુર લોગ સુખારી। રામચંદ મુખ ચંદુ નિહારી।।
મુદિત માતુ સબ સખીં સહેલી। ફલિત બિલોકિ મનોરથ બેલી।।
રામ રૂપુ ગુનસીલુ સુભાઊ। પ્રમુદિત હોઇ દેખિ સુનિ રાઊ।।

દોહા / સોરતા
સબ કેં ઉર અભિલાષુ અસ કહહિં મનાઇ મહેસુ।
આપ અછત જુબરાજ પદ રામહિ દેઉ નરેસુ।।1।।

2.2

ચૌપાઈ
એક સમય સબ સહિત સમાજા। રાજસભારઘુરાજુ બિરાજા।।
સકલ સુકૃત મૂરતિ નરનાહૂ। રામ સુજસુ સુનિ અતિહિ ઉછાહૂ।।
નૃપ સબ રહહિં કૃપા અભિલાષેં। લોકપ કરહિં પ્રીતિ રુખ રાખેં।।
તિભુવન તીનિ કાલ જગ માહીં। ભૂરિ ભાગ દસરથ સમ નાહીં।।
મંગલમૂલ રામુ સુત જાસૂ। જો કછુ કહિજ થોર સબુ તાસૂ।।
રાયસુભાયમુકુરુ કર લીન્હા। બદનુ બિલોકિ મુકુટ સમ કીન્હા।।
શ્રવન સમીપ ભએ સિત કેસા। મનહુજરઠપનુ અસ ઉપદેસા।।
નૃપ જુબરાજ રામ કહુદેહૂ। જીવન જનમ લાહુ કિન લેહૂ।।

દોહા / સોરતા
યહ બિચારુ ઉર આનિ નૃપ સુદિનુ સુઅવસરુ પાઇ।
પ્રેમ પુલકિ તન મુદિત મન ગુરહિ સુનાયઉ જાઇ।।2।।

2.3

ચૌપાઈ
કહઇ ભુઆલુ સુનિઅ મુનિનાયક। ભએ રામ સબ બિધિ સબ લાયક।।
સેવક સચિવ સકલ પુરબાસી। જે હમારે અરિ મિત્ર ઉદાસી।।
સબહિ રામુ પ્રિય જેહિ બિધિ મોહી। પ્રભુ અસીસ જનુ તનુ ધરિ સોહી।।
બિપ્ર સહિત પરિવાર ગોસાઈં। કરહિં છોહુ સબ રૌરિહિ નાઈ।।
જે ગુર ચરન રેનુ સિર ધરહીં। તે જનુ સકલ બિભવ બસ કરહીં।।
મોહિ સમ યહુ અનુભયઉ ન દૂજેં। સબુ પાયઉરજ પાવનિ પૂજેં।।
અબ અભિલાષુ એકુ મન મોરેં। પૂજહિ નાથ અનુગ્રહ તોરેં।।
મુનિ પ્રસન્ન લખિ સહજ સનેહૂ। કહેઉ નરેસ રજાયસુ દેહૂ।।

દોહા / સોરતા
રાજન રાઉર નામુ જસુ સબ અભિમત દાતાર।
ફલ અનુગામી મહિપ મનિ મન અભિલાષુ તુમ્હાર।।3।।

2.4

ચૌપાઈ
સબ બિધિ ગુરુ પ્રસન્ન જિયજાની। બોલેઉ રાઉ રહિ મૃદુ બાની।।
નાથ રામુ કરિઅહિં જુબરાજૂ। કહિઅ કૃપા કરિ કરિઅ સમાજૂ।।
મોહિ અછત યહુ હોઇ ઉછાહૂ। લહહિં લોગ સબ લોચન લાહૂ।।
પ્રભુ પ્રસાદ સિવ સબઇ નિબાહીં। યહ લાલસા એક મન માહીં।।
પુનિ ન સોચ તનુ રહઉ કિ જાઊ। જેહિં ન હોઇ પાછેં પછિતાઊ।।
સુનિ મુનિ દસરથ બચન સુહાએ। મંગલ મોદ મૂલ મન ભાએ।।
સુનુ નૃપ જાસુ બિમુખ પછિતાહીં। જાસુ ભજન બિનુ જરનિ ન જાહીં।।
ભયઉ તુમ્હાર તનય સોઇ સ્વામી। રામુ પુનીત પ્રેમ અનુગામી।।

દોહા / સોરતા
બેગિ બિલંબુ ન કરિઅ નૃપ સાજિઅ સબુઇ સમાજુ।
સુદિન સુમંગલુ તબહિં જબ રામુ હોહિં જુબરાજુ।।4।।

2.5

ચૌપાઈ
મુદિત મહિપતિ મંદિર આએ। સેવક સચિવ સુમંત્રુ બોલાએ।।
કહિ જયજીવ સીસ તિન્હ નાએ। ભૂપ સુમંગલ બચન સુનાએ।।
જૌં પાહિ મત લાગૈ નીકા। કરહુ હરષિ હિયરામહિ ટીકા।।
મંત્રી મુદિત સુનત પ્રિય બાની। અભિમત બિરવપરેઉ જનુ પાની।।
બિનતી સચિવ કરહિ કર જોરી। જિઅહુ જગતપતિ બરિસ કરોરી।।
જગ મંગલ ભલ કાજુ બિચારા। બેગિઅ નાથ ન લાઇઅ બારા।।
નૃપહિ મોદુ સુનિ સચિવ સુભાષા। બઢ઼ત બૌંડ઼ જનુ લહી સુસાખા।।

દોહા / સોરતા
કહેઉ ભૂપ મુનિરાજ કર જોઇ જોઇ આયસુ હોઇ।
રામ રાજ અભિષેક હિત બેગિ કરહુ સોઇ સોઇ।।5।।

2.6

ચૌપાઈ
હરષિ મુનીસ કહેઉ મૃદુ બાની। આનહુ સકલ સુતીરથ પાની।।
ઔષધ મૂલ ફૂલ ફલ પાના। કહે નામ ગનિ મંગલ નાના।।
ચામર ચરમ બસન બહુ ભાી। રોમ પાટ પટ અગનિત જાતી।।
મનિગન મંગલ બસ્તુ અનેકા। જો જગ જોગુ ભૂપ અભિષેકા।।
બેદ બિદિત કહિ સકલ બિધાના। કહેઉ રચહુ પુર બિબિધ બિતાના।।
સફલ રસાલ પૂગફલ કેરા। રોપહુ બીથિન્હ પુર ચહુફેરા।।
રચહુ મંજુ મનિ ચૌકેં ચારૂ। કહહુ બનાવન બેગિ બજારૂ।।
પૂજહુ ગનપતિ ગુર કુલદેવા। સબ બિધિ કરહુ ભૂમિસુર સેવા।।

દોહા / સોરતા
ધ્વજ પતાક તોરન કલસ સજહુ તુરગ રથ નાગ।
સિર ધરિ મુનિબર બચન સબુ નિજ નિજ કાજહિં લાગ।।6।।

2.7

ચૌપાઈ
જો મુનીસ જેહિ આયસુ દીન્હા। સો તેહિં કાજુ પ્રથમ જનુ કીન્હા।।
બિપ્ર સાધુ સુર પૂજત રાજા। કરત રામ હિત મંગલ કાજા।।
સુનત રામ અભિષેક સુહાવા। બાજ ગહાગહ અવધ બધાવા।।
રામ સીય તન સગુન જનાએ। ફરકહિં મંગલ અંગ સુહાએ।।
પુલકિ સપ્રેમ પરસપર કહહીં। ભરત આગમનુ સૂચક અહહીં।।
ભએ બહુત દિન અતિ અવસેરી। સગુન પ્રતીતિ ભેંટ પ્રિય કેરી।।
ભરત સરિસ પ્રિય કો જગ માહીં। ઇહઇ સગુન ફલુ દૂસર નાહીં।।
રામહિ બંધુ સોચ દિન રાતી। અંડન્હિ કમઠ હ્રદઉ જેહિ ભાી।।

દોહા / સોરતા
એહિ અવસર મંગલુ પરમ સુનિ રહેઉ રનિવાસુ।
સોભત લખિ બિધુ બઢ઼ત જનુ બારિધિ બીચિ બિલાસુ।।7।।

2.8

ચૌપાઈ
પ્રથમ જાઇ જિન્હ બચન સુનાએ। ભૂષન બસન ભૂરિ તિન્હ પાએ।।
પ્રેમ પુલકિ તન મન અનુરાગીં। મંગલ કલસ સજન સબ લાગીં।।
ચૌકેં ચારુ સુમિત્રાપુરી। મનિમય બિબિધ ભાિ અતિ રુરી।।
આન મગન રામ મહતારી। દિએ દાન બહુ બિપ્ર હારી।।
પૂજીં ગ્રામદેબિ સુર નાગા। કહેઉ બહોરિ દેન બલિભાગા।।
જેહિ બિધિ હોઇ રામ કલ્યાનૂ। દેહુ દયા કરિ સો બરદાનૂ।।
ગાવહિં મંગલ કોકિલબયનીં। બિધુબદનીં મૃગસાવકનયનીં।।

દોહા / સોરતા
રામ રાજ અભિષેકુ સુનિ હિયહરષે નર નારિ।
લગે સુમંગલ સજન સબ બિધિ અનુકૂલ બિચારિ।।8।।

2.9

ચૌપાઈ
તબ નરનાહબસિષ્ઠુ બોલાએ। રામધામ સિખ દેન પઠાએ।।
ગુર આગમનુ સુનત રઘુનાથા। દ્વાર આઇ પદ નાયઉ માથા।।
સાદર અરઘ દેઇ ઘર આને। સોરહ ભાિ પૂજિ સનમાને।।
ગહે ચરન સિય સહિત બહોરી। બોલે રામુ કમલ કર જોરી।।
સેવક સદન સ્વામિ આગમનૂ। મંગલ મૂલ અમંગલ દમનૂ।।
તદપિ ઉચિત જનુ બોલિ સપ્રીતી। પઠઇઅ કાજ નાથ અસિ નીતી।।
પ્રભુતા તજિ પ્રભુ કીન્હ સનેહૂ। ભયઉ પુનીત આજુ યહુ ગેહૂ।।
આયસુ હોઇ સો કરૌં ગોસાઈ। સેવક લહઇ સ્વામિ સેવકાઈ।।

દોહા / સોરતા
સુનિ સનેહ સાને બચન મુનિ રઘુબરહિ પ્રસંસ।
રામ કસ ન તુમ્હ કહહુ અસ હંસ બંસ અવતંસ।।9।।

2.10

ચૌપાઈ
બરનિ રામ ગુન સીલુ સુભાઊ। બોલે પ્રેમ પુલકિ મુનિરાઊ।।
ભૂપ સજેઉ અભિષેક સમાજૂ। ચાહત દેન તુમ્હહિ જુબરાજૂ।।
રામ કરહુ સબ સંજમ આજૂ। જૌં બિધિ કુસલ નિબાહૈ કાજૂ।।
ગુરુ સિખ દેઇ રાય પહિં ગયઉ। રામ હૃદયઅસ બિસમઉ ભયઊ।।
જનમે એક સંગ સબ ભાઈ। ભોજન સયન કેલિ લરિકાઈ।।
કરનબેધ ઉપબીત બિઆહા। સંગ સંગ સબ ભએ ઉછાહા।।
બિમલ બંસ યહુ અનુચિત એકૂ। બંધુ બિહાઇ બડ઼ેહિ અભિષેકૂ।।
પ્રભુ સપ્રેમ પછિતાનિ સુહાઈ। હરઉ ભગત મન કૈ કુટિલાઈ।।

દોહા / સોરતા
તેહિ અવસર આએ લખન મગન પ્રેમ આનંદ।
સનમાને પ્રિય બચન કહિ રઘુકુલ કૈરવ ચંદ।।10।।

2.11

ચૌપાઈ
બાજહિં બાજને બિબિધ બિધાના। પુર પ્રમોદુ નહિં જાઇ બખાના।।
ભરત આગમનુ સકલ મનાવહિં। આવહુબેગિ નયન ફલુ પાવહિં।।
હાટ બાટ ઘર ગલીં અથાઈ। કહહિં પરસપર લોગ લોગાઈ।।
કાલિ લગન ભલિ કેતિક બારા। પૂજિહિ બિધિ અભિલાષુ હમારા।।
કનક સિંઘાસન સીય સમેતા। બૈઠહિં રામુ હોઇ ચિત ચેતા।।
સકલ કહહિં કબ હોઇહિ કાલી। બિઘન મનાવહિં દેવ કુચાલી।।
તિન્હહિ સોહાઇ ન અવધ બધાવા। ચોરહિ ચંદિનિ રાતિ ન ભાવા।।
સારદ બોલિ બિનય સુર કરહીં। બારહિં બાર પાય લૈ પરહીં।।

દોહા / સોરતા
બિપતિ હમારિ બિલોકિ બડ઼િ માતુ કરિઅ સોઇ આજુ।
રામુ જાહિં બન રાજુ તજિ હોઇ સકલ સુરકાજુ।।11।।

2.12

ચૌપાઈ
સુનિ સુર બિનય ઠાઢ઼િ પછિતાતી। ભઇઉસરોજ બિપિન હિમરાતી।।
દેખિ દેવ પુનિ કહહિં નિહોરી। માતુ તોહિ નહિં થોરિઉ ખોરી।।
બિસમય હરષ રહિત રઘુરાઊ। તુમ્હ જાનહુ સબ રામ પ્રભાઊ।।
જીવ કરમ બસ સુખ દુખ ભાગી। જાઇઅ અવધ દેવ હિત લાગી।।
બાર બાર ગહિ ચરન સોચૌ। ચલી બિચારિ બિબુધ મતિ પોચી।।
ઊ નિવાસુ નીચિ કરતૂતી। દેખિ ન સકહિં પરાઇ બિભૂતી।।
આગિલ કાજુ બિચારિ બહોરી। કરહહિં ચાહ કુસલ કબિ મોરી।।
હરષિ હૃદયદસરથ પુર આઈ। જનુ ગ્રહ દસા દુસહ દુખદાઈ।।

દોહા / સોરતા
નામુ મંથરા મંદમતિ ચેરી કૈકેઇ કેરિ।
અજસ પેટારી તાહિ કરિ ગઈ ગિરા મતિ ફેરિ।।12।।

2.13

ચૌપાઈ
દીખ મંથરા નગરુ બનાવા। મંજુલ મંગલ બાજ બધાવા।।
પૂછેસિ લોગન્હ કાહ ઉછાહૂ। રામ તિલકુ સુનિ ભા ઉર દાહૂ।।
કરઇ બિચારુ કુબુદ્ધિ કુજાતી। હોઇ અકાજુ કવનિ બિધિ રાતી।।
દેખિ લાગિ મધુ કુટિલ કિરાતી। જિમિ ગવતકઇ લેઉકેહિ ભાી।।
ભરત માતુ પહિં ગઇ બિલખાની। કા અનમનિ હસિ કહ હિ રાની।।
ઊતરુ દેઇ ન લેઇ ઉસાસૂ। નારિ ચરિત કરિ ઢારઇ આૂ।।
હિ કહ રાનિ ગાલુ બડ઼ તોરેં। દીન્હ લખન સિખ અસ મન મોરેં।।
તબહુન બોલ ચેરિ બડ઼િ પાપિનિ। છાડ઼ઇ સ્વાસ કારિ જનુ સાિનિ।।

દોહા / સોરતા
સભય રાનિ કહ કહસિ કિન કુસલ રામુ મહિપાલુ।
લખનુ ભરતુ રિપુદમનુ સુનિ ભા કુબરી ઉર સાલુ।।13।।

2.14

ચૌપાઈ
કત સિખ દેઇ હમહિ કોઉ માઈ। ગાલુ કરબ કેહિ કર બલુ પાઈ।।
રામહિ છાડ઼િ કુસલ કેહિ આજૂ। જેહિ જનેસુ દેઇ જુબરાજૂ।।
ભયઉ કૌસિલહિ બિધિ અતિ દાહિન। દેખત ગરબ રહત ઉર નાહિન।।
દેખેહુ કસ ન જાઇ સબ સોભા। જો અવલોકિ મોર મનુ છોભા।।
પૂતુ બિદેસ ન સોચુ તુમ્હારેં। જાનતિ હહુ બસ નાહુ હમારેં।।
નીદ બહુત પ્રિય સેજ તુરાઈ। લખહુ ન ભૂપ કપટ ચતુરાઈ।।
સુનિ પ્રિય બચન મલિન મનુ જાની। ઝુકી રાનિ અબ રહુ અરગાની।।
પુનિ અસ કબહુકહસિ ઘરફોરી। તબ ધરિ જીભ કઢ઼ાવઉતોરી।।

દોહા / સોરતા
કાને ખોરે કૂબરે કુટિલ કુચાલી જાનિ।
તિય બિસેષિ પુનિ ચેરિ કહિ ભરતમાતુ મુસુકાનિ।।14।।

2.15

ચૌપાઈ
પ્રિયબાદિનિ સિખ દીન્હિઉતોહી। સપનેહુતો પર કોપુ ન મોહી।।
સુદિનુ સુમંગલ દાયકુ સોઈ। તોર કહા ફુર જેહિ દિન હોઈ।।
જેઠ સ્વામિ સેવક લઘુ ભાઈ। યહ દિનકર કુલ રીતિ સુહાઈ।।
રામ તિલકુ જૌં સાેહુકાલી। દેઉમાગુ મન ભાવત આલી।।
કૌસલ્યા સમ સબ મહતારી। રામહિ સહજ સુભાયપિઆરી।।
મો પર કરહિં સનેહુ બિસેષી। મૈં કરિ પ્રીતિ પરીછા દેખી।।
જૌં બિધિ જનમુ દેઇ કરિ છોહૂ। હોહુરામ સિય પૂત પુતોહૂ।।
પ્રાન તેં અધિક રામુ પ્રિય મોરેં। તિન્હ કેં તિલક છોભુ કસ તોરેં।।

દોહા / સોરતા
ભરત સપથ તોહિ સત્ય કહુ પરિહરિ કપટ દુરાઉ।
હરષ સમય બિસમઉ કરસિ કારન મોહિ સુનાઉ।।15।।

2.16

ચૌપાઈ
એકહિં બાર આસ સબ પૂજી। અબ કછુ કહબ જીભ કરિ દૂજી।।
ફોરૈ જોગુ કપારુ અભાગા। ભલેઉ કહત દુખ રઉરેહિ લાગા।।
કહહિં ઝૂઠિ ફુરિ બાત બનાઈ। તે પ્રિય તુમ્હહિ કરુઇ મૈં માઈ।।
હમહુકહબિ અબ ઠકુરસોહાતી। નાહિં ત મૌન રહબ દિનુ રાતી।।
કરિ કુરૂપ બિધિ પરબસ કીન્હા। બવા સો લુનિઅ લહિઅ જો દીન્હા।।
કોઉ નૃપ હોઉ હમહિ કા હાની। ચેરિ છાડ઼િ અબ હોબ કિ રાની।।
જારૈ જોગુ સુભાઉ હમારા। અનભલ દેખિ ન જાઇ તુમ્હારા।।
તાતેં કછુક બાત અનુસારી। છમિઅ દેબિ બડ઼િ ચૂક હમારી।।

દોહા / સોરતા
ગૂઢ઼ કપટ પ્રિય બચન સુનિ તીય અધરબુધિ રાનિ।
સુરમાયા બસ બૈરિનિહિ સુહ્દ જાનિ પતિઆનિ।।16।।

2.17

ચૌપાઈ
સાદર પુનિ પુનિ પૂતિ ઓહી। સબરી ગાન મૃગી જનુ મોહી।।
તસિ મતિ ફિરી અહઇ જસિ ભાબી। રહસી ચેરિ ઘાત જનુ ફાબી।।
તુમ્હ પૂહુ મૈં કહત ડેરાઊ ધરેઉ મોર ઘરફોરી નાઊ।
સજિ પ્રતીતિ બહુબિધિ ગઢ઼િ છોલી। અવધ સાઢ઼સાતી તબ બોલી।।
પ્રિય સિય રામુ કહા તુમ્હ રાની। રામહિ તુમ્હ પ્રિય સો ફુરિ બાની।।
રહા પ્રથમ અબ તે દિન બીતે। સમઉ ફિરેં રિપુ હોહિં પિંરીતે।।
ભાનુ કમલ કુલ પોષનિહારા। બિનુ જલ જારિ કરઇ સોઇ છારા।।
જરિ તુમ્હારિ ચહ સવતિ ઉખારી। રૂહુ કરિ ઉપાઉ બર બારી।।

દોહા / સોરતા
તુમ્હહિ ન સોચુ સોહાગ બલ નિજ બસ જાનહુ રાઉ।
મન મલીન મુહ મીઠ નૃપ રાઉર સરલ સુભાઉ।।17।।

2.18

ચૌપાઈ
ચતુર ગીર રામ મહતારી। બીચુ પાઇ નિજ બાત સારી।।
પઠએ ભરતુ ભૂપ નનિઅઉરેં। રામ માતુ મત જાનવ રઉરેં।।
સેવહિં સકલ સવતિ મોહિ નીકેં। ગરબિત ભરત માતુ બલ પી કેં।।
સાલુ તુમ્હાર કૌસિલહિ માઈ। કપટ ચતુર નહિં હોઇ જનાઈ।।
રાજહિ તુમ્હ પર પ્રેમુ બિસેષી। સવતિ સુભાઉ સકઇ નહિં દેખી।।
રચી પ્રંપચુ ભૂપહિ અપનાઈ। રામ તિલક હિત લગન ધરાઈ।।
યહ કુલ ઉચિત રામ કહુટીકા। સબહિ સોહાઇ મોહિ સુઠિ નીકા।।
આગિલિ બાત સમુઝિ ડરુ મોહી। દેઉ દૈઉ ફિરિ સો ફલુ ઓહી।।

દોહા / સોરતા
રચિ પચિ કોટિક કુટિલપન કીન્હેસિ કપટ પ્રબોધુ।।
કહિસિ કથા સત સવતિ કૈ જેહિ બિધિ બાઢ઼ બિરોધુ।।18।।

2.19

ચૌપાઈ
ભાવી બસ પ્રતીતિ ઉર આઈ। પૂ રાનિ પુનિ સપથ દેવાઈ।।
કા પૂછહુતુમ્હ અબહુન જાના। નિજ હિત અનહિત પસુ પહિચાના।।
ભયઉ પાખુ દિન સજત સમાજૂ। તુમ્હ પાઈ સુધિ મોહિ સન આજૂ।।
ખાઇઅ પહિરિઅ રાજ તુમ્હારેં। સત્ય કહેં નહિં દોષુ હમારેં।।
જૌં અસત્ય કછુ કહબ બનાઈ। તૌ બિધિ દેઇહિ હમહિ સજાઈ।।
રામહિ તિલક કાલિ જૌં ભયઊ। તુમ્હ કહુબિપતિ બીજુ બિધિ બયઊ।।
રેખ ખાઇ કહઉબલુ ભાષી। ભામિનિ ભઇહુ દૂધ કઇ માખી।।
જૌં સુત સહિત કરહુ સેવકાઈ। તૌ ઘર રહહુ ન આન ઉપાઈ।।

દોહા / સોરતા
કદ્રૂબિનતહિ દીન્હ દુખુ તુમ્હહિ કૌસિલાદેબ।
ભરતુ બંદિગૃહ સેઇહહિં લખનુ રામ કે નેબ।।19।।

2.20

ચૌપાઈ
કૈકયસુતા સુનત કટુ બાની। કહિ ન સકઇ કછુ સહમિ સુખાની।।
તન પસેઉ કદલી જિમિ કાી। કુબરીં દસન જીભ તબ ચાી।।
કહિ કહિ કોટિક કપટ કહાની। ધીરજુ ધરહુ પ્રબોધિસિ રાની।।
ફિરા કરમુ પ્રિય લાગિ કુચાલી। બકિહિ સરાહઇ માનિ મરાલી।।
સુનુ મંથરા બાત ફુરિ તોરી। દહિનિ આિ નિત ફરકઇ મોરી।।
દિન પ્રતિ દેખઉરાતિ કુસપને। કહઉન તોહિ મોહ બસ અપને।।
કાહ કરૌ સખિ સૂધ સુભાઊ। દાહિન બામ ન જાનઉકાઊ।।

દોહા / સોરતા
અપને ચલત ન આજુ લગિ અનભલ કાહુક કીન્હ।
કેહિં અઘ એકહિ બાર મોહિ દૈઅદુસહ દુખુ દીન્હ।।20।।

2.21

ચૌપાઈ
નૈહર જનમુ ભરબ બરુ જાઇ। જિઅત ન કરબિ સવતિ સેવકાઈ।।
અરિ બસ દૈઉ જિઆવત જાહી। મરનુ નીક તેહિ જીવન ચાહી।।
દીન બચન કહ બહુબિધિ રાની। સુનિ કુબરીં તિયમાયા ઠાની।।
અસ કસ કહહુ માનિ મન ઊના। સુખુ સોહાગુ તુમ્હ કહુદિન દૂના।।
જેહિં રાઉર અતિ અનભલ તાકા। સોઇ પાઇહિ યહુ ફલુ પરિપાકા।।
જબ તેં કુમત સુના મૈં સ્વામિનિ। ભૂખ ન બાસર નીંદ ન જામિનિ।।
પૂેઉ ગુનિન્હ રેખ તિન્હ ખાી। ભરત ભુઆલ હોહિં યહ સાી।।
ભામિનિ કરહુ ત કહૌં ઉપાઊ। હૈ તુમ્હરીં સેવા બસ રાઊ।।

દોહા / સોરતા
પરઉકૂપ તુઅ બચન પર સકઉપૂત પતિ ત્યાગિ।
કહસિ મોર દુખુ દેખિ બડ઼ કસ ન કરબ હિત લાગિ।।21।।

2.22

ચૌપાઈ
કુબરીં કરિ કબુલી કૈકેઈ। કપટ છુરી ઉર પાહન ટેઈ।।
લખઇ ન રાનિ નિકટ દુખુ કૈંસે। ચરઇ હરિત તિન બલિપસુ જૈસેં।।
સુનત બાત મૃદુ અંત કઠોરી। દેતિ મનહુમધુ માહુર ઘોરી।।
કહઇ ચેરિ સુધિ અહઇ કિ નાહી। સ્વામિનિ કહિહુ કથા મોહિ પાહીં।।
દુઇ બરદાન ભૂપ સન થાતી। માગહુ આજુ જુડ઼ાવહુ છાતી।।
સુતહિ રાજુ રામહિ બનવાસૂ। દેહુ લેહુ સબ સવતિ હુલાસુ।।
ભૂપતિ રામ સપથ જબ કરઈ। તબ માગેહુ જેહિં બચનુ ન ટરઈ।।
હોઇ અકાજુ આજુ નિસિ બીતેં। બચનુ મોર પ્રિય માનેહુ જી તેં।।

દોહા / સોરતા
બડ઼ કુઘાતુ કરિ પાતકિનિ કહેસિ કોપગૃહજાહુ।
કાજુ સારેહુ સજગ સબુ સહસા જનિ પતિઆહુ।।22।।

2.23

ચૌપાઈ
કુબરિહિ રાનિ પ્રાનપ્રિય જાની। બાર બાર બડ઼િ બુદ્ધિ બખાની।।
તોહિ સમ હિત ન મોર સંસારા। બહે જાત કઇ ભઇસિ અધારા।।
જૌં બિધિ પુરબ મનોરથુ કાલી। કરૌં તોહિ ચખ પૂતરિ આલી।।
બહુબિધિ ચેરિહિ આદરુ દેઈ। કોપભવન ગવનિ કૈકેઈ।।
બિપતિ બીજુ બરષા રિતુ ચેરી। ભુઇભઇ કુમતિ કૈકેઈ કેરી।।
પાઇ કપટ જલુ અંકુર જામા। બર દોઉ દલ દુખ ફલ પરિનામા।।
કોપ સમાજુ સાજિ સબુ સોઈ। રાજુ કરત નિજ કુમતિ બિગોઈ।।
રાઉર નગર કોલાહલુ હોઈ। યહ કુચાલિ કછુ જાન ન કોઈ।।

દોહા / સોરતા
પ્રમુદિત પુર નર નારિ। સબ સજહિં સુમંગલચાર।
એક પ્રબિસહિં એક નિર્ગમહિં ભીર ભૂપ દરબાર।।23।।

2.24

ચૌપાઈ
બાલ સખા સુન હિયહરષાહીં। મિલિ દસ પા રામ પહિં જાહીં।।
પ્રભુ આદરહિં પ્રેમુ પહિચાની। પૂહિં કુસલ ખેમ મૃદુ બાની।।
ફિરહિં ભવન પ્રિય આયસુ પાઈ। કરત પરસપર રામ બડ઼ાઈ।।
કો રઘુબીર સરિસ સંસારા। સીલુ સનેહ નિબાહનિહારા।
જેંહિ જેંહિ જોનિ કરમ બસ ભ્રમહીં। તહતહઈસુ દેઉ યહ હમહીં।।
સેવક હમ સ્વામી સિયનાહૂ। હોઉ નાત યહ ઓર નિબાહૂ।।
અસ અભિલાષુ નગર સબ કાહૂ। કૈકયસુતા હ્દયઅતિ દાહૂ।।
કો ન કુસંગતિ પાઇ નસાઈ। રહઇ ન નીચ મતેં ચતુરાઈ।।

દોહા / સોરતા
સા સમય સાનંદ નૃપુ ગયઉ કૈકેઈ ગેહ
ગવનુ નિઠુરતા નિકટ કિય જનુ ધરિ દેહ સનેહ।24।।

2.25

ચૌપાઈ
કોપભવન સુનિ સકુચેઉ રાઉ। ભય બસ અગહુડ઼ પરઇ ન પાઊ।।
સુરપતિ બસઇ બાહલ જાકે। નરપતિ સકલ રહહિં રુખ તાકેં।।
સો સુનિ તિય રિસ ગયઉ સુખાઈ। દેખહુ કામ પ્રતાપ બડ઼ાઈ।।
સૂલ કુલિસ અસિ અવનિહારે। તે રતિનાથ સુમન સર મારે।।
સભય નરેસુ પ્રિયા પહિં ગયઊ। દેખિ દસા દુખુ દારુન ભયઊ।।
ભૂમિ સયન પટુ મોટ પુરાના। દિએ ડારિ તન ભૂષણ નાના।।
કુમતિહિ કસિ કુબેષતા ફાબી। અન અહિવાતુ સૂચ જનુ ભાબી।।
જાઇ નિકટ નૃપુ કહ મૃદુ બાની। પ્રાનપ્રિયા કેહિ હેતુ રિસાની।।

છન્દ
કેહિ હેતુ રાનિ રિસાનિ પરસત પાનિ પતિહિ નેવારઈ।
માનહુસરોષ ભુઅંગ ભામિનિ બિષમ ભાિ નિહારઈ।।
દોઉ બાસના રસના દસન બર મરમ ઠાહરુ દેખઈ।
તુલસી નૃપતિ ભવતબ્યતા બસ કામ કૌતુક લેખઈ।।

દોહા / સોરતા
બાર બાર કહ રાઉ સુમુખિ સુલોચિનિ પિકબચનિ।
કારન મોહિ સુનાઉ ગજગામિનિ નિજ કોપ કર।।25।।

2.26

ચૌપાઈ
અનહિત તોર પ્રિયા કેઇકીન્હા। કેહિ દુઇ સિર કેહિ જમુ ચહ લીન્હા।।
કહુ કેહિ રંકહિ કરૌ નરેસૂ। કહુ કેહિ નૃપહિ નિકાસૌં દેસૂ।।
સકઉતોર અરિ અમરઉ મારી। કાહ કીટ બપુરે નર નારી।।
જાનસિ મોર સુભાઉ બરોરૂ। મનુ તવ આનન ચંદ ચકોરૂ।।
પ્રિયા પ્રાન સુત સરબસુ મોરેં। પરિજન પ્રજા સકલ બસ તોરેં।।
જૌં કછુ કહૌ કપટુ કરિ તોહી। ભામિનિ રામ સપથ સત મોહી।।
બિહસિ માગુ મનભાવતિ બાતા। ભૂષન સજહિ મનોહર ગાતા।।
ઘરી કુઘરી સમુઝિ જિયદેખૂ। બેગિ પ્રિયા પરિહરહિ કુબેષૂ।।

દોહા / સોરતા
યહ સુનિ મન ગુનિ સપથ બડ઼િ બિહસિ ઉઠી મતિમંદ।
ભૂષન સજતિ બિલોકિ મૃગુ મનહુકિરાતિનિ ફંદ।।26।।

2.27

ચૌપાઈ
પુનિ કહ રાઉ સુહ્રદ જિયજાની। પ્રેમ પુલકિ મૃદુ મંજુલ બાની।।
ભામિનિ ભયઉ તોર મનભાવા। ઘર ઘર નગર અનંદ બધાવા।।
રામહિ દેઉકાલિ જુબરાજૂ। સજહિ સુલોચનિ મંગલ સાજૂ।।
દલકિ ઉઠેઉ સુનિ હ્રદઉ કઠોરૂ। જનુ છુઇ ગયઉ પાક બરતોરૂ।।
ઐસિઉ પીર બિહસિ તેહિ ગોઈ। ચોર નારિ જિમિ પ્રગટિ ન રોઈ।।
લખહિં ન ભૂપ કપટ ચતુરાઈ। કોટિ કુટિલ મનિ ગુરૂ પઢ઼ાઈ।।
જદ્યપિ નીતિ નિપુન નરનાહૂ। નારિચરિત જલનિધિ અવગાહૂ।।
કપટ સનેહુ બઢ઼ાઇ બહોરી। બોલી બિહસિ નયન મુહુ મોરી।।

દોહા / સોરતા
માગુ માગુ પૈ કહહુ પિય કબહુન દેહુ ન લેહુ।
દેન કહેહુ બરદાન દુઇ તેઉ પાવત સંદેહુ।।27।।

2.28

ચૌપાઈ
જાનેઉમરમુ રાઉ હિ કહઈ। તુમ્હહિ કોહાબ પરમ પ્રિય અહઈ।।
થાતિ રાખિ ન માગિહુ કાઊ। બિસરિ ગયઉ મોહિ ભોર સુભાઊ।।
ઝૂઠેહુહમહિ દોષુ જનિ દેહૂ। દુઇ કૈ ચારિ માગિ મકુ લેહૂ।।
રઘુકુલ રીતિ સદા ચલિ આઈ। પ્રાન જાહુબરુ બચનુ ન જાઈ।।
નહિં અસત્ય સમ પાતક પુંજા। ગિરિ સમ હોહિં કિ કોટિક ગુંજા।।
સત્યમૂલ સબ સુકૃત સુહાએ। બેદ પુરાન બિદિત મનુ ગાએ।।
તેહિ પર રામ સપથ કરિ આઈ। સુકૃત સનેહ અવધિ રઘુરાઈ।।
બાત દૃઢ઼ાઇ કુમતિ હિ બોલી। કુમત કુબિહગ કુલહ જનુ ખોલી।।

દોહા / સોરતા
ભૂપ મનોરથ સુભગ બનુ સુખ સુબિહંગ સમાજુ।
ભિલ્લનિ જિમિ છાડ઼ન ચહતિ બચનુ ભયંકરુ બાજુ।।28।।

2.29

ચૌપાઈ
સુનહુ પ્રાનપ્રિય ભાવત જી કા। દેહુ એક બર ભરતહિ ટીકા।।
માગઉદૂસર બર કર જોરી। પુરવહુ નાથ મનોરથ મોરી।।
તાપસ બેષ બિસેષિ ઉદાસી। ચૌદહ બરિસ રામુ બનબાસી।।
સુનિ મૃદુ બચન ભૂપ હિયસોકૂ। સસિ કર છુઅત બિકલ જિમિ કોકૂ।।
ગયઉ સહમિ નહિં કછુ કહિ આવા। જનુ સચાન બન ઝપટેઉ લાવા।।
બિબરન ભયઉ નિપટ નરપાલૂ। દામિનિ હનેઉ મનહુતરુ તાલૂ।।
માથે હાથ મૂદિ દોઉ લોચન। તનુ ધરિ સોચુ લાગ જનુ સોચન।।
મોર મનોરથુ સુરતરુ ફૂલા। ફરત કરિનિ જિમિ હતેઉ સમૂલા।।
અવધ ઉજારિ કીન્હિ કૈકેઈં। દીન્હસિ અચલ બિપતિ કૈ નેઈં।।

દોહા / સોરતા
કવનેં અવસર કા ભયઉ ગયઉનારિ બિસ્વાસ।
જોગ સિદ્ધિ ફલ સમય જિમિ જતિહિ અબિદ્યા નાસ।।29।।

2.30

ચૌપાઈ
એહિ બિધિ રાઉ મનહિં મન ઝાા। દેખિ કુભાિ કુમતિ મન માખા।।
ભરતુ કિ રાઉર પૂત ન હોહીં। આનેહુ મોલ બેસાહિ કિ મોહી।।
જો સુનિ સરુ અસ લાગ તુમ્હારેં। કાહે ન બોલહુ બચનુ સારે।।
દેહુ ઉતરુ અનુ કરહુ કિ નાહીં। સત્યસંધ તુમ્હ રઘુકુલ માહીં।।
દેન કહેહુ અબ જનિ બરુ દેહૂ। તજહુસત્ય જગ અપજસુ લેહૂ।।
સત્ય સરાહિ કહેહુ બરુ દેના। જાનેહુ લેઇહિ માગિ ચબેના।।
સિબિ દધીચિ બલિ જો કછુ ભાષા। તનુ ધનુ તજેઉ બચન પનુ રાખા।।
અતિ કટુ બચન કહતિ કૈકેઈ। માનહુલોન જરે પર દેઈ।।

દોહા / સોરતા
ધરમ ધુરંધર ધીર ધરિ નયન ઉઘારે રાય
સિરુ ધુનિ લીન્હિ ઉસાસ અસિ મારેસિ મોહિ કુઠાય।30।।

2.31

ચૌપાઈ
આગેં દીખિ જરત રિસ ભારી। મનહુરોષ તરવારિ ઉઘારી।।
મૂઠિ કુબુદ્ધિ ધાર નિઠુરાઈ। ધરી કૂબરીં સાન બનાઈ।।
લખી મહીપ કરાલ કઠોરા। સત્ય કિ જીવનુ લેઇહિ મોરા।।
બોલે રાઉ કઠિન કરિ છાતી। બાની સબિનય તાસુ સોહાતી।।
પ્રિયા બચન કસ કહસિ કુભાી। ભીર પ્રતીતિ પ્રીતિ કરિ હાી।।
મોરેં ભરતુ રામુ દુઇ આી। સત્ય કહઉકરિ સંકરૂ સાખી।।
અવસિ દૂતુ મૈં પઠઇબ પ્રાતા। ઐહહિં બેગિ સુનત દોઉ ભ્રાતા।।
સુદિન સોધિ સબુ સાજુ સજાઈ। દેઉભરત કહુરાજુ બજાઈ।।

દોહા / સોરતા
લોભુ ન રામહિ રાજુ કર બહુત ભરત પર પ્રીતિ।
મૈં બડ઼ છોટ બિચારિ જિયકરત રહેઉનૃપનીતિ।।31।।

2.32

ચૌપાઈ
રામ સપથ સત કહુઉસુભાઊ। રામમાતુ કછુ કહેઉ ન કાઊ।।
મૈં સબુ કીન્હ તોહિ બિનુ પૂેં। તેહિ તેં પરેઉ મનોરથુ છૂછેં।।
રિસ પરિહરૂ અબ મંગલ સાજૂ। કછુ દિન ગએભરત જુબરાજૂ।।
એકહિ બાત મોહિ દુખુ લાગા। બર દૂસર અસમંજસ માગા।।
અજહુહૃદય જરત તેહિ આા। રિસ પરિહાસ કિ સાેહુસાા।।
કહુ તજિ રોષુ રામ અપરાધૂ। સબુ કોઉ કહઇ રામુ સુઠિ સાધૂ।।
તુહૂસરાહસિ કરસિ સનેહૂ। અબ સુનિ મોહિ ભયઉ સંદેહૂ।।
જાસુ સુભાઉ અરિહિ અનુકૂલા। સો કિમિ કરિહિ માતુ પ્રતિકૂલા।।

દોહા / સોરતા
પ્રિયા હાસ રિસ પરિહરહિ માગુ બિચારિ બિબેકુ।
જેહિં દેખાઅબ નયન ભરિ ભરત રાજ અભિષેકુ।।32।।

2.33

ચૌપાઈ
જિઐ મીન બરૂ બારિ બિહીના। મનિ બિનુ ફનિકુ જિઐ દુખ દીના।।
કહઉસુભાઉ ન છલુ મન માહીં। જીવનુ મોર રામ બિનુ નાહીં।।
સમુઝિ દેખુ જિયપ્રિયા પ્રબીના। જીવનુ રામ દરસ આધીના।।
સુનિ મ્રદુ બચન કુમતિ અતિ જરઈ। મનહુઅનલ આહુતિ ઘૃત પરઈ।।
કહઇ કરહુ કિન કોટિ ઉપાયા। ઇહાન લાગિહિ રાઉરિ માયા।।
દેહુ કિ લેહુ અજસુ કરિ નાહીં। મોહિ ન બહુત પ્રપંચ સોહાહીં।
રામુ સાધુ તુમ્હ સાધુ સયાને। રામમાતુ ભલિ સબ પહિચાને।।
જસ કૌસિલામોર ભલ તાકા। તસ ફલુ ઉન્હહિ દેઉકરિ સાકા।।

દોહા / સોરતા
હોત પ્રાત મુનિબેષ ધરિ જૌં ન રામુ બન જાહિં।
મોર મરનુ રાઉર અજસ નૃપ સમુઝિઅ મન માહિં।।33।।

2.34

ચૌપાઈ
અસ કહિ કુટિલ ભઈ ઉઠિ ઠાઢ઼ી। માનહુરોષ તરંગિનિ બાઢ઼ી।।
પાપ પહાર પ્રગટ ભઇ સોઈ। ભરી ક્રોધ જલ જાઇ ન જોઈ।।
દોઉ બર કૂલ કઠિન હઠ ધારા। ભવ કૂબરી બચન પ્રચારા।।
ઢાહત ભૂપરૂપ તરુ મૂલા। ચલી બિપતિ બારિધિ અનુકૂલા।।
લખી નરેસ બાત ફુરિ સાી। તિય મિસ મીચુ સીસ પર નાચી।।
ગહિ પદ બિનય કીન્હ બૈઠારી। જનિ દિનકર કુલ હોસિ કુઠારી।।
માગુ માથ અબહીં દેઉતોહી। રામ બિરહજનિ મારસિ મોહી।।
રાખુ રામ કહુજેહિ તેહિ ભાી। નાહિં ત જરિહિ જનમ ભરિ છાતી।।

દોહા / સોરતા
દેખી બ્યાધિ અસાધ નૃપુ પરેઉ ધરનિ ધુનિ માથ।
કહત પરમ આરત બચન રામ રામ રઘુનાથ।।34।।

2.35

ચૌપાઈ
બ્યાકુલ રાઉ સિથિલ સબ ગાતા। કરિનિ કલપતરુ મનહુનિપાતા।।
કંઠુ સૂખ મુખ આવ ન બાની। જનુ પાઠીનુ દીન બિનુ પાની।।
પુનિ કહ કટુ કઠોર કૈકેઈ। મનહુઘાય મહુમાહુર દેઈ।।
જૌં અંતહુઅસ કરતબુ રહેઊ। માગુ માગુ તુમ્હ કેહિં બલ કહેઊ।।
દુઇ કિ હોઇ એક સમય ભુઆલા। હબ ઠઠાઇ ફુલાઉબ ગાલા।।
દાનિ કહાઉબ અરુ કૃપનાઈ। હોઇ કિ ખેમ કુસલ રૌતાઈ।।
છાડ઼હુ બચનુ કિ ધીરજુ ધરહૂ। જનિ અબલા જિમિ કરુના કરહૂ।।
તનુ તિય તનય ધામુ ધનુ ધરની। સત્યસંધ કહુતૃન સમ બરની।।

દોહા / સોરતા
મરમ બચન સુનિ રાઉ કહ કહુ કછુ દોષુ ન તોર।
લાગેઉ તોહિ પિસાચ જિમિ કાલુ કહાવત મોર।।35।।

2.36

ચૌપાઈ
ચહત ન ભરત ભૂપતહિ ભોરેં। બિધિ બસ કુમતિ બસી જિય તોરેં।।
સો સબુ મોર પાપ પરિનામૂ। ભયઉ કુઠાહર જેહિં બિધિ બામૂ।।
સુબસ બસિહિ ફિરિ અવધ સુહાઈ। સબ ગુન ધામ રામ પ્રભુતાઈ।।
કરિહહિં ભાઇ સકલ સેવકાઈ। હોઇહિ તિહુપુર રામ બડ઼ાઈ।।
તોર કલંકુ મોર પછિતાઊ। મુએહુન મિટહિ ન જાઇહિ કાઊ।।
અબ તોહિ નીક લાગ કરુ સોઈ। લોચન ઓટ બૈઠુ મુહુ ગોઈ।।
જબ લગિ જિઔં કહઉકર જોરી। તબ લગિ જનિ કછુ કહસિ બહોરી।।
ફિરિ પછિતૈહસિ અંત અભાગી। મારસિ ગાઇ નહારુ લાગી।।

દોહા / સોરતા
પરેઉ રાઉ કહિ કોટિ બિધિ કાહે કરસિ નિદાનુ।
કપટ સયાનિ ન કહતિ કછુ જાગતિ મનહુમસાનુ।।36।।

2.37

ચૌપાઈ
રામ રામ રટ બિકલ ભુઆલૂ। જનુ બિનુ પંખ બિહંગ બેહાલૂ।।
હૃદયમનાવ ભોરુ જનિ હોઈ। રામહિ જાઇ કહૈ જનિ કોઈ।।
ઉદઉ કરહુ જનિ રબિ રઘુકુલ ગુર। અવધ બિલોકિ સૂલ હોઇહિ ઉર।।
ભૂપ પ્રીતિ કૈકઇ કઠિનાઈ। ઉભય અવધિ બિધિ રચી બનાઈ।।
બિલપત નૃપહિ ભયઉ ભિનુસારા। બીના બેનુ સંખ ધુનિ દ્વારા।।
પઢ઼હિં ભાટ ગુન ગાવહિં ગાયક। સુનત નૃપહિ જનુ લાગહિં સાયક।।
મંગલ સકલ સોહાહિં ન કૈસેં। સહગામિનિહિ બિભૂષન જૈસેં।।
તેહિં નિસિ નીદ પરી નહિ કાહૂ। રામ દરસ લાલસા ઉછાહૂ।।

દોહા / સોરતા
દ્વાર ભીર સેવક સચિવ કહહિં ઉદિત રબિ દેખિ।
જાગેઉ અજહુન અવધપતિ કારનુ કવનુ બિસેષિ।।37।।

2.38

ચૌપાઈ
પછિલે પહર ભૂપુ નિત જાગા। આજુ હમહિ બડ઼ અચરજુ લાગા।।
જાહુ સુમંત્ર જગાવહુ જાઈ। કીજિઅ કાજુ રજાયસુ પાઈ।।
ગએ સુમંત્રુ તબ રાઉર માહી। દેખિ ભયાવન જાત ડેરાહીં।।
ધાઇ ખાઇ જનુ જાઇ ન હેરા। માનહુબિપતિ બિષાદ બસેરા।।
પૂછેં કોઉ ન ઊતરુ દેઈ। ગએ જેંહિં ભવન ભૂપ કૈકૈઈ।।
કહિ જયજીવ બૈઠ સિરુ નાઈ। દૈખિ ભૂપ ગતિ ગયઉ સુખાઈ।।
સોચ બિકલ બિબરન મહિ પરેઊ। માનહુકમલ મૂલુ પરિહરેઊ।।
સચિઉ સભીત સકઇ નહિં પૂી। બોલી અસુભ ભરી સુભ છૂછી।।

દોહા / સોરતા
પરી ન રાજહિ નીદ નિસિ હેતુ જાન જગદીસુ।
રામુ રામુ રટિ ભોરુ કિય કહઇ ન મરમુ મહીસુ।।38।।

2.39

ચૌપાઈ
આનહુ રામહિ બેગિ બોલાઈ। સમાચાર તબ પૂેહુ આઈ।।
ચલેઉ સુમંત્ર રાય રૂખ જાની। લખી કુચાલિ કીન્હિ કછુ રાની।।
સોચ બિકલ મગ પરઇ ન પાઊ। રામહિ બોલિ કહિહિ કા રાઊ।।
ઉર ધરિ ધીરજુ ગયઉ દુઆરેં। પૂછિં સકલ દેખિ મનુ મારેં।।
સમાધાનુ કરિ સો સબહી કા। ગયઉ જહાદિનકર કુલ ટીકા।।
રામુ સુમંત્રહિ આવત દેખા। આદરુ કીન્હ પિતા સમ લેખા।।
નિરખિ બદનુ કહિ ભૂપ રજાઈ। રઘુકુલદીપહિ ચલેઉ લેવાઈ।।
રામુ કુભાિ સચિવ સ જાહીં। દેખિ લોગ જહતહબિલખાહીં।।

દોહા / સોરતા
જાઇ દીખ રઘુબંસમનિ નરપતિ નિપટ કુસાજુ।।
સહમિ પરેઉ લખિ સિંઘિનિહિ મનહુબૃદ્ધ ગજરાજુ।।39।।

2.40

ચૌપાઈ
સૂખહિં અધર જરઇ સબુ અંગૂ। મનહુદીન મનિહીન ભુઅંગૂ।।
સરુષ સમીપ દીખિ કૈકેઈ। માનહુમીચુ ઘરી ગનિ લેઈ।।
કરુનામય મૃદુ રામ સુભાઊ। પ્રથમ દીખ દુખુ સુના ન કાઊ।।
તદપિ ધીર ધરિ સમઉ બિચારી। પૂી મધુર બચન મહતારી।।
મોહિ કહુ માતુ તાત દુખ કારન। કરિઅ જતન જેહિં હોઇ નિવારન।।
સુનહુ રામ સબુ કારન એહૂ। રાજહિ તુમ પર બહુત સનેહૂ।।
દેન કહેન્હિ મોહિ દુઇ બરદાના। માગેઉજો કછુ મોહિ સોહાના।
સો સુનિ ભયઉ ભૂપ ઉર સોચૂ। છાડ઼િ ન સકહિં તુમ્હાર સોચૂ।।

દોહા / સોરતા
સુત સનેહ ઇત બચનુ ઉત સંકટ પરેઉ નરેસુ।
સકહુ ન આયસુ ધરહુ સિર મેટહુ કઠિન કલેસુ।।40।।

2.41

ચૌપાઈ
નિધરક બૈઠિ કહઇ કટુ બાની। સુનત કઠિનતા અતિ અકુલાની।।
જીભ કમાન બચન સર નાના। મનહુમહિપ મૃદુ લચ્છ સમાના।।
જનુ કઠોરપનુ ધરેં સરીરૂ। સિખઇ ધનુષબિદ્યા બર બીરૂ।।
સબ પ્રસંગુ રઘુપતિહિ સુનાઈ। બૈઠિ મનહુતનુ ધરિ નિઠુરાઈ।।
મન મુસકાઇ ભાનુકુલ ભાનુ। રામુ સહજ આનંદ નિધાનૂ।।
બોલે બચન બિગત સબ દૂષન। મૃદુ મંજુલ જનુ બાગ બિભૂષન।।
સુનુ જનની સોઇ સુતુ બડ઼ભાગી। જો પિતુ માતુ બચન અનુરાગી।।
તનય માતુ પિતુ તોષનિહારા। દુર્લભ જનનિ સકલ સંસારા।।

દોહા / સોરતા
મુનિગન મિલનુ બિસેષિ બન સબહિ ભાિ હિત મોર।
તેહિ મહપિતુ આયસુ બહુરિ સંમત જનની તોર।।41।।

2.42

ચૌપાઈ
ભરત પ્રાનપ્રિય પાવહિં રાજૂ। બિધિ સબ બિધિ મોહિ સનમુખ આજુ।
જોં ન જાઉબન ઐસેહુ કાજા। પ્રથમ ગનિઅ મોહિ મૂઢ઼ સમાજા।।
સેવહિં અરુ કલપતરુ ત્યાગી। પરિહરિ અમૃત લેહિં બિષુ માગી।।
તેઉ ન પાઇ અસ સમઉ ચુકાહીં। દેખુ બિચારિ માતુ મન માહીં।।
અંબ એક દુખુ મોહિ બિસેષી। નિપટ બિકલ નરનાયકુ દેખી।।
થોરિહિં બાત પિતહિ દુખ ભારી। હોતિ પ્રતીતિ ન મોહિ મહતારી।।
રાઉ ધીર ગુન ઉદધિ અગાધૂ। ભા મોહિ તે કછુ બડ઼ અપરાધૂ।।
જાતેં મોહિ ન કહત કછુ રાઊ। મોરિ સપથ તોહિ કહુ સતિભાઊ।।

દોહા / સોરતા
સહજ સરલ રઘુબર બચન કુમતિ કુટિલ કરિ જાન।
ચલઇ જોંક જલ બક્રગતિ જદ્યપિ સલિલુ સમાન।।42।।

2.43

ચૌપાઈ
રહસી રાનિ રામ રુખ પાઈ। બોલી કપટ સનેહુ જનાઈ।।
સપથ તુમ્હાર ભરત કૈ આના। હેતુ ન દૂસર મૈ કછુ જાના।।
તુમ્હ અપરાધ જોગુ નહિં તાતા। જનની જનક બંધુ સુખદાતા।।
રામ સત્ય સબુ જો કછુ કહહૂ। તુમ્હ પિતુ માતુ બચન રત અહહૂ।।
પિતહિ બુઝાઇ કહહુ બલિ સોઈ। ચૌથેંપન જેહિં અજસુ ન હોઈ।।
તુમ્હ સમ સુઅન સુકૃત જેહિં દીન્હે। ઉચિત ન તાસુ નિરાદરુ કીન્હે।।
લાગહિં કુમુખ બચન સુભ કૈસે। મગહગયાદિક તીરથ જૈસે।।
રામહિ માતુ બચન સબ ભાએ। જિમિ સુરસરિ ગત સલિલ સુહાએ।।

દોહા / સોરતા
ગઇ મુરુછા રામહિ સુમિરિ નૃપ ફિરિ કરવટ લીન્હ।
સચિવ રામ આગમન કહિ બિનય સમય સમ કીન્હ।।43।।

2.44

ચૌપાઈ
અવનિપ અકનિ રામુ પગુ ધારે। ધરિ ધીરજુ તબ નયન ઉઘારે।।
સચિવસારિ રાઉ બૈઠારે। ચરન પરત નૃપ રામુ નિહારે।।
લિએ સનેહ બિકલ ઉર લાઈ। ગૈ મનિ મનહુફનિક ફિરિ પાઈ।।
રામહિ ચિતઇ રહેઉ નરનાહૂ। ચલા બિલોચન બારિ પ્રબાહૂ।।
સોક બિબસ કછુ કહૈ ન પારા। હૃદયલગાવત બારહિં બારા।।
બિધિહિ મનાવ રાઉ મન માહીં। જેહિં રઘુનાથ ન કાનન જાહીં।।
સુમિરિ મહેસહિ કહઇ નિહોરી। બિનતી સુનહુ સદાસિવ મોરી।।
આસુતોષ તુમ્હ અવઢર દાની। આરતિ હરહુ દીન જનુ જાની।।

દોહા / સોરતા
તુમ્હ પ્રેરક સબ કે હૃદયસો મતિ રામહિ દેહુ।
બચનુ મોર તજિ રહહિ ઘર પરિહરિ સીલુ સનેહુ।।44।।

2.45

ચૌપાઈ
અજસુ હોઉ જગ સુજસુ નસાઊ। નરક પરૌ બરુ સુરપુરુ જાઊ।।
સબ દુખ દુસહ સહાવહુ મોહી। લોચન ઓટ રામુ જનિ હોંહી।।
અસ મન ગુનઇ રાઉ નહિં બોલા। પીપર પાત સરિસ મનુ ડોલા।।
રઘુપતિ પિતહિ પ્રેમબસ જાની। પુનિ કછુ કહિહિ માતુ અનુમાની।।
દેસ કાલ અવસર અનુસારી। બોલે બચન બિનીત બિચારી।।
તાત કહઉકછુ કરઉઢિઠાઈ। અનુચિતુ છમબ જાનિ લરિકાઈ।।
અતિ લઘુ બાત લાગિ દુખુ પાવા। કાહુન મોહિ કહિ પ્રથમ જનાવા।।
દેખિ ગોસાઇિ પૂિઉમાતા। સુનિ પ્રસંગુ ભએ સીતલ ગાતા।।

દોહા / સોરતા
મંગલ સમય સનેહ બસ સોચ પરિહરિઅ તાત।
આયસુ દેઇઅ હરષિ હિયકહિ પુલકે પ્રભુ ગાત।।45।।

2.46

ચૌપાઈ
ધન્ય જનમુ જગતીતલ તાસૂ। પિતહિ પ્રમોદુ ચરિત સુનિ જાસૂ।।
ચારિ પદારથ કરતલ તાકેં। પ્રિય પિતુ માતુ પ્રાન સમ જાકેં।।
આયસુ પાલિ જનમ ફલુ પાઈ। ઐહઉબેગિહિં હોઉ રજાઈ।।
બિદા માતુ સન આવઉમાગી। ચલિહઉબનહિ બહુરિ પગ લાગી।।
અસ કહિ રામ ગવનુ તબ કીન્હા। ભૂપ સોક બસુ ઉતરુ ન દીન્હા।।
નગર બ્યાપિ ગઇ બાત સુતીછી। છુઅત ચઢ઼ી જનુ સબ તન બીછી।।
સુનિ ભએ બિકલ સકલ નર નારી। બેલિ બિટપ જિમિ દેખિ દવારી।।
જો જહસુનઇ ધુનઇ સિરુ સોઈ। બડ઼ બિષાદુ નહિં ધીરજુ હોઈ।।

દોહા / સોરતા
મુખ સુખાહિં લોચન સ્ત્રવહિ સોકુ ન હૃદયસમાઇ।
મનહુકરુન રસ કટકઈ ઉતરી અવધ બજાઇ।।46।।

2.47

ચૌપાઈ
મિલેહિ માઝ બિધિ બાત બેગારી। જહતહદેહિં કૈકેઇહિ ગારી।।
એહિ પાપિનિહિ બૂઝિ કા પરેઊ। છાઇ ભવન પર પાવકુ ધરેઊ।।
નિજ કર નયન કાઢ઼િ ચહ દીખા। ડારિ સુધા બિષુ ચાહત ચીખા।।
કુટિલ કઠોર કુબુદ્ધિ અભાગી। ભઇ રઘુબંસ બેનુ બન આગી।।
પાલવ બૈઠિ પેડ઼ુ એહિં કાટા। સુખ મહુસોક ઠાટુ ધરિ ઠાટા।।
સદા રામુ એહિ પ્રાન સમાના। કારન કવન કુટિલપનુ ઠાના।।
સત્ય કહહિં કબિ નારિ સુભાઊ। સબ બિધિ અગહુ અગાધ દુરાઊ।।
નિજ પ્રતિબિંબુ બરુકુ ગહિ જાઈ। જાનિ ન જાઇ નારિ ગતિ ભાઈ।।

દોહા / સોરતા
કાહ ન પાવકુ જારિ સક કા ન સમુદ્ર સમાઇ।
કા ન કરૈ અબલા પ્રબલ કેહિ જગ કાલુ ન ખાઇ।।47।।

2.48

ચૌપાઈ
કા સુનાઇ બિધિ કાહ સુનાવા। કા દેખાઇ ચહ કાહ દેખાવા।।
એક કહહિં ભલ ભૂપ ન કીન્હા। બરુ બિચારિ નહિં કુમતિહિ દીન્હા।।
જો હઠિ ભયઉ સકલ દુખ ભાજનુ। અબલા બિબસ ગ્યાનુ ગુનુ ગા જનુ।।
એક ધરમ પરમિતિ પહિચાને। નૃપહિ દોસુ નહિં દેહિં સયાને।।
સિબિ દધીચિ હરિચંદ કહાની। એક એક સન કહહિં બખાની।।
એક ભરત કર સંમત કહહીં। એક ઉદાસ ભાયસુનિ રહહીં।।
કાન મૂદિ કર રદ ગહિ જીહા। એક કહહિં યહ બાત અલીહા।।
સુકૃત જાહિં અસ કહત તુમ્હારે। રામુ ભરત કહુપ્રાનપિઆરે।।

દોહા / સોરતા
ચંદુ ચવૈ બરુ અનલ કન સુધા હોઇ બિષતૂલ।
સપનેહુકબહુન કરહિં કિછુ ભરતુ રામ પ્રતિકૂલ।।48।।

2.49

ચૌપાઈ
એક બિધાતહિં દૂષનુ દેંહીં। સુધા દેખાઇ દીન્હ બિષુ જેહીં।।
ખરભરુ નગર સોચુ સબ કાહૂ। દુસહ દાહુ ઉર મિટા ઉછાહૂ।।
બિપ્રબધૂ કુલમાન્ય જઠેરી। જે પ્રિય પરમ કૈકેઈ કેરી।।
લગીં દેન સિખ સીલુ સરાહી। બચન બાનસમ લાગહિં તાહી।।
ભરતુ ન મોહિ પ્રિય રામ સમાના। સદા કહહુ યહુ સબુ જગુ જાના।।
કરહુ રામ પર સહજ સનેહૂ। કેહિં અપરાધ આજુ બનુ દેહૂ।।
કબહુન કિયહુ સવતિ આરેસૂ। પ્રીતિ પ્રતીતિ જાન સબુ દેસૂ।।
કૌસલ્યાઅબ કાહ બિગારા। તુમ્હ જેહિ લાગિ બજ્ર પુર પારા।।

દોહા / સોરતા
સીય કિ પિય સુ પરિહરિહિ લખનુ કિ રહિહહિં ધામ।
રાજુ કિ ભૂબ ભરત પુર નૃપુ કિ જિઇહિ બિનુ રામ।।49।।

2.50

ચૌપાઈ
અસ બિચારિ ઉર છાડ઼હુ કોહૂ। સોક કલંક કોઠિ જનિ હોહૂ।।
ભરતહિ અવસિ દેહુ જુબરાજૂ। કાનન કાહ રામ કર કાજૂ।।
નાહિન રામુ રાજ કે ભૂખે। ધરમ ધુરીન બિષય રસ રૂખે।।
ગુર ગૃહ બસહુરામુ તજિ ગેહૂ। નૃપ સન અસ બરુ દૂસર લેહૂ।।
જૌં નહિં લગિહહુ કહેં હમારે। નહિં લાગિહિ કછુ હાથ તુમ્હારે।।
જૌં પરિહાસ કીન્હિ કછુ હોઈ। તૌ કહિ પ્રગટ જનાવહુ સોઈ।।
રામ સરિસ સુત કાનન જોગૂ। કાહ કહિહિ સુનિ તુમ્હ કહુલોગૂ।।
ઉઠહુ બેગિ સોઇ કરહુ ઉપાઈ। જેહિ બિધિ સોકુ કલંકુ નસાઈ।।

છન્દ
જેહિ ભાિ સોકુ કલંકુ જાઇ ઉપાય કરિ કુલ પાલહી।
હઠિ ફેરુ રામહિ જાત બન જનિ બાત દૂસરિ ચાલહી।।
જિમિ ભાનુ બિનુ દિનુ પ્રાન બિનુ તનુ ચંદ બિનુ જિમિ જામિની।
તિમિ અવધ તુલસીદાસ પ્રભુ બિનુ સમુઝિ ધૌં જિયભામિની।।

દોહા / સોરતા
સખિન્હ સિખાવનુ દીન્હ સુનત મધુર પરિનામ હિત।
તેઇકછુ કાન ન કીન્હ કુટિલ પ્રબોધી કૂબરી।।50।।

2.51

ચૌપાઈ
ઉતરુ ન દેઇ દુસહ રિસ રૂખી। મૃગિન્હ ચિતવ જનુ બાઘિનિ ભૂખી।।
બ્યાધિ અસાધિ જાનિ તિન્હ ત્યાગી। ચલીં કહત મતિમંદ અભાગી।।
રાજુ કરત યહ દૈઅબિગોઈ। કીન્હેસિ અસ જસ કરઇ ન કોઈ।।
એહિ બિધિ બિલપહિં પુર નર નારીં। દેહિં કુચાલિહિ કોટિક ગારીં।।
જરહિં બિષમ જર લેહિં ઉસાસા। કવનિ રામ બિનુ જીવન આસા।।
બિપુલ બિયોગ પ્રજા અકુલાની। જનુ જલચર ગન સૂખત પાની।।
અતિ બિષાદ બસ લોગ લોગાઈ। ગએ માતુ પહિં રામુ ગોસાઈ।।
મુખ પ્રસન્ન ચિત ચૌગુન ચાઊ। મિટા સોચુ જનિ રાખૈ રાઊ।।

દોહા / સોરતા
નવ ગયંદુ રઘુબીર મનુ રાજુ અલાન સમાન।
છૂટ જાનિ બન ગવનુ સુનિ ઉર અનંદુ અધિકાન।।51।।

2.53

ચૌપાઈ
તાત જાઉબલિ બેગિ નહાહૂ। જો મન ભાવ મધુર કછુ ખાહૂ।।
પિતુ સમીપ તબ જાએહુ ભૈઆ। ભઇ બડ઼િ બાર જાઇ બલિ મૈઆ।।
માતુ બચન સુનિ અતિ અનુકૂલા। જનુ સનેહ સુરતરુ કે ફૂલા।।
સુખ મકરંદ ભરે શ્રિયમૂલા। નિરખિ રામ મનુ ભવરુન ભૂલા।।
ધરમ ધુરીન ધરમ ગતિ જાની। કહેઉ માતુ સન અતિ મૃદુ બાની।।
પિતાદીન્હ મોહિ કાનન રાજૂ। જહસબ ભાિ મોર બડ઼ કાજૂ।।
આયસુ દેહિ મુદિત મન માતા। જેહિં મુદ મંગલ કાનન જાતા।।
જનિ સનેહ બસ ડરપસિ ભોરેં। આનુ અંબ અનુગ્રહ તોરેં।।

દોહા / સોરતા
બરષ ચારિદસ બિપિન બસિ કરિ પિતુ બચન પ્રમાન।
આઇ પાય પુનિ દેખિહઉમનુ જનિ કરસિ મલાન।।53।।

2.54

ચૌપાઈ
બચન બિનીત મધુર રઘુબર કે। સર સમ લગે માતુ ઉર કરકે।।
સહમિ સૂખિ સુનિ સીતલિ બાની। જિમિ જવાસ પરેં પાવસ પાની।।
કહિ ન જાઇ કછુ હૃદય બિષાદૂ। મનહુમૃગી સુનિ કેહરિ નાદૂ।।
નયન સજલ તન થર થર કાી। માજહિ ખાઇ મીન જનુ માપી।।
ધરિ ધીરજુ સુત બદનુ નિહારી। ગદગદ બચન કહતિ મહતારી।।
તાત પિતહિ તુમ્હ પ્રાનપિઆરે। દેખિ મુદિત નિત ચરિત તુમ્હારે।।
રાજુ દેન કહુસુભ દિન સાધા। કહેઉ જાન બન કેહિં અપરાધા।।
તાત સુનાવહુ મોહિ નિદાનૂ। કો દિનકર કુલ ભયઉ કૃસાનૂ।।

દોહા / સોરતા
નિરખિ રામ રુખ સચિવસુત કારનુ કહેઉ બુઝાઇ।
સુનિ પ્રસંગુ રહિ મૂક જિમિ દસા બરનિ નહિં જાઇ।।54।।

2.55

ચૌપાઈ
રાખિ ન સકઇ ન કહિ સક જાહૂ। દુહૂભાિ ઉર દારુન દાહૂ।।
લિખત સુધાકર ગા લિખિ રાહૂ। બિધિ ગતિ બામ સદા સબ કાહૂ।।
ધરમ સનેહ ઉભયમતિ ઘેરી। ભઇ ગતિ સા છુછુંદરિ કેરી।।
રાખઉસુતહિ કરઉઅનુરોધૂ। ધરમુ જાઇ અરુ બંધુ બિરોધૂ।।
કહઉજાન બન તૌ બડ઼િ હાની। સંકટ સોચ બિબસ ભઇ રાની।।
બહુરિ સમુઝિ તિય ધરમુ સયાની। રામુ ભરતુ દોઉ સુત સમ જાની।।
સરલ સુભાઉ રામ મહતારી। બોલી બચન ધીર ધરિ ભારી।।
તાત જાઉબલિ કીન્હેહુ નીકા। પિતુ આયસુ સબ ધરમક ટીકા।।

દોહા / સોરતા
રાજુ દેન કહિ દીન્હ બનુ મોહિ ન સો દુખ લેસુ।
તુમ્હ બિનુ ભરતહિ ભૂપતિહિ પ્રજહિ પ્રચંડ કલેસુ।।55।।

2.56

ચૌપાઈ
જૌં કેવલ પિતુ આયસુ તાતા। તૌ જનિ જાહુ જાનિ બડ઼િ માતા।।
જૌં પિતુ માતુ કહેઉ બન જાના। તૌં કાનન સત અવધ સમાના।।
પિતુ બનદેવ માતુ બનદેવી। ખગ મૃગ ચરન સરોરુહ સેવી।।
અંતહુઉચિત નૃપહિ બનબાસૂ। બય બિલોકિ હિયહોઇ હરાૂ।।
બડ઼ભાગી બનુ અવધ અભાગી। જો રઘુબંસતિલક તુમ્હ ત્યાગી।।
જૌં સુત કહૌ સંગ મોહિ લેહૂ। તુમ્હરે હૃદયહોઇ સંદેહૂ।।
પૂત પરમ પ્રિય તુમ્હ સબહી કે। પ્રાન પ્રાન કે જીવન જી કે।।
તે તુમ્હ કહહુ માતુ બન જાઊ મૈં સુનિ બચન બૈઠિ પછિતાઊ।

દોહા / સોરતા
યહ બિચારિ નહિં કરઉહઠ ઝૂઠ સનેહુ બઢ઼ાઇ।
માનિ માતુ કર નાત બલિ સુરતિ બિસરિ જનિ જાઇ।।56।।

2.57

ચૌપાઈ
દેવ પિતર સબ તુન્હહિ ગોસાઈ। રાખહુપલક નયન કી નાઈ।।
અવધિ અંબુ પ્રિય પરિજન મીના। તુમ્હ કરુનાકર ધરમ ધુરીના।।
અસ બિચારિ સોઇ કરહુ ઉપાઈ। સબહિ જિઅત જેહિં ભેંટેહુ આઈ।।
જાહુ સુખેન બનહિ બલિ જાઊ કરિ અનાથ જન પરિજન ગાઊ।
સબ કર આજુ સુકૃત ફલ બીતા। ભયઉ કરાલ કાલુ બિપરીતા।।
બહુબિધિ બિલપિ ચરન લપટાની। પરમ અભાગિનિ આપુહિ જાની।।
દારુન દુસહ દાહુ ઉર બ્યાપા। બરનિ ન જાહિં બિલાપ કલાપા।।
રામ ઉઠાઇ માતુ ઉર લાઈ। કહિ મૃદુ બચન બહુરિ સમુઝાઈ।।

દોહા / સોરતા
સમાચાર તેહિ સમય સુનિ સીય ઉઠી અકુલાઇ।
જાઇ સાસુ પદ કમલ જુગ બંદિ બૈઠિ સિરુ નાઇ।।57।।

2.58

ચૌપાઈ
દીન્હિ અસીસ સાસુ મૃદુ બાની। અતિ સુકુમારિ દેખિ અકુલાની।।
બૈઠિ નમિતમુખ સોચતિ સીતા। રૂપ રાસિ પતિ પ્રેમ પુનીતા।।
ચલન ચહત બન જીવનનાથૂ। કેહિ સુકૃતી સન હોઇહિ સાથૂ।।
કી તનુ પ્રાન કિ કેવલ પ્રાના। બિધિ કરતબુ કછુ જાઇ ન જાના।।
ચારુ ચરન નખ લેખતિ ધરની। નૂપુર મુખર મધુર કબિ બરની।।
મનહુપ્રેમ બસ બિનતી કરહીં। હમહિ સીય પદ જનિ પરિહરહીં।।
મંજુ બિલોચન મોચતિ બારી। બોલી દેખિ રામ મહતારી।।
તાત સુનહુ સિય અતિ સુકુમારી। સાસુ સસુર પરિજનહિ પિઆરી।।

દોહા / સોરતા
પિતા જનક ભૂપાલ મનિ સસુર ભાનુકુલ ભાનુ।
પતિ રબિકુલ કૈરવ બિપિન બિધુ ગુન રૂપ નિધાનુ।।58।।

2.59

ચૌપાઈ
મૈં પુનિ પુત્રબધૂ પ્રિય પાઈ। રૂપ રાસિ ગુન સીલ સુહાઈ।।
નયન પુતરિ કરિ પ્રીતિ બઢ઼ાઈ। રાખેઉપ્રાન જાનિકિહિં લાઈ।।
કલપબેલિ જિમિ બહુબિધિ લાલી। સીંચિ સનેહ સલિલ પ્રતિપાલી।।
ફૂલત ફલત ભયઉ બિધિ બામા। જાનિ ન જાઇ કાહ પરિનામા।।
પલ પીઠ તજિ ગોદ હિંડ઼ોરા। સિયન દીન્હ પગુ અવનિ કઠોરા।।
જિઅનમૂરિ જિમિ જોગવત રહઊ દીપ બાતિ નહિં ટારન કહઊ।
સોઇ સિય ચલન ચહતિ બન સાથા। આયસુ કાહ હોઇ રઘુનાથા।
ચંદ કિરન રસ રસિક ચકોરી। રબિ રુખ નયન સકઇ કિમિ જોરી।।

દોહા / સોરતા
કરિ કેહરિ નિસિચર ચરહિં દુષ્ટ જંતુ બન ભૂરિ।
બિષ બાટિકાકિ સોહ સુત સુભગ સજીવનિ મૂરિ।।59।।

2.60

ચૌપાઈ
બન હિત કોલ કિરાત કિસોરી। રચીં બિરંચિ બિષય સુખ ભોરી।।
પાઇન કૃમિ જિમિ કઠિન સુભાઊ। તિન્હહિ કલેસુ ન કાનન કાઊ।।
કૈ તાપસ તિય કાનન જોગૂ। જિન્હ તપ હેતુ તજા સબ ભોગૂ।।
સિય બન બસિહિ તાત કેહિ ભાી। ચિત્રલિખિત કપિ દેખિ ડેરાતી।।
સુરસર સુભગ બનજ બન ચારી। ડાબર જોગુ કિ હંસકુમારી।।
અસ બિચારિ જસ આયસુ હોઈ। મૈં સિખ દેઉજાનકિહિ સોઈ।।
જૌં સિય ભવન રહૈ કહ અંબા। મોહિ કહહોઇ બહુત અવલંબા।।
સુનિ રઘુબીર માતુ પ્રિય બાની। સીલ સનેહ સુધાજનુ સાની।।

દોહા / સોરતા
કહિ પ્રિય બચન બિબેકમય કીન્હિ માતુ પરિતોષ।
લગે પ્રબોધન જાનકિહિ પ્રગટિ બિપિન ગુન દોષ।।60।।

2.61

ચૌપાઈ
માતુ સમીપ કહત સકુચાહીં। બોલે સમઉ સમુઝિ મન માહીં।।
રાજકુમારિ સિખાવન સુનહૂ। આન ભાિ જિયજનિ કછુ ગુનહૂ।।
આપન મોર નીક જૌં ચહહૂ। બચનુ હમાર માનિ ગૃહ રહહૂ।।
આયસુ મોર સાસુ સેવકાઈ। સબ બિધિ ભામિનિ ભવન ભલાઈ।।
એહિ તે અધિક ધરમુ નહિં દૂજા। સાદર સાસુ સસુર પદ પૂજા।।
જબ જબ માતુ કરિહિ સુધિ મોરી। હોઇહિ પ્રેમ બિકલ મતિ ભોરી।।
તબ તબ તુમ્હ કહિ કથા પુરાની। સુંદરિ સમુઝાએહુ મૃદુ બાની।।
કહઉસુભાયસપથ સત મોહી। સુમુખિ માતુ હિત રાખઉતોહી।।

દોહા / સોરતા
ગુર શ્રુતિ સંમત ધરમ ફલુ પાઇઅ બિનહિં કલેસ।
હઠ બસ સબ સંકટ સહે ગાલવ નહુષ નરેસ।।61।।

2.62

ચૌપાઈ
મૈં પુનિ કરિ પ્રવાન પિતુ બાની। બેગિ ફિરબ સુનુ સુમુખિ સયાની।।
દિવસ જાત નહિં લાગિહિ બારા। સુંદરિ સિખવનુ સુનહુ હમારા।।
જૌ હઠ કરહુ પ્રેમ બસ બામા। તૌ તુમ્હ દુખુ પાઉબ પરિનામા।।
કાનનુ કઠિન ભયંકરુ ભારી। ઘોર ઘામુ હિમ બારિ બયારી।।
કુસ કંટક મગ કાર નાના। ચલબ પયાદેહિં બિનુ પદત્રાના।।
ચરન કમલ મુદુ મંજુ તુમ્હારે। મારગ અગમ ભૂમિધર ભારે।।
કંદર ખોહ નદીં નદ નારે। અગમ અગાધ ન જાહિં નિહારે।।
ભાલુ બાઘ બૃક કેહરિ નાગા। કરહિં નાદ સુનિ ધીરજુ ભાગા।।

દોહા / સોરતા
ભૂમિ સયન બલકલ બસન અસનુ કંદ ફલ મૂલ।
તે કિ સદા સબ દિન મિલિહિં સબુઇ સમય અનુકૂલ।।62।।

2.63

ચૌપાઈ
નર અહાર રજનીચર ચરહીં। કપટ બેષ બિધિ કોટિક કરહીં।।
લાગઇ અતિ પહાર કર પાની। બિપિન બિપતિ નહિં જાઇ બખાની।।
બ્યાલ કરાલ બિહગ બન ઘોરા। નિસિચર નિકર નારિ નર ચોરા।।
ડરપહિં ધીર ગહન સુધિ આએ મૃગલોચનિ તુમ્હ ભીરુ સુભાએ।
હંસગવનિ તુમ્હ નહિં બન જોગૂ। સુનિ અપજસુ મોહિ દેઇહિ લોગૂ।।
માનસ સલિલ સુધાપ્રતિપાલી। જિઅઇ કિ લવન પયોધિ મરાલી।।
નવ રસાલ બન બિહરનસીલા। સોહ કિ કોકિલ બિપિન કરીલા।।
રહહુ ભવન અસ હૃદયબિચારી। ચંદબદનિ દુખુ કાનન ભારી।।

દોહા / સોરતા
સહજ સુહ્દ ગુર સ્વામિ સિખ જો ન કરઇ સિર માનિ।।
સો પછિતાઇ અઘાઇ ઉર અવસિ હોઇ હિત હાનિ।।63।।

2.64

ચૌપાઈ
સુનિ મૃદુ બચન મનોહર પિય કે। લોચન લલિત ભરે જલ સિય કે।।
સીતલ સિખ દાહક ભઇ કૈંસેં। ચકઇહિ સરદ ચંદ નિસિ જૈંસેં।।
ઉતરુ ન આવ બિકલ બૈદેહી। તજન ચહત સુચિ સ્વામિ સનેહી।।
બરબસ રોકિ બિલોચન બારી। ધરિ ધીરજુ ઉર અવનિકુમારી।।
લાગિ સાસુ પગ કહ કર જોરી। છમબિ દેબિ બડ઼િ અબિનય મોરી।।
દીન્હિ પ્રાનપતિ મોહિ સિખ સોઈ। જેહિ બિધિ મોર પરમ હિત હોઈ।।
મૈં પુનિ સમુઝિ દીખિ મન માહીં। પિય બિયોગ સમ દુખુ જગ નાહીં।।

દોહા / સોરતા
પ્રાનનાથ કરુનાયતન સુંદર સુખદ સુજાન।
તુમ્હ બિનુ રઘુકુલ કુમુદ બિધુ સુરપુર નરક સમાન।।64।।

2.65

ચૌપાઈ
માતુ પિતા ભગિની પ્રિય ભાઈ। પ્રિય પરિવારુ સુહ્રદ સમુદાઈ।।
સાસુ સસુર ગુર સજન સહાઈ। સુત સુંદર સુસીલ સુખદાઈ।।
જહલગિ નાથ નેહ અરુ નાતે। પિય બિનુ તિયહિ તરનિહુ તે તાતે।।
તનુ ધનુ ધામુ ધરનિ પુર રાજૂ। પતિ બિહીન સબુ સોક સમાજૂ।।
ભોગ રોગસમ ભૂષન ભારૂ। જમ જાતના સરિસ સંસારૂ।।
પ્રાનનાથ તુમ્હ બિનુ જગ માહીં। મો કહુસુખદ કતહુકછુ નાહીં।।
જિય બિનુ દેહ નદી બિનુ બારી। તૈસિઅ નાથ પુરુષ બિનુ નારી।।
નાથ સકલ સુખ સાથ તુમ્હારેં। સરદ બિમલ બિધુ બદનુ નિહારેં।।

દોહા / સોરતા
ખગ મૃગ પરિજન નગરુ બનુ બલકલ બિમલ દુકૂલ।
નાથ સાથ સુરસદન સમ પરનસાલ સુખ મૂલ।।65।।

2.66

ચૌપાઈ
બનદેવીં બનદેવ ઉદારા। કરિહહિં સાસુ સસુર સમ સારા।।
કુસ કિસલય સાથરી સુહાઈ। પ્રભુ સ મંજુ મનોજ તુરાઈ।।
કંદ મૂલ ફલ અમિઅ અહારૂ। અવધ સૌધ સત સરિસ પહારૂ।।
છિનુ છિનુ પ્રભુ પદ કમલ બિલોકિ। રહિહઉમુદિત દિવસ જિમિ કોકી।।
બન દુખ નાથ કહે બહુતેરે। ભય બિષાદ પરિતાપ ઘનેરે।।
પ્રભુ બિયોગ લવલેસ સમાના। સબ મિલિ હોહિં ન કૃપાનિધાના।।
અસ જિયજાનિ સુજાન સિરોમનિ। લેઇઅ સંગ મોહિ છાડ઼િઅ જનિ।।
બિનતી બહુત કરૌં કા સ્વામી। કરુનામય ઉર અંતરજામી।।

દોહા / સોરતા
રાખિઅ અવધ જો અવધિ લગિ રહત ન જનિઅહિં પ્રાન।
દીનબંધુ સંદર સુખદ સીલ સનેહ નિધાન।।66।।

2.67

ચૌપાઈ
મોહિ મગ ચલત ન હોઇહિ હારી। છિનુ છિનુ ચરન સરોજ નિહારી।।
સબહિ ભાિ પિય સેવા કરિહૌં। મારગ જનિત સકલ શ્રમ હરિહૌં।।
પાય પખારી બૈઠિ તરુ છાહીં। કરિહઉબાઉ મુદિત મન માહીં।।
શ્રમ કન સહિત સ્યામ તનુ દેખેં। કહદુખ સમઉ પ્રાનપતિ પેખેં।।
સમ મહિ તૃન તરુપલ્લવ ડાસી। પાગ પલોટિહિ સબ નિસિ દાસી।।
બારબાર મૃદુ મૂરતિ જોહી। લાગહિ તાત બયારિ ન મોહી।
કો પ્રભુ સ મોહિ ચિતવનિહારા। સિંઘબધુહિ જિમિ સસક સિઆરા।।
મૈં સુકુમારિ નાથ બન જોગૂ। તુમ્હહિ ઉચિત તપ મો કહુભોગૂ।।

દોહા / સોરતા
ઐસેઉ બચન કઠોર સુનિ જૌં ન હ્રદઉ બિલગાન।
તૌ પ્રભુ બિષમ બિયોગ દુખ સહિહહિં પાવ પ્રાન।।67।।

2.68

ચૌપાઈ
અસ કહિ સીય બિકલ ભઇ ભારી। બચન બિયોગુ ન સકી સારી।।
દેખિ દસા રઘુપતિ જિયજાના। હઠિ રાખેં નહિં રાખિહિ પ્રાના।।
કહેઉ કૃપાલ ભાનુકુલનાથા। પરિહરિ સોચુ ચલહુ બન સાથા।।
નહિં બિષાદ કર અવસરુ આજૂ। બેગિ કરહુ બન ગવન સમાજૂ।।
કહિ પ્રિય બચન પ્રિયા સમુઝાઈ। લગે માતુ પદ આસિષ પાઈ।।
બેગિ પ્રજા દુખ મેટબ આઈ। જનની નિઠુર બિસરિ જનિ જાઈ।।
ફિરહિ દસા બિધિ બહુરિ કિ મોરી। દેખિહઉનયન મનોહર જોરી।।
સુદિન સુઘરી તાત કબ હોઇહિ। જનની જિઅત બદન બિધુ જોઇહિ।।

દોહા / સોરતા
બહુરિ બચ્છ કહિ લાલુ કહિ રઘુપતિ રઘુબર તાત।
કબહિં બોલાઇ લગાઇ હિયહરષિ નિરખિહઉગાત।।68।।

2.69

ચૌપાઈ
લખિ સનેહ કાતરિ મહતારી। બચનુ ન આવ બિકલ ભઇ ભારી।।
રામ પ્રબોધુ કીન્હ બિધિ નાના। સમઉ સનેહુ ન જાઇ બખાના।।
તબ જાનકી સાસુ પગ લાગી। સુનિઅ માય મૈં પરમ અભાગી।।
સેવા સમય દૈઅબનુ દીન્હા। મોર મનોરથુ સફલ ન કીન્હા।।
તજબ છોભુ જનિ છાડ઼િઅ છોહૂ। કરમુ કઠિન કછુ દોસુ ન મોહૂ।।
સુનિ સિય બચન સાસુ અકુલાની। દસા કવનિ બિધિ કહૌં બખાની।।
બારહિ બાર લાઇ ઉર લીન્હી। ધરિ ધીરજુ સિખ આસિષ દીન્હી।।
અચલ હોઉ અહિવાતુ તુમ્હારા। જબ લગિ ગંગ જમુન જલ ધારા।।

દોહા / સોરતા
સીતહિ સાસુ અસીસ સિખ દીન્હિ અનેક પ્રકાર।
ચલી નાઇ પદ પદુમ સિરુ અતિ હિત બારહિં બાર।।69।।

2.70

ચૌપાઈ
સમાચાર જબ લછિમન પાએ। બ્યાકુલ બિલખ બદન ઉઠિ ધાએ।।
કંપ પુલક તન નયન સનીરા। ગહે ચરન અતિ પ્રેમ અધીરા।।
કહિ ન સકત કછુ ચિતવત ઠાઢ઼ે। મીનુ દીન જનુ જલ તેં કાઢ઼ે।।
સોચુ હૃદયબિધિ કા હોનિહારા। સબુ સુખુ સુકૃત સિરાન હમારા।।
મો કહુકાહ કહબ રઘુનાથા। રખિહહિં ભવન કિ લેહહિં સાથા।।
રામ બિલોકિ બંધુ કર જોરેં। દેહ ગેહ સબ સન તૃનુ તોરેં।।
બોલે બચનુ રામ નય નાગર। સીલ સનેહ સરલ સુખ સાગર।।
તાત પ્રેમ બસ જનિ કદરાહૂ। સમુઝિ હૃદયપરિનામ ઉછાહૂ।।

દોહા / સોરતા
માતુ પિતા ગુરુ સ્વામિ સિખ સિર ધરિ કરહિ સુભાય
લહેઉ લાભુ તિન્હ જનમ કર નતરુ જનમુ જગ જાય।70।।

2.71

ચૌપાઈ
અસ જિયજાનિ સુનહુ સિખ ભાઈ। કરહુ માતુ પિતુ પદ સેવકાઈ।।
ભવન ભરતુ રિપુસૂદન નાહીં। રાઉ બૃદ્ધ મમ દુખુ મન માહીં।।
મૈં બન જાઉતુમ્હહિ લેઇ સાથા। હોઇ સબહિ બિધિ અવધ અનાથા।।
ગુરુ પિતુ માતુ પ્રજા પરિવારૂ। સબ કહુપરઇ દુસહ દુખ ભારૂ।।
રહહુ કરહુ સબ કર પરિતોષૂ। નતરુ તાત હોઇહિ બડ઼ દોષૂ।।
જાસુ રાજ પ્રિય પ્રજા દુખારી। સો નૃપુ અવસિ નરક અધિકારી।।
રહહુ તાત અસિ નીતિ બિચારી। સુનત લખનુ ભએ બ્યાકુલ ભારી।।
સિઅરેં બચન સૂખિ ગએ કૈંસેં। પરસત તુહિન તામરસુ જૈસેં।।

દોહા / સોરતા
ઉતરુ ન આવત પ્રેમ બસ ગહે ચરન અકુલાઇ।
નાથ દાસુ મૈં સ્વામિ તુમ્હ તજહુ ત કાહ બસાઇ।।71।।

2.72

ચૌપાઈ
દીન્હિ મોહિ સિખ નીકિ ગોસાઈં। લાગિ અગમ અપની કદરાઈં।।
નરબર ધીર ધરમ ધુર ધારી। નિગમ નીતિ કહુતે અધિકારી।।
મૈં સિસુ પ્રભુ સનેહપ્રતિપાલા। મંદરુ મેરુ કિ લેહિં મરાલા।।
ગુર પિતુ માતુ ન જાનઉકાહૂ। કહઉસુભાઉ નાથ પતિઆહૂ।।
જહલગિ જગત સનેહ સગાઈ। પ્રીતિ પ્રતીતિ નિગમ નિજુ ગાઈ।।
મોરેં સબઇ એક તુમ્હ સ્વામી। દીનબંધુ ઉર અંતરજામી।।
ધરમ નીતિ ઉપદેસિઅ તાહી। કીરતિ ભૂતિ સુગતિ પ્રિય જાહી।।
મન ક્રમ બચન ચરન રત હોઈ। કૃપાસિંધુ પરિહરિઅ કિ સોઈ।।

દોહા / સોરતા
કરુનાસિંધુ સુબંધ કે સુનિ મૃદુ બચન બિનીત।
સમુઝાએ ઉર લાઇ પ્રભુ જાનિ સનેહસભીત।।72।।

2.73

ચૌપાઈ
માગહુ બિદા માતુ સન જાઈ। આવહુ બેગિ ચલહુ બન ભાઈ।।
મુદિત ભએ સુનિ રઘુબર બાની। ભયઉ લાભ બડ઼ ગઇ બડ઼િ હાની।।
હરષિત હ્દયમાતુ પહિં આએ। મનહુઅંધ ફિરિ લોચન પાએ।
જાઇ જનનિ પગ નાયઉ માથા। મનુ રઘુનંદન જાનકિ સાથા।।
પૂે માતુ મલિન મન દેખી। લખન કહી સબ કથા બિસેષી।।
ગઈ સહમિ સુનિ બચન કઠોરા। મૃગી દેખિ દવ જનુ ચહુ ઓરા।।
લખન લખેઉ ભા અનરથ આજૂ। એહિં સનેહ બસ કરબ અકાજૂ।।
માગત બિદા સભય સકુચાહીં। જાઇ સંગ બિધિ કહિહિ કિ નાહી।।

દોહા / સોરતા
સમુઝિ સુમિત્રારામ સિય રૂપ સુસીલુ સુભાઉ।
નૃપ સનેહુ લખિ ધુનેઉ સિરુ પાપિનિ દીન્હ કુદાઉ।।73।।

2.74

ચૌપાઈ
ધીરજુ ધરેઉ કુઅવસર જાની। સહજ સુહ્દ બોલી મૃદુ બાની।।
તાત તુમ્હારિ માતુ બૈદેહી। પિતા રામુ સબ ભાિ સનેહી।।
અવધ તહાજહરામ નિવાસૂ। તહદિવસુ જહભાનુ પ્રકાસૂ।।
જૌ પૈ સીય રામુ બન જાહીં। અવધ તુમ્હાર કાજુ કછુ નાહિં।।
ગુર પિતુ માતુ બંધુ સુર સાઈ। સેઇઅહિં સકલ પ્રાન કી નાઈં।।
રામુ પ્રાનપ્રિય જીવન જી કે। સ્વારથ રહિત સખા સબહી કૈ।।
પૂજનીય પ્રિય પરમ જહાતેં। સબ માનિઅહિં રામ કે નાતેં।।
અસ જિયજાનિ સંગ બન જાહૂ। લેહુ તાત જગ જીવન લાહૂ।।

દોહા / સોરતા
ભૂરિ ભાગ ભાજનુ ભયહુ મોહિ સમેત બલિ જાઉ
જૌમ તુમ્હરેં મન છાડ઼િ છલુ કીન્હ રામ પદ ઠાઉ।74।।

2.75

ચૌપાઈ
પુત્રવતી જુબતી જગ સોઈ। રઘુપતિ ભગતુ જાસુ સુતુ હોઈ।।
નતરુ બા ભલિ બાદિ બિઆની। રામ બિમુખ સુત તેં હિત જાની।।
તુમ્હરેહિં ભાગ રામુ બન જાહીં। દૂસર હેતુ તાત કછુ નાહીં।।
સકલ સુકૃત કર બડ઼ ફલુ એહૂ। રામ સીય પદ સહજ સનેહૂ।।
રાગ રોષુ ઇરિષા મદુ મોહૂ। જનિ સપનેહુઇન્હ કે બસ હોહૂ।।
સકલ પ્રકાર બિકાર બિહાઈ। મન ક્રમ બચન કરેહુ સેવકાઈ।।
તુમ્હ કહુબન સબ ભાિ સુપાસૂ। સ પિતુ માતુ રામુ સિય જાસૂ।।
જેહિં ન રામુ બન લહહિં કલેસૂ। સુત સોઇ કરેહુ ઇહઇ ઉપદેસૂ।।

છન્દ
ઉપદેસુ યહુ જેહિં તાત તુમ્હરે રામ સિય સુખ પાવહીં।
પિતુ માતુ પ્રિય પરિવાર પુર સુખ સુરતિ બન બિસરાવહીં।।
તુલસી પ્રભુહિ સિખ દેઇ આયસુ દીન્હ પુનિ આસિષ દઈ।
રતિ હોઉ અબિરલ અમલ સિય રઘુબીર પદ નિત નિત નઈ।।

દોહા / સોરતા
માતુ ચરન સિરુ નાઇ ચલે તુરત સંકિત હૃદય
બાગુર બિષમ તોરાઇ મનહુભાગ મૃગુ ભાગ બસ।।75।।

2.76

ચૌપાઈ
ગએ લખનુ જહજાનકિનાથૂ। ભે મન મુદિત પાઇ પ્રિય સાથૂ।।
બંદિ રામ સિય ચરન સુહાએ। ચલે સંગ નૃપમંદિર આએ।।
કહહિં પરસપર પુર નર નારી। ભલિ બનાઇ બિધિ બાત બિગારી।।
તન કૃસ દુખુ બદન મલીને। બિકલ મનહુમાખી મધુ છીને।।
કર મીજહિં સિરુ ધુનિ પછિતાહીં। જનુ બિન પંખ બિહગ અકુલાહીં।।
ભઇ બડ઼િ ભીર ભૂપ દરબારા। બરનિ ન જાઇ બિષાદુ અપારા।।
સચિવઉઠાઇ રાઉ બૈઠારે। કહિ પ્રિય બચન રામુ પગુ ધારે।।
સિય સમેત દોઉ તનય નિહારી। બ્યાકુલ ભયઉ ભૂમિપતિ ભારી।।

દોહા / સોરતા
સીય સહિત સુત સુભગ દોઉ દેખિ દેખિ અકુલાઇ।
બારહિં બાર સનેહ બસ રાઉ લેઇ ઉર લાઇ।।76।।

2.77

ચૌપાઈ
સકઇ ન બોલિ બિકલ નરનાહૂ। સોક જનિત ઉર દારુન દાહૂ।।
નાઇ સીસુ પદ અતિ અનુરાગા। ઉઠિ રઘુબીર બિદા તબ માગા।।
પિતુ અસીસ આયસુ મોહિ દીજૈ। હરષ સમય બિસમઉ કત કીજૈ।।
તાત કિએપ્રિય પ્રેમ પ્રમાદૂ। જસુ જગ જાઇ હોઇ અપબાદૂ।।
સુનિ સનેહ બસ ઉઠિ નરનાહા બૈઠારે રઘુપતિ ગહિ બાહા।
સુનહુ તાત તુમ્હ કહુમુનિ કહહીં। રામુ ચરાચર નાયક અહહીં।।
સુભ અરુ અસુભ કરમ અનુહારી। ઈસ દેઇ ફલુ હ્દયબિચારી।।
કરઇ જો કરમ પાવ ફલ સોઈ। નિગમ નીતિ અસિ કહ સબુ કોઈ।।

દોહા / સોરતા
ઔરુ કરૈ અપરાધુ કોઉ ઔર પાવ ફલ ભોગુ।
અતિ બિચિત્ર ભગવંત ગતિ કો જગ જાનૈ જોગુ।।77।।

2.78

ચૌપાઈ
રાયરામ રાખન હિત લાગી। બહુત ઉપાય કિએ છલુ ત્યાગી।।
લખી રામ રુખ રહત ન જાને। ધરમ ધુરંધર ધીર સયાને।।
તબ નૃપ સીય લાઇ ઉર લીન્હી। અતિ હિત બહુત ભાિ સિખ દીન્હી।।
કહિ બન કે દુખ દુસહ સુનાએ। સાસુ સસુર પિતુ સુખ સમુઝાએ।।
સિય મનુ રામ ચરન અનુરાગા। ઘરુ ન સુગમુ બનુ બિષમુ ન લાગા।।
ઔરઉ સબહિં સીય સમુઝાઈ। કહિ કહિ બિપિન બિપતિ અધિકાઈ।।
સચિવ નારિ ગુર નારિ સયાની। સહિત સનેહ કહહિં મૃદુ બાની।।
તુમ્હ કહુતૌ ન દીન્હ બનબાસૂ। કરહુ જો કહહિં સસુર ગુર સાસૂ।।

દોહા / સોરતા
સિખ સીતલિ હિત મધુર મૃદુ સુનિ સીતહિ ન સોહાનિ।
સરદ ચંદ ચંદનિ લગત જનુ ચકઈ અકુલાનિ।।78।।

2.79

ચૌપાઈ
સીય સકુચ બસ ઉતરુ ન દેઈ। સો સુનિ તમકિ ઉઠી કૈકેઈ।।
મુનિ પટ ભૂષન ભાજન આની। આગેં ધરિ બોલી મૃદુ બાની।।
નૃપહિ પ્રાન પ્રિય તુમ્હ રઘુબીરા। સીલ સનેહ ન છાડ઼િહિ ભીરા।।
સુકૃત સુજસુ પરલોકુ નસાઊ। તુમ્હહિ જાન બન કહિહિ ન કાઊ।।
અસ બિચારિ સોઇ કરહુ જો ભાવા। રામ જનનિ સિખ સુનિ સુખુ પાવા।।
ભૂપહિ બચન બાનસમ લાગે। કરહિં ન પ્રાન પયાન અભાગે।।
લોગ બિકલ મુરુછિત નરનાહૂ। કાહ કરિઅ કછુ સૂઝ ન કાહૂ।।
રામુ તુરત મુનિ બેષુ બનાઈ। ચલે જનક જનનિહિ સિરુ નાઈ।।

દોહા / સોરતા
સજિ બન સાજુ સમાજુ સબુ બનિતા બંધુ સમેત।
બંદિ બિપ્ર ગુર ચરન પ્રભુ ચલે કરિ સબહિ અચેત।।79।।

2.80

ચૌપાઈ
નિકસિ બસિષ્ઠ દ્વાર ભએ ઠાઢ઼ે। દેખે લોગ બિરહ દવ દાઢ઼ે।।
કહિ પ્રિય બચન સકલ સમુઝાએ। બિપ્ર બૃંદ રઘુબીર બોલાએ।।
ગુર સન કહિ બરષાસન દીન્હે। આદર દાન બિનય બસ કીન્હે।।
જાચક દાન માન સંતોષે। મીત પુનીત પ્રેમ પરિતોષે।।
દાસીં દાસ બોલાઇ બહોરી। ગુરહિ સૌંપિ બોલે કર જોરી।।
સબ કૈ સાર સાર ગોસાઈં। કરબિ જનક જનની કી નાઈ।।
બારહિં બાર જોરિ જુગ પાની। કહત રામુ સબ સન મૃદુ બાની।।
સોઇ સબ ભાિ મોર હિતકારી। જેહિ તેં રહૈ ભુઆલ સુખારી।।

દોહા / સોરતા
માતુ સકલ મોરે બિરહજેહિં ન હોહિં દુખ દીન।
સોઇ ઉપાઉ તુમ્હ કરેહુ સબ પુર જન પરમ પ્રબીન।।80।।

2.81

ચૌપાઈ
એહિ બિધિ રામ સબહિ સમુઝાવા। ગુર પદ પદુમ હરષિ સિરુ નાવા।
ગનપતી ગૌરિ ગિરીસુ મનાઈ। ચલે અસીસ પાઇ રઘુરાઈ।।
રામ ચલત અતિ ભયઉ બિષાદૂ। સુનિ ન જાઇ પુર આરત નાદૂ।।
કુસગુન લંક અવધ અતિ સોકૂ। હહરષ બિષાદ બિબસ સુરલોકૂ।।
ગઇ મુરુછા તબ ભૂપતિ જાગે। બોલિ સુમંત્રુ કહન અસ લાગે।।
રામુ ચલે બન પ્રાન ન જાહીં। કેહિ સુખ લાગિ રહત તન માહીં।
એહિ તેં કવન બ્યથા બલવાના। જો દુખુ પાઇ તજહિં તનુ પ્રાના।।
પુનિ ધરિ ધીર કહઇ નરનાહૂ। લૈ રથુ સંગ સખા તુમ્હ જાહૂ।।

દોહા / સોરતા
સુઠિ સુકુમાર કુમાર દોઉ જનકસુતા સુકુમારિ।
રથ ચઢ઼ાઇ દેખરાઇ બનુ ફિરેહુ ગએદિન ચારિ।।81।।

2.82

ચૌપાઈ
જૌ નહિં ફિરહિં ધીર દોઉ ભાઈ। સત્યસંધ દૃઢ઼બ્રત રઘુરાઈ।।
તૌ તુમ્હ બિનય કરેહુ કર જોરી। ફેરિઅ પ્રભુ મિથિલેસકિસોરી।।
જબ સિય કાનન દેખિ ડેરાઈ। કહેહુ મોરિ સિખ અવસરુ પાઈ।।
સાસુ સસુર અસ કહેઉ સેસૂ। પુત્રિ ફિરિઅ બન બહુત કલેસૂ।।
પિતૃગૃહ કબહુકબહુસસુરારી। રહેહુ જહારુચિ હોઇ તુમ્હારી।।
એહિ બિધિ કરેહુ ઉપાય કદંબા। ફિરઇ ત હોઇ પ્રાન અવલંબા।।
નાહિં ત મોર મરનુ પરિનામા। કછુ ન બસાઇ ભએબિધિ બામા।।
અસ કહિ મુરુછિ પરા મહિ રાઊ। રામુ લખનુ સિય આનિ દેખાઊ।।

દોહા / સોરતા
પાઇ રજાયસુ નાઇ સિરુ રથુ અતિ બેગ બનાઇ।
ગયઉ જહાબાહેર નગર સીય સહિત દોઉ ભાઇ।।82।।

2.83

ચૌપાઈ
તબ સુમંત્ર નૃપ બચન સુનાએ। કરિ બિનતી રથ રામુ ચઢ઼ાએ।।
ચઢ઼િ રથ સીય સહિત દોઉ ભાઈ। ચલે હૃદયઅવધહિ સિરુ નાઈ।।
ચલત રામુ લખિ અવધ અનાથા। બિકલ લોગ સબ લાગે સાથા।।
કૃપાસિંધુ બહુબિધિ સમુઝાવહિં। ફિરહિં પ્રેમ બસ પુનિ ફિરિ આવહિં।।
લાગતિ અવધ ભયાવનિ ભારી। માનહુકાલરાતિ અિઆરી।।
ઘોર જંતુ સમ પુર નર નારી। ડરપહિં એકહિ એક નિહારી।।
ઘર મસાન પરિજન જનુ ભૂતા। સુત હિત મીત મનહુજમદૂતા।।
બાગન્હ બિટપ બેલિ કુમ્હિલાહીં। સરિત સરોવર દેખિ ન જાહીં।।

દોહા / સોરતા
હય ગય કોટિન્હ કેલિમૃગ પુરપસુ ચાતક મોર।
પિક રથાંગ સુક સારિકા સારસ હંસ ચકોર।।83।।

2.84

ચૌપાઈ
રામ બિયોગ બિકલ સબ ઠાઢ઼ે। જહતહમનહુચિત્ર લિખિ કાઢ઼ે।।
નગરુ સફલ બનુ ગહબર ભારી। ખગ મૃગ બિપુલ સકલ નર નારી।।
બિધિ કૈકેઈ કિરાતિનિ કીન્હી। જેંહિ દવ દુસહ દસહુદિસિ દીન્હી।।
સહિ ન સકે રઘુબર બિરહાગી। ચલે લોગ સબ બ્યાકુલ ભાગી।।
સબહિં બિચાર કીન્હ મન માહીં। રામ લખન સિય બિનુ સુખુ નાહીં।।
જહારામુ તહસબુઇ સમાજૂ। બિનુ રઘુબીર અવધ નહિં કાજૂ।।
ચલે સાથ અસ મંત્રુ દૃઢ઼ાઈ। સુર દુર્લભ સુખ સદન બિહાઈ।।
રામ ચરન પંકજ પ્રિય જિન્હહી। બિષય ભોગ બસ કરહિં કિ તિન્હહી।।

દોહા / સોરતા
બાલક બૃદ્ધ બિહાઇ ગૃ લગે લોગ સબ સાથ।
તમસા તીર નિવાસુ કિય પ્રથમ દિવસ રઘુનાથ।।84।।

2.85

ચૌપાઈ
રઘુપતિ પ્રજા પ્રેમબસ દેખી। સદય હૃદયદુખુ ભયઉ બિસેષી।।
કરુનામય રઘુનાથ ગોસા। બેગિ પાઇઅહિં પીર પરાઈ।।
કહિ સપ્રેમ મૃદુ બચન સુહાએ। બહુબિધિ રામ લોગ સમુઝાએ।।
કિએ ધરમ ઉપદેસ ઘનેરે। લોગ પ્રેમ બસ ફિરહિં ન ફેરે।।
સીલુ સનેહુ છાડ઼િ નહિં જાઈ। અસમંજસ બસ ભે રઘુરાઈ।।
લોગ સોગ શ્રમ બસ ગએ સોઈ। કછુક દેવમાયામતિ મોઈ।।
જબહિં જામ જુગ જામિનિ બીતી। રામ સચિવ સન કહેઉ સપ્રીતી।।
ખોજ મારિ રથુ હાહુ તાતા। આન ઉપાયબનિહિ નહિં બાતા।।

દોહા / સોરતા
રામ લખન સુય જાન ચઢ઼િ સંભુ ચરન સિરુ નાઇ।।
સચિવચલાયઉ તુરત રથુ ઇત ઉત ખોજ દુરાઇ।।85।।

2.86

ચૌપાઈ
જાગે સકલ લોગ ભએભોરૂ। ગે રઘુનાથ ભયઉ અતિ સોરૂ।।
રથ કર ખોજ કતહહુનહિં પાવહિં। રામ રામ કહિ ચહુ દિસિ ધાવહિં।।
મનહુબારિનિધિ બૂડ઼ જહાજૂ। ભયઉ બિકલ બડ઼ બનિક સમાજૂ।।
એકહિ એક દેંહિં ઉપદેસૂ। તજે રામ હમ જાનિ કલેસૂ।।
નિંદહિં આપુ સરાહહિં મીના। ધિગ જીવનુ રઘુબીર બિહીના।।
જૌં પૈ પ્રિય બિયોગુ બિધિ કીન્હા। તૌ કસ મરનુ ન માગેં દીન્હા।।
એહિ બિધિ કરત પ્રલાપ કલાપા। આએ અવધ ભરે પરિતાપા।।
બિષમ બિયોગુ ન જાઇ બખાના। અવધિ આસ સબ રાખહિં પ્રાના।।

દોહા / સોરતા
રામ દરસ હિત નેમ બ્રત લગે કરન નર નારિ।
મનહુકોક કોકી કમલ દીન બિહીન તમારિ।।86।।

2.87

ચૌપાઈ
સીતા સચિવ સહિત દોઉ ભાઈ। સૃંગબેરપુર પહુે જાઈ।।
ઉતરે રામ દેવસરિ દેખી। કીન્હ દંડવત હરષુ બિસેષી।।
લખન સચિવસિયકિએ પ્રનામા। સબહિ સહિત સુખુ પાયઉ રામા।।
ગંગ સકલ મુદ મંગલ મૂલા। સબ સુખ કરનિ હરનિ સબ સૂલા।।
કહિ કહિ કોટિક કથા પ્રસંગા। રામુ બિલોકહિં ગંગ તરંગા।।
સચિવહિ અનુજહિ પ્રિયહિ સુનાઈ। બિબુધ નદી મહિમા અધિકાઈ।।
મજ્જનુ કીન્હ પંથ શ્રમ ગયઊ। સુચિ જલુ પિઅત મુદિત મન ભયઊ।।
સુમિરત જાહિ મિટઇ શ્રમ ભારૂ। તેહિ શ્રમ યહ લૌકિક બ્યવહારૂ।।

દોહા / સોરતા
સુધ્દ સચિદાનંદમય કંદ ભાનુકુલ કેતુ।
ચરિત કરત નર અનુહરત સંસૃતિ સાગર સેતુ।।87।।

2.88

ચૌપાઈ
યહ સુધિ ગુહનિષાદ જબ પાઈ। મુદિત લિએ પ્રિય બંધુ બોલાઈ।।
લિએ ફલ મૂલ ભેંટ ભરિ ભારા। મિલન ચલેઉ હિંયહરષુ અપારા।।
કરિ દંડવત ભેંટ ધરિ આગેં। પ્રભુહિ બિલોકત અતિ અનુરાગેં।।
સહજ સનેહ બિબસ રઘુરાઈ। પૂી કુસલ નિકટ બૈઠાઈ।।
નાથ કુસલ પદ પંકજ દેખેં। ભયઉભાગભાજન જન લેખેં।।
દેવ ધરનિ ધનુ ધામુ તુમ્હારા। મૈં જનુ નીચુ સહિત પરિવારા।।
કૃપા કરિઅ પુર ધારિઅ પાઊ। થાપિય જનુ સબુ લોગુ સિહાઊ।।
કહેહુ સત્ય સબુ સખા સુજાના। મોહિ દીન્હ પિતુ આયસુ આના।।

દોહા / સોરતા
બરષ ચારિદસ બાસુ બન મુનિ બ્રત બેષુ અહારુ।
ગ્રામ બાસુ નહિં ઉચિત સુનિ ગુહહિ ભયઉ દુખુ ભારુ।।88।।

2.89

ચૌપાઈ
રામ લખન સિય રૂપ નિહારી। કહહિં સપ્રેમ ગ્રામ નર નારી।।
તે પિતુ માતુ કહહુ સખિ કૈસે। જિન્હ પઠએ બન બાલક ઐસે।।
એક કહહિં ભલ ભૂપતિ કીન્હા। લોયન લાહુ હમહિ બિધિ દીન્હા।।
તબ નિષાદપતિ ઉર અનુમાના। તરુ સિંસુપા મનોહર જાના।।
લૈ રઘુનાથહિ ઠાઉદેખાવા। કહેઉ રામ સબ ભાિ સુહાવા।।
પુરજન કરિ જોહારુ ઘર આએ। રઘુબર સંધ્યા કરન સિધાએ।।
ગુહસારિ સારી ડસાઈ। કુસ કિસલયમય મૃદુલ સુહાઈ।।
સુચિ ફલ મૂલ મધુર મૃદુ જાની। દોના ભરિ ભરિ રાખેસિ પાની।।

દોહા / સોરતા
સિય સુમંત્ર ભ્રાતા સહિત કંદ મૂલ ફલ ખાઇ।
સયન કીન્હ રઘુબંસમનિ પાય પલોટત ભાઇ।।89।।

2.90

ચૌપાઈ
ઉઠે લખનુ પ્રભુ સોવત જાની। કહિ સચિવહિ સોવન મૃદુ બાની।।
કછુક દૂર સજિ બાન સરાસન। જાગન લગે બૈઠિ બીરાસન।।
ગુ બોલાઇ પાહરૂ પ્રતીતી। ઠાવઠા રાખે અતિ પ્રીતી।।
આપુ લખન પહિં બૈઠેઉ જાઈ। કટિ ભાથી સર ચાપ ચઢ઼ાઈ।।
સોવત પ્રભુહિ નિહારિ નિષાદૂ। ભયઉ પ્રેમ બસ હ્દયબિષાદૂ।।
તનુ પુલકિત જલુ લોચન બહઈ। બચન સપ્રેમ લખન સન કહઈ।।
ભૂપતિ ભવન સુભાયસુહાવા। સુરપતિ સદનુ ન પટતર પાવા।।
મનિમય રચિત ચારુ ચૌબારે। જનુ રતિપતિ નિજ હાથ સારે।।

દોહા / સોરતા
સુચિ સુબિચિત્ર સુભોગમય સુમન સુગંધ સુબાસ।
પલ મંજુ મનિદીપ જહસબ બિધિ સકલ સુપાસ।।90।।

2.91

ચૌપાઈ
બિબિધ બસન ઉપધાન તુરાઈ। છીર ફેન મૃદુ બિસદ સુહાઈ।।
તહસિય રામુ સયન નિસિ કરહીં। નિજ છબિ રતિ મનોજ મદુ હરહીં।।
તે સિય રામુ સાથરીં સોએ। શ્રમિત બસન બિનુ જાહિં ન જોએ।।
માતુ પિતા પરિજન પુરબાસી। સખા સુસીલ દાસ અરુ દાસી।।
જોગવહિં જિન્હહિ પ્રાન કી નાઈ। મહિ સોવત તેઇ રામ ગોસાઈં।।
પિતા જનક જગ બિદિત પ્રભાઊ। સસુર સુરેસ સખા રઘુરાઊ।।
રામચંદુ પતિ સો બૈદેહી। સોવત મહિ બિધિ બામ ન કેહી।।
સિય રઘુબીર કિ કાનન જોગૂ। કરમ પ્રધાન સત્ય કહ લોગૂ।।

દોહા / સોરતા
કૈકયનંદિનિ મંદમતિ કઠિન કુટિલપનુ કીન્હ।
જેહીં રઘુનંદન જાનકિહિ સુખ અવસર દુખુ દીન્હ।।91।।

2.92

ચૌપાઈ
ભઇ દિનકર કુલ બિટપ કુઠારી। કુમતિ કીન્હ સબ બિસ્વ દુખારી।।
ભયઉ બિષાદુ નિષાદહિ ભારી। રામ સીય મહિ સયન નિહારી।।
બોલે લખન મધુર મૃદુ બાની। ગ્યાન બિરાગ ભગતિ રસ સાની।।
કાહુ ન કોઉ સુખ દુખ કર દાતા। નિજ કૃત કરમ ભોગ સબુ ભ્રાતા।।
જોગ બિયોગ ભોગ ભલ મંદા। હિત અનહિત મધ્યમ ભ્રમ ફંદા।।
જનમુ મરનુ જહલગિ જગ જાલૂ। સંપતી બિપતિ કરમુ અરુ કાલૂ।।
ધરનિ ધામુ ધનુ પુર પરિવારૂ। સરગુ નરકુ જહલગિ બ્યવહારૂ।।
દેખિઅ સુનિઅ ગુનિઅ મન માહીં। મોહ મૂલ પરમારથુ નાહીં।।

દોહા / સોરતા
સપનેં હોઇ ભિખારિ નૃપ રંકુ નાકપતિ હોઇ।
જાગેં લાભુ ન હાનિ કછુ તિમિ પ્રપંચ જિયજોઇ।।92।।

2.93

ચૌપાઈ
અસ બિચારિ નહિં કીજઅ રોસૂ। કાહુહિ બાદિ ન દેઇઅ દોસૂ।।
મોહ નિસાસબુ સોવનિહારા। દેખિઅ સપન અનેક પ્રકારા।।
એહિં જગ જામિનિ જાગહિં જોગી। પરમારથી પ્રપંચ બિયોગી।।
જાનિઅ તબહિં જીવ જગ જાગા। જબ જબ બિષય બિલાસ બિરાગા।।
હોઇ બિબેકુ મોહ ભ્રમ ભાગા। તબ રઘુનાથ ચરન અનુરાગા।।
સખા પરમ પરમારથુ એહૂ। મન ક્રમ બચન રામ પદ નેહૂ।।
રામ બ્રહ્મ પરમારથ રૂપા। અબિગત અલખ અનાદિ અનૂપા।।
સકલ બિકાર રહિત ગતભેદા। કહિ નિત નેતિ નિરૂપહિં બેદા।

દોહા / સોરતા
ભગત ભૂમિ ભૂસુર સુરભિ સુર હિત લાગિ કૃપાલ।
કરત ચરિત ધરિ મનુજ તનુ સુનત મિટહિ જગ જાલ।।93।।

2.94

ચૌપાઈ
સખા સમુઝિ અસ પરિહરિ મોહુ। સિય રઘુબીર ચરન રત હોહૂ।।
કહત રામ ગુન ભા ભિનુસારા। જાગે જગ મંગલ સુખદારા।।
સકલ સોચ કરિ રામ નહાવા। સુચિ સુજાન બટ છીર મગાવા।।
અનુજ સહિત સિર જટા બનાએ। દેખિ સુમંત્ર નયન જલ છાએ।।
હૃદયદાહુ અતિ બદન મલીના। કહ કર જોરિ બચન અતિ દીના।।
નાથ કહેઉ અસ કોસલનાથા। લૈ રથુ જાહુ રામ કેં સાથા।।
બનુ દેખાઇ સુરસરિ અન્હવાઈ। આનેહુ ફેરિ બેગિ દોઉ ભાઈ।।
લખનુ રામુ સિય આનેહુ ફેરી। સંસય સકલ સોચ નિબેરી।।

દોહા / સોરતા
નૃપ અસ કહેઉ ગોસાઈં જસ કહઇ કરૌં બલિ સોઇ।
કરિ બિનતી પાયન્હ પરેઉ દીન્હ બાલ જિમિ રોઇ।।94।।

2.95

ચૌપાઈ
તાત કૃપા કરિ કીજિઅ સોઈ। જાતેં અવધ અનાથ ન હોઈ।।
મંત્રહિ રામ ઉઠાઇ પ્રબોધા। તાત ધરમ મતુ તુમ્હ સબુ સોધા।।
સિબિ દધીચિ હરિચંદ નરેસા। સહે ધરમ હિત કોટિ કલેસા।।
રંતિદેવ બલિ ભૂપ સુજાના। ધરમુ ધરેઉ સહિ સંકટ નાના।।
ધરમુ ન દૂસર સત્ય સમાના। આગમ નિગમ પુરાન બખાના।।
મૈં સોઇ ધરમુ સુલભ કરિ પાવા। તજેં તિહૂપુર અપજસુ છાવા।।
સંભાવિત કહુઅપજસ લાહૂ। મરન કોટિ સમ દારુન દાહૂ।।
તુમ્હ સન તાત બહુત કા કહઊ દિએઉતરુ ફિરિ પાતકુ લહઊ।

દોહા / સોરતા
પિતુ પદ ગહિ કહિ કોટિ નતિ બિનય કરબ કર જોરિ।
ચિંતા કવનિહુ બાત કૈ તાત કરિઅ જનિ મોરિ।।95।।

2.96

ચૌપાઈ
તુમ્હ પુનિ પિતુ સમ અતિ હિત મોરેં। બિનતી કરઉતાત કર જોરેં।।
સબ બિધિ સોઇ કરતબ્ય તુમ્હારેં। દુખ ન પાવ પિતુ સોચ હમારેં।।
સુનિ રઘુનાથ સચિવ સંબાદૂ। ભયઉ સપરિજન બિકલ નિષાદૂ।।
પુનિ કછુ લખન કહી કટુ બાની। પ્રભુ બરજે બડ઼ અનુચિત જાની।।
સકુચિ રામ નિજ સપથ દેવાઈ। લખન સેસુ કહિઅ જનિ જાઈ।।
કહ સુમંત્રુ પુનિ ભૂપ સેસૂ। સહિ ન સકિહિ સિય બિપિન કલેસૂ।।
જેહિ બિધિ અવધ આવ ફિરિ સીયા। સોઇ રઘુબરહિ તુમ્હહિ કરનીયા।।
નતરુ નિપટ અવલંબ બિહીના। મૈં ન જિઅબ જિમિ જલ બિનુ મીના।।

દોહા / સોરતા
મઇકેં સસરેં સકલ સુખ જબહિં જહામનુ માન।।
ત તબ રહિહિ સુખેન સિય જબ લગિ બિપતિ બિહાન।।96।।

2.97

ચૌપાઈ
બિનતી ભૂપ કીન્હ જેહિ ભાી। આરતિ પ્રીતિ ન સો કહિ જાતી।।
પિતુ સેસુ સુનિ કૃપાનિધાના। સિયહિ દીન્હ સિખ કોટિ બિધાના।।
સાસુ સસુર ગુર પ્રિય પરિવારૂ। ફિરતુ ત સબ કર મિટૈ ખભારૂ।।
સુનિ પતિ બચન કહતિ બૈદેહી। સુનહુ પ્રાનપતિ પરમ સનેહી।।
પ્રભુ કરુનામય પરમ બિબેકી। તનુ તજિ રહતિ છા કિમિ છેંકી।।
પ્રભા જાઇ કહભાનુ બિહાઈ। કહચંદ્રિકા ચંદુ તજિ જાઈ।।
પતિહિ પ્રેમમય બિનય સુનાઈ। કહતિ સચિવ સન ગિરા સુહાઈ।।
તુમ્હ પિતુ સસુર સરિસ હિતકારી। ઉતરુ દેઉફિરિ અનુચિત ભારી।।

દોહા / સોરતા
આરતિ બસ સનમુખ ભઇઉબિલગુ ન માનબ તાત।
આરજસુત પદ કમલ બિનુ બાદિ જહાલગિ નાત।।97।।

2.98

ચૌપાઈ
પિતુ બૈભવ બિલાસ મૈં ડીઠા। નૃપ મનિ મુકુટ મિલિત પદ પીઠા।।
સુખનિધાન અસ પિતુ ગૃહ મોરેં। પિય બિહીન મન ભાવ ન ભોરેં।।
સસુર ચક્કવઇ કોસલરાઊ। ભુવન ચારિદસ પ્રગટ પ્રભાઊ।।
આગેં હોઇ જેહિ સુરપતિ લેઈ। અરધ સિંઘાસન આસનુ દેઈ।।
સસુરુ એતાદૃસ અવધ નિવાસૂ। પ્રિય પરિવારુ માતુ સમ સાસૂ।।
બિનુ રઘુપતિ પદ પદુમ પરાગા। મોહિ કેઉ સપનેહુસુખદ ન લાગા।।
અગમ પંથ બનભૂમિ પહારા। કરિ કેહરિ સર સરિત અપારા।।
કોલ કિરાત કુરંગ બિહંગા। મોહિ સબ સુખદ પ્રાનપતિ સંગા।।

દોહા / સોરતા
સાસુ સસુર સન મોરિ હુિ બિનય કરબિ પરિ પાય।
મોર સોચુ જનિ કરિઅ કછુ મૈં બન સુખી સુભાય।98।।

2.99

ચૌપાઈ
પ્રાનનાથ પ્રિય દેવર સાથા। બીર ધુરીન ધરેં ધનુ ભાથા।।
નહિં મગ શ્રમુ ભ્રમુ દુખ મન મોરેં। મોહિ લગિ સોચુ કરિઅ જનિ ભોરેં।।
સુનિ સુમંત્રુ સિય સીતલિ બાની। ભયઉ બિકલ જનુ ફનિ મનિ હાની।।
નયન સૂઝ નહિં સુનઇ ન કાના। કહિ ન સકઇ કછુ અતિ અકુલાના।।
રામ પ્રબોધુ કીન્હ બહુ ભાિ। તદપિ હોતિ નહિં સીતલિ છાતી।।
જતન અનેક સાથ હિત કીન્હે। ઉચિત ઉતર રઘુનંદન દીન્હે।।
મેટિ જાઇ નહિં રામ રજાઈ। કઠિન કરમ ગતિ કછુ ન બસાઈ।।
રામ લખન સિય પદ સિરુ નાઈ। ફિરેઉ બનિક જિમિ મૂર ગવા।।

દોહા / સોરતા
રથ હાેઉ હય રામ તન હેરિ હેરિ હિહિનાહિં।
દેખિ નિષાદ બિષાદબસ ધુનહિં સીસ પછિતાહિં।।99।।

2.100

ચૌપાઈ
જાસુ બિયોગ બિકલ પસુ ઐસે। પ્રજા માતુ પિતુ જિઇહહિં કૈસેં।।
બરબસ રામ સુમંત્રુ પઠાએ। સુરસરિ તીર આપુ તબ આએ।।
માગી નાવ ન કેવટુ આના। કહઇ તુમ્હાર મરમુ મૈં જાના।।
ચરન કમલ રજ કહુસબુ કહઈ। માનુષ કરનિ મૂરિ કછુ અહઈ।।
છુઅત સિલા ભઇ નારિ સુહાઈ। પાહન તેં ન કાઠ કઠિનાઈ।।
તરનિઉ મુનિ ઘરિનિ હોઇ જાઈ। બાટ પરઇ મોરિ નાવ ઉડ઼ાઈ।।
એહિં પ્રતિપાલઉસબુ પરિવારૂ। નહિં જાનઉકછુ અઉર કબારૂ।।
જૌ પ્રભુ પાર અવસિ ગા ચહહૂ। મોહિ પદ પદુમ પખારન કહહૂ।।

છન્દ
પદ કમલ ધોઇ ચઢ઼ાઇ નાવ ન નાથ ઉતરાઈ ચહૌં।
મોહિ રામ રાઉરિ આન દસરથ સપથ સબ સાચી કહૌં।।
બરુ તીર મારહુલખનુ પૈ જબ લગિ ન પાય પખારિહૌં।
તબ લગિ ન તુલસીદાસ નાથ કૃપાલ પારુ ઉતારિહૌં।।

દોહા / સોરતા
સુનિ કેબટ કે બૈન પ્રેમ લપેટે અટપટે।
બિહસે કરુનાઐન ચિતઇ જાનકી લખન તન।।100।।

2.101

ચૌપાઈ
કૃપાસિંધુ બોલે મુસુકાઈ। સોઇ કરુ જેંહિ તવ નાવ ન જાઈ।।
વેગિ આનુ જલ પાય પખારૂ। હોત બિલંબુ ઉતારહિ પારૂ।।
જાસુ નામ સુમરત એક બારા। ઉતરહિં નર ભવસિંધુ અપારા।।
સોઇ કૃપાલુ કેવટહિ નિહોરા। જેહિં જગુ કિય તિહુ પગહુ તે થોરા।।
પદ નખ નિરખિ દેવસરિ હરષી। સુનિ પ્રભુ બચન મોહમતિ કરષી।।
કેવટ રામ રજાયસુ પાવા। પાનિ કઠવતા ભરિ લેઇ આવા।।
અતિ આનંદ ઉમગિ અનુરાગા। ચરન સરોજ પખારન લાગા।।
બરષિ સુમન સુર સકલ સિહાહીં। એહિ સમ પુન્યપુંજ કોઉ નાહીં।।

દોહા / સોરતા
પદ પખારિ જલુ પાન કરિ આપુ સહિત પરિવાર।
પિતર પારુ કરિ પ્રભુહિ પુનિ મુદિત ગયઉ લેઇ પાર।।101।।

2.102

ચૌપાઈ
ઉતરિ ઠાડ઼ ભએ સુરસરિ રેતા। સીયરામ ગુહ લખન સમેતા।।
કેવટ ઉતરિ દંડવત કીન્હા। પ્રભુહિ સકુચ એહિ નહિં કછુ દીન્હા।।
પિય હિય કી સિય જાનનિહારી। મનિ મુદરી મન મુદિત ઉતારી।।
કહેઉ કૃપાલ લેહિ ઉતરાઈ। કેવટ ચરન ગહે અકુલાઈ।।
નાથ આજુ મૈં કાહ ન પાવા। મિટે દોષ દુખ દારિદ દાવા।।
બહુત કાલ મૈં કીન્હિ મજૂરી। આજુ દીન્હ બિધિ બનિ ભલિ ભૂરી।।
અબ કછુ નાથ ન ચાહિઅ મોરેં। દીનદયાલ અનુગ્રહ તોરેં।।
ફિરતી બાર મોહિ જે દેબા। સો પ્રસાદુ મૈં સિર ધરિ લેબા।।

દોહા / સોરતા
બહુત કીન્હ પ્રભુ લખન સિયનહિં કછુ કેવટુ લેઇ।
બિદા કીન્હ કરુનાયતન ભગતિ બિમલ બરુ દેઇ।।102।।

2.103

ચૌપાઈ
તબ મજ્જનુ કરિ રઘુકુલનાથા। પૂજિ પારથિવ નાયઉ માથા।।
સિયસુરસરિહિ કહેઉ કર જોરી। માતુ મનોરથ પુરઉબિ મોરી।।
પતિ દેવર સંગ કુસલ બહોરી। આઇ કરૌં જેહિં પૂજા તોરી।।
સુનિ સિય બિનય પ્રેમ રસ સાની। ભઇ તબ બિમલ બારિ બર બાની।।
સુનુ રઘુબીર પ્રિયા બૈદેહી। તવ પ્રભાઉ જગ બિદિત ન કેહી।।
લોકપ હોહિં બિલોકત તોરેં। તોહિ સેવહિં સબ સિધિ કર જોરેં।।
તુમ્હ જો હમહિ બડ઼િ બિનય સુનાઈ। કૃપા કીન્હિ મોહિ દીન્હિ બડ઼ાઈ।।
તદપિ દેબિ મૈં દેબિ અસીસા। સફલ હોપન હિત નિજ બાગીસા।।

દોહા / સોરતા
પ્રાનનાથ દેવર સહિત કુસલ કોસલા આઇ।
પૂજહિ સબ મનકામના સુજસુ રહિહિ જગ છાઇ।।103।।

2.104

ચૌપાઈ
ગંગ બચન સુનિ મંગલ મૂલા। મુદિત સીય સુરસરિ અનુકુલા।।
તબ પ્રભુ ગુહહિ કહેઉ ઘર જાહૂ। સુનત સૂખ મુખુ ભા ઉર દાહૂ।।
દીન બચન ગુહ કહ કર જોરી। બિનય સુનહુ રઘુકુલમનિ મોરી।।
નાથ સાથ રહિ પંથુ દેખાઈ। કરિ દિન ચારિ ચરન સેવકાઈ।।
જેહિં બન જાઇ રહબ રઘુરાઈ। પરનકુટી મૈં કરબિ સુહાઈ।।
તબ મોહિ કહજસિ દેબ રજાઈ। સોઇ કરિહઉરઘુબીર દોહાઈ।।
સહજ સનેહ રામ લખિ તાસુ। સંગ લીન્હ ગુહ હૃદય હુલાસૂ।।
પુનિ ગુહગ્યાતિ બોલિ સબ લીન્હે। કરિ પરિતોષુ બિદા તબ કીન્હે।।

દોહા / સોરતા
તબ ગનપતિ સિવ સુમિરિ પ્રભુ નાઇ સુરસરિહિ માથ।
સખા અનુજ સિયા સહિત બન ગવનુ કીન્હ રધુનાથ।।104।।

2.105

ચૌપાઈ
તેહિ દિન ભયઉ બિટપ તર બાસૂ। લખન સખાસબ કીન્હ સુપાસૂ।।
પ્રાત પ્રાતકૃત કરિ રધુસાઈ। તીરથરાજુ દીખ પ્રભુ જાઈ।।
સચિવ સત્ય શ્રધ્દા પ્રિય નારી। માધવ સરિસ મીતુ હિતકારી।।
ચારિ પદારથ ભરા ભારુ। પુન્ય પ્રદેસ દેસ અતિ ચારુ।।
છેત્ર અગમ ગઢ઼ુ ગાઢ઼ સુહાવા। સપનેહુનહિં પ્રતિપચ્છિન્હ પાવા।।
સેન સકલ તીરથ બર બીરા। કલુષ અનીક દલન રનધીરા।।
સંગમુ સિંહાસનુ સુઠિ સોહા। છત્રુ અખયબટુ મુનિ મનુ મોહા।।
ચવ જમુન અરુ ગંગ તરંગા। દેખિ હોહિં દુખ દારિદ ભંગા।।

દોહા / સોરતા
સેવહિં સુકૃતિ સાધુ સુચિ પાવહિં સબ મનકામ।
બંદી બેદ પુરાન ગન કહહિં બિમલ ગુન ગ્રામ।।105।।

2.106

ચૌપાઈ
કો કહિ સકઇ પ્રયાગ પ્રભાઊ। કલુષ પુંજ કુંજર મૃગરાઊ।।
અસ તીરથપતિ દેખિ સુહાવા। સુખ સાગર રઘુબર સુખુ પાવા।।
કહિ સિય લખનહિ સખહિ સુનાઈ। શ્રીમુખ તીરથરાજ બડ઼ાઈ।।
કરિ પ્રનામુ દેખત બન બાગા। કહત મહાતમ અતિ અનુરાગા।।
એહિ બિધિ આઇ બિલોકી બેની। સુમિરત સકલ સુમંગલ દેની।।
મુદિત નહાઇ કીન્હિ સિવ સેવા। પુજિ જથાબિધિ તીરથ દેવા।।
તબ પ્રભુ ભરદ્વાજ પહિં આએ। કરત દંડવત મુનિ ઉર લાએ।।
મુનિ મન મોદ ન કછુ કહિ જાઇ। બ્રહ્માનંદ રાસિ જનુ પાઈ।।

દોહા / સોરતા
દીન્હિ અસીસ મુનીસ ઉર અતિ અનંદુ અસ જાનિ।
લોચન ગોચર સુકૃત ફલ મનહુકિએ બિધિ આનિ।।106।।

2.107

ચૌપાઈ
કુસલ પ્રસ્ન કરિ આસન દીન્હે। પૂજિ પ્રેમ પરિપૂરન કીન્હે।।
કંદ મૂલ ફલ અંકુર નીકે। દિએ આનિ મુનિ મનહુઅમી કે।।
સીય લખન જન સહિત સુહાએ। અતિ રુચિ રામ મૂલ ફલ ખાએ।।
ભએ બિગતશ્રમ રામુ સુખારે। ભરવ્દાજ મૃદુ બચન ઉચારે।।
આજુ સુફલ તપુ તીરથ ત્યાગૂ। આજુ સુફલ જપ જોગ બિરાગૂ।।
સફલ સકલ સુભ સાધન સાજૂ। રામ તુમ્હહિ અવલોકત આજૂ।।
લાભ અવધિ સુખ અવધિ ન દૂજી। તુમ્હારેં દરસ આસ સબ પૂજી।।
અબ કરિ કૃપા દેહુ બર એહૂ। નિજ પદ સરસિજ સહજ સનેહૂ।।

દોહા / સોરતા
કરમ બચન મન છાડ઼િ છલુ જબ લગિ જનુ ન તુમ્હાર।
તબ લગિ સુખુ સપનેહુનહીં કિએકોટિ ઉપચાર।।

2.108

ચૌપાઈ
સુનિ મુનિ બચન રામુ સકુચાને। ભાવ ભગતિ આનંદ અઘાને।।
તબ રઘુબર મુનિ સુજસુ સુહાવા। કોટિ ભાિ કહિ સબહિ સુનાવા।।
સો બડ સો સબ ગુન ગન ગેહૂ। જેહિ મુનીસ તુમ્હ આદર દેહૂ।।
મુનિ રઘુબીર પરસપર નવહીં। બચન અગોચર સુખુ અનુભવહીં।।
યહ સુધિ પાઇ પ્રયાગ નિવાસી। બટુ તાપસ મુનિ સિદ્ધ ઉદાસી।।
ભરદ્વાજ આશ્રમ સબ આએ। દેખન દસરથ સુઅન સુહાએ।।
રામ પ્રનામ કીન્હ સબ કાહૂ। મુદિત ભએ લહિ લોયન લાહૂ।।
દેહિં અસીસ પરમ સુખુ પાઈ। ફિરે સરાહત સુંદરતાઈ।।

દોહા / સોરતા
રામ કીન્હ બિશ્રામ નિસિ પ્રાત પ્રયાગ નહાઇ।
ચલે સહિત સિય લખન જન મુદદિત મુનિહિ સિરુ નાઇ।।108।।

2.109

ચૌપાઈ
રામ સપ્રેમ કહેઉ મુનિ પાહીં। નાથ કહિઅ હમ કેહિ મગ જાહીં।।
મુનિ મન બિહસિ રામ સન કહહીં। સુગમ સકલ મગ તુમ્હ કહુઅહહીં।।
સાથ લાગિ મુનિ સિષ્ય બોલાએ। સુનિ મન મુદિત પચાસક આએ।।
સબન્હિ રામ પર પ્રેમ અપારા। સકલ કહહિ મગુ દીખ હમારા।।
મુનિ બટુ ચારિ સંગ તબ દીન્હે। જિન્હ બહુ જનમ સુકૃત સબ કીન્હે।।
કરિ પ્રનામુ રિષિ આયસુ પાઈ। પ્રમુદિત હૃદયચલે રઘુરાઈ।।
ગ્રામ નિકટ જબ નિકસહિ જાઈ। દેખહિ દરસુ નારિ નર ધાઈ।।
હોહિ સનાથ જનમ ફલુ પાઈ। ફિરહિ દુખિત મનુ સંગ પઠાઈ।।

દોહા / સોરતા
બિદા કિએ બટુ બિનય કરિ ફિરે પાઇ મન કામ।
ઉતરિ નહાએ જમુન જલ જો સરીર સમ સ્યામ।।109।।

2.110

ચૌપાઈ
સુનત તીરવાસી નર નારી। ધાએ નિજ નિજ કાજ બિસારી।।
લખન રામ સિય સુન્દરતાઈ। દેખિ કરહિં નિજ ભાગ્ય બડ઼ાઈ।।
અતિ લાલસા બસહિં મન માહીં। નાઉગાઉબૂઝત સકુચાહીં।।
જે તિન્હ મહુબયબિરિધ સયાને। તિન્હ કરિ જુગુતિ રામુ પહિચાને।।
સકલ કથા તિન્હ સબહિ સુનાઈ। બનહિ ચલે પિતુ આયસુ પાઈ।।
સુનિ સબિષાદ સકલ પછિતાહીં। રાની રાયકીન્હ ભલ નાહીં।।
તેહિ અવસર એક તાપસુ આવા। તેજપુંજ લઘુબયસ સુહાવા।।
કવિ અલખિત ગતિ બેષુ બિરાગી। મન ક્રમ બચન રામ અનુરાગી।।

દોહા / સોરતા
સજલ નયન તન પુલકિ નિજ ઇષ્ટદેઉ પહિચાનિ।
પરેઉ દંડ જિમિ ધરનિતલ દસા ન જાઇ બખાનિ।।110।।

2.111

ચૌપાઈ
રામ સપ્રેમ પુલકિ ઉર લાવા। પરમ રંક જનુ પારસુ પાવા।।
મનહુપ્રેમુ પરમારથુ દોઊ। મિલત ધરે તન કહ સબુ કોઊ।।
બહુરિ લખન પાયન્હ સોઇ લાગા। લીન્હ ઉઠાઇ ઉમગિ અનુરાગા।।
પુનિ સિય ચરન ધૂરિ ધરિ સીસા। જનનિ જાનિ સિસુ દીન્હિ અસીસા।।
કીન્હ નિષાદ દંડવત તેહી। મિલેઉ મુદિત લખિ રામ સનેહી।।
પિઅત નયન પુટ રૂપુ પિયૂષા। મુદિત સુઅસનુ પાઇ જિમિ ભૂખા।।
તે પિતુ માતુ કહહુ સખિ કૈસે। જિન્હ પઠએ બન બાલક ઐસે।।
રામ લખન સિય રૂપુ નિહારી। હોહિં સનેહ બિકલ નર નારી।।

દોહા / સોરતા
તબ રઘુબીર અનેક બિધિ સખહિ સિખાવનુ દીન્હ।
રામ રજાયસુ સીસ ધરિ ભવન ગવનુ તેંઇકીન્હ।।111।।

2.112

ચૌપાઈ
પુનિ સિયરામ લખન કર જોરી। જમુનહિ કીન્હ પ્રનામુ બહોરી।।
ચલે સસીય મુદિત દોઉ ભાઈ। રબિતનુજા કઇ કરત બડ઼ાઈ।।
પથિક અનેક મિલહિં મગ જાતા। કહહિં સપ્રેમ દેખિ દોઉ ભ્રાતા।।
રાજ લખન સબ અંગ તુમ્હારેં। દેખિ સોચુ અતિ હૃદય હમારેં।।
મારગ ચલહુ પયાદેહિ પાએ જ્યોતિષુ ઝૂઠ હમારેં ભાએ।
અગમુ પંથ ગિરિ કાનન ભારી। તેહિ મહસાથ નારિ સુકુમારી।।
કરિ કેહરિ બન જાઇ ન જોઈ। હમ સ ચલહિ જો આયસુ હોઈ।।
જાબ જહાલગિ તહપહુાઈ। ફિરબ બહોરિ તુમ્હહિ સિરુ નાઈ।।

દોહા / સોરતા
એહિ બિધિ પૂહિં પ્રેમ બસ પુલક ગાત જલુ નૈન।
કૃપાસિંધુ ફેરહિ તિન્હહિ કહિ બિનીત મૃદુ બૈન।।112।।

2.113

ચૌપાઈ
જે પુર ગા બસહિં મગ માહીં। તિન્હહિ નાગ સુર નગર સિહાહીં।।
કેહિ સુકૃતીં કેહિ ઘરીં બસાએ। ધન્ય પુન્યમય પરમ સુહાએ।।
જહજહરામ ચરન ચલિ જાહીં। તિન્હ સમાન અમરાવતિ નાહીં।।
પુન્યપુંજ મગ નિકટ નિવાસી। તિન્હહિ સરાહહિં સુરપુરબાસી।।
જે ભરિ નયન બિલોકહિં રામહિ। સીતા લખન સહિત ઘનસ્યામહિ।।
જે સર સરિત રામ અવગાહહિં। તિન્હહિ દેવ સર સરિત સરાહહિં।।
જેહિ તરુ તર પ્રભુ બૈઠહિં જાઈ। કરહિં કલપતરુ તાસુ બડ઼ાઈ।।
પરસિ રામ પદ પદુમ પરાગા। માનતિ ભૂમિ ભૂરિ નિજ ભાગા।।

દોહા / સોરતા
છા કરહિ ઘન બિબુધગન બરષહિ સુમન સિહાહિં।
દેખત ગિરિ બન બિહગ મૃગ રામુ ચલે મગ જાહિં।।113।।

2.114

ચૌપાઈ
સીતા લખન સહિત રઘુરાઈ। ગા નિકટ જબ નિકસહિં જાઈ।।
સુનિ સબ બાલ બૃદ્ધ નર નારી। ચલહિં તુરત ગૃહકાજુ બિસારી।।
રામ લખન સિય રૂપ નિહારી। પાઇ નયનફલુ હોહિં સુખારી।।
સજલ બિલોચન પુલક સરીરા। સબ ભએ મગન દેખિ દોઉ બીરા।।
બરનિ ન જાઇ દસા તિન્હ કેરી। લહિ જનુ રંકન્હ સુરમનિ ઢેરી।।
એકન્હ એક બોલિ સિખ દેહીં। લોચન લાહુ લેહુ છન એહીં।।
રામહિ દેખિ એક અનુરાગે। ચિતવત ચલે જાહિં સ લાગે।।
એક નયન મગ છબિ ઉર આની। હોહિં સિથિલ તન મન બર બાની।।

દોહા / સોરતા
એક દેખિં બટ છા ભલિ ડાસિ મૃદુલ તૃન પાત।
કહહિં ગવાઅ છિનુકુ શ્રમુ ગવનબ અબહિં કિ પ્રાત।।114।।

2.115

ચૌપાઈ
એક કલસ ભરિ આનહિં પાની। અઇઅ નાથ કહહિં મૃદુ બાની।।
સુનિ પ્રિય બચન પ્રીતિ અતિ દેખી। રામ કૃપાલ સુસીલ બિસેષી।।
જાની શ્રમિત સીય મન માહીં। ઘરિક બિલંબુ કીન્હ બટ છાહીં।।
મુદિત નારિ નર દેખહિં સોભા। રૂપ અનૂપ નયન મનુ લોભા।।
એકટક સબ સોહહિં ચહુઓરા। રામચંદ્ર મુખ ચંદ ચકોરા।।
તરુન તમાલ બરન તનુ સોહા। દેખત કોટિ મદન મનુ મોહા।।
દામિનિ બરન લખન સુઠિ નીકે। નખ સિખ સુભગ ભાવતે જી કે।।
મુનિપટ કટિન્હ કસેં તૂનીરા। સોહહિં કર કમલિનિ ધનુ તીરા।।

દોહા / સોરતા
જટા મુકુટ સીસનિ સુભગ ઉર ભુજ નયન બિસાલ।
સરદ પરબ બિધુ બદન બર લસત સ્વેદ કન જાલ।।115।।

2.116

ચૌપાઈ
બરનિ ન જાઇ મનોહર જોરી। સોભા બહુત થોરિ મતિ મોરી।।
રામ લખન સિય સુંદરતાઈ। સબ ચિતવહિં ચિત મન મતિ લાઈ।।
થકે નારિ નર પ્રેમ પિઆસે। મનહુમૃગી મૃગ દેખિ દિઆ સે।।
સીય સમીપ ગ્રામતિય જાહીં। પૂત અતિ સનેહસકુચાહીં।।
બાર બાર સબ લાગહિં પાએ કહહિં બચન મૃદુ સરલ સુભાએ।
રાજકુમારિ બિનય હમ કરહીં। તિય સુભાયકછુ પૂત ડરહીં।
સ્વામિનિ અબિનય છમબિ હમારી। બિલગુ ન માનબ જાનિ ગવાી।।
રાજકુઅ દોઉ સહજ સલોને। ઇન્હ તેં લહી દુતિ મરકત સોને।।

દોહા / સોરતા
સ્યામલ ગૌર કિસોર બર સુંદર સુષમા ઐન।
સરદ સર્બરીનાથ મુખુ સરદ સરોરુહ નૈન।।116।।

2.117

ચૌપાઈ
કોટિ મનોજ લજાવનિહારે। સુમુખિ કહહુ કો આહિં તુમ્હારે।।
સુનિ સનેહમય મંજુલ બાની। સકુચી સિય મન મહુમુસુકાની।।
તિન્હહિ બિલોકિ બિલોકતિ ધરની। દુહુસકોચ સકુચિત બરબરની।।
સકુચિ સપ્રેમ બાલ મૃગ નયની। બોલી મધુર બચન પિકબયની।।
સહજ સુભાય સુભગ તન ગોરે। નામુ લખનુ લઘુ દેવર મોરે।।
બહુરિ બદનુ બિધુ અંચલ ઢાી। પિય તન ચિતઇ ભૌંહ કરિ બાી।।
ખંજન મંજુ તિરીછે નયનનિ। નિજ પતિ કહેઉ તિન્હહિ સિયસયનનિ।।
ભઇ મુદિત સબ ગ્રામબધૂટીં। રંકન્હ રાય રાસિ જનુ લૂટીં।।

દોહા / સોરતા
અતિ સપ્રેમ સિય પાયપરિ બહુબિધિ દેહિં અસીસ।
સદા સોહાગિનિ હોહુ તુમ્હ જબ લગિ મહિ અહિ સીસ।।117।।

2.118

ચૌપાઈ
પારબતી સમ પતિપ્રિય હોહૂ। દેબિ ન હમ પર છાડ઼બ છોહૂ।।
પુનિ પુનિ બિનય કરિઅ કર જોરી। જૌં એહિ મારગ ફિરિઅ બહોરી।।
દરસનુ દેબ જાનિ નિજ દાસી। લખીં સીયસબ પ્રેમ પિઆસી।।
મધુર બચન કહિ કહિ પરિતોષીં। જનુ કુમુદિનીં કૌમુદીં પોષીં।।
તબહિં લખન રઘુબર રુખ જાની। પૂેઉ મગુ લોગન્હિ મૃદુ બાની।।
સુનત નારિ નર ભએ દુખારી। પુલકિત ગાત બિલોચન બારી।।
મિટા મોદુ મન ભએ મલીને। બિધિ નિધિ દીન્હ લેત જનુ છીને।।
સમુઝિ કરમ ગતિ ધીરજુ કીન્હા। સોધિ સુગમ મગુ તિન્હ કહિ દીન્હા।।

દોહા / સોરતા
લખન જાનકી સહિત તબ ગવનુ કીન્હ રઘુનાથ।
ફેરે સબ પ્રિય બચન કહિ લિએ લાઇ મન સાથ।।118।।

2.119

ચૌપાઈ
ફિરત નારિ નર અતિ પછિતાહીં। દેઅહિ દોષુ દેહિં મન માહીં।।
સહિત બિષાદ પરસપર કહહીં। બિધિ કરતબ ઉલટે સબ અહહીં।।
નિપટ નિરંકુસ નિઠુર નિસંકૂ। જેહિં સસિ કીન્હ સરુજ સકલંકૂ।।
રૂખ કલપતરુ સાગરુ ખારા। તેહિં પઠએ બન રાજકુમારા।।
જૌં પે ઇન્હહિ દીન્હ બનબાસૂ। કીન્હ બાદિ બિધિ ભોગ બિલાસૂ।।
એ બિચરહિં મગ બિનુ પદત્રાના। રચે બાદિ બિધિ બાહન નાના।।
એ મહિ પરહિં ડાસિ કુસ પાતા। સુભગ સેજ કત સૃજત બિધાતા।।
તરુબર બાસ ઇન્હહિ બિધિ દીન્હા। ધવલ ધામ રચિ રચિ શ્રમુ કીન્હા।।

દોહા / સોરતા
જૌં એ મુનિ પટ ધર જટિલ સુંદર સુઠિ સુકુમાર।
બિબિધ ભાિ ભૂષન બસન બાદિ કિએ કરતાર।।119।।

2.120

ચૌપાઈ
જૌં એ કંદ મૂલ ફલ ખાહીં। બાદિ સુધાદિ અસન જગ માહીં।।
એક કહહિં એ સહજ સુહાએ। આપુ પ્રગટ ભએ બિધિ ન બનાએ।।
જહલગિ બેદ કહી બિધિ કરની। શ્રવન નયન મન ગોચર બરની।।
દેખહુ ખોજિ ભુઅન દસ ચારી। કહઅસ પુરુષ કહાઅસિ નારી।।
ઇન્હહિ દેખિ બિધિ મનુ અનુરાગા। પટતર જોગ બનાવૈ લાગા।।
કીન્હ બહુત શ્રમ ઐક ન આએ। તેહિં ઇરિષા બન આનિ દુરાએ।।
એક કહહિં હમ બહુત ન જાનહિં। આપુહિ પરમ ધન્ય કરિ માનહિં।।
તે પુનિ પુન્યપુંજ હમ લેખે। જે દેખહિં દેખિહહિં જિન્હ દેખે।।

દોહા / સોરતા
એહિ બિધિ કહિ કહિ બચન પ્રિય લેહિં નયન ભરિ નીર।
કિમિ ચલિહહિ મારગ અગમ સુઠિ સુકુમાર સરીર।।120।।

2.121

ચૌપાઈ
નારિ સનેહ બિકલ બસ હોહીં। ચકઈ સા સમય જનુ સોહીં।।
મૃદુ પદ કમલ કઠિન મગુ જાની। ગહબરિ હૃદયકહહિં બર બાની।।
પરસત મૃદુલ ચરન અરુનારે। સકુચતિ મહિ જિમિ હૃદય હમારે।।
જૌં જગદીસ ઇન્હહિ બનુ દીન્હા। કસ ન સુમનમય મારગુ કીન્હા।।
જૌં માગા પાઇઅ બિધિ પાહીં। એ રખિઅહિં સખિ આિન્હ માહીં।।
જે નર નારિ ન અવસર આએ। તિન્હ સિય રામુ ન દેખન પાએ।।
સુનિ સુરુપ બૂઝહિં અકુલાઈ। અબ લગિ ગએ કહાલગિ ભાઈ।।
સમરથ ધાઇ બિલોકહિં જાઈ। પ્રમુદિત ફિરહિં જનમફલુ પાઈ।।

દોહા / સોરતા
અબલા બાલક બૃદ્ધ જન કર મીજહિં પછિતાહિં।।
હોહિં પ્રેમબસ લોગ ઇમિ રામુ જહાજહજાહિં।।121।।

2.122

ચૌપાઈ
ગા ગા અસ હોઇ અનંદૂ। દેખિ ભાનુકુલ કૈરવ ચંદૂ।।
જે કછુ સમાચાર સુનિ પાવહિં। તે નૃપ રાનિહિ દોસુ લગાવહિં।।
કહહિં એક અતિ ભલ નરનાહૂ। દીન્હ હમહિ જોઇ લોચન લાહૂ।।
કહહિં પરસ્પર લોગ લોગાઈં। બાતેં સરલ સનેહ સુહાઈં।।
તે પિતુ માતુ ધન્ય જિન્હ જાએ। ધન્ય સો નગરુ જહાતેં આએ।।
ધન્ય સો દેસુ સૈલુ બન ગાઊ જહજહજાહિં ધન્ય સોઇ ઠાઊ।
સુખ પાયઉ બિરંચિ રચિ તેહી। એ જેહિ કે સબ ભાિ સનેહી।।
રામ લખન પથિ કથા સુહાઈ। રહી સકલ મગ કાનન છાઈ।।

દોહા / સોરતા
એહિ બિધિ રઘુકુલ કમલ રબિ મગ લોગન્હ સુખ દેત।
જાહિં ચલે દેખત બિપિન સિય સૌમિત્રિ સમેત।।122।।

2.123

ચૌપાઈ
આગે રામુ લખનુ બને પાછેં। તાપસ બેષ બિરાજત કાછેં।।
ઉભય બીચ સિય સોહતિ કૈસે। બ્રહ્મ જીવ બિચ માયા જૈસે।।
બહુરિ કહઉછબિ જસિ મન બસઈ। જનુ મધુ મદન મધ્ય રતિ લસઈ।।
ઉપમા બહુરિ કહઉજિયજોહી। જનુ બુધ બિધુ બિચ રોહિનિ સોહી।।
પ્રભુ પદ રેખ બીચ બિચ સીતા। ધરતિ ચરન મગ ચલતિ સભીતા।।
સીય રામ પદ અંક બરાએ લખન ચલહિં મગુ દાહિન લાએ।
રામ લખન સિય પ્રીતિ સુહાઈ। બચન અગોચર કિમિ કહિ જાઈ।।
ખગ મૃગ મગન દેખિ છબિ હોહીં। લિએ ચોરિ ચિત રામ બટોહીં।।

દોહા / સોરતા
જિન્હ જિન્હ દેખે પથિક પ્રિય સિય સમેત દોઉ ભાઇ।
ભવ મગુ અગમુ અનંદુ તેઇ બિનુ શ્રમ રહે સિરાઇ।।123।।

2.124

ચૌપાઈ
અજહુજાસુ ઉર સપનેહુકાઊ। બસહુલખનુ સિય રામુ બટાઊ।।
રામ ધામ પથ પાઇહિ સોઈ। જો પથ પાવ કબહુમુનિ કોઈ।।
તબ રઘુબીર શ્રમિત સિય જાની। દેખિ નિકટ બટુ સીતલ પાની।।
તહબસિ કંદ મૂલ ફલ ખાઈ। પ્રાત નહાઇ ચલે રઘુરાઈ।।
દેખત બન સર સૈલ સુહાએ। બાલમીકિ આશ્રમ પ્રભુ આએ।।
રામ દીખ મુનિ બાસુ સુહાવન। સુંદર ગિરિ કાનનુ જલુ પાવન।।
સરનિ સરોજ બિટપ બન ફૂલે। ગુંજત મંજુ મધુપ રસ ભૂલે।।
ખગ મૃગ બિપુલ કોલાહલ કરહીં। બિરહિત બૈર મુદિત મન ચરહીં।।

દોહા / સોરતા
સુચિ સુંદર આશ્રમુ નિરખિ હરષે રાજિવનેન।
સુનિ રઘુબર આગમનુ મુનિ આગેં આયઉ લેન।।124।।

2.125

ચૌપાઈ
મુનિ કહુરામ દંડવત કીન્હા। આસિરબાદુ બિપ્રબર દીન્હા।।
દેખિ રામ છબિ નયન જુડ઼ાને। કરિ સનમાનુ આશ્રમહિં આને।।
મુનિબર અતિથિ પ્રાનપ્રિય પાએ। કંદ મૂલ ફલ મધુર મગાએ।।
સિય સૌમિત્રિ રામ ફલ ખાએ। તબ મુનિ આશ્રમ દિએ સુહાએ।।
બાલમીકિ મન આનુ ભારી। મંગલ મૂરતિ નયન નિહારી।।
તબ કર કમલ જોરિ રઘુરાઈ। બોલે બચન શ્રવન સુખદાઈ।।
તુમ્હ ત્રિકાલ દરસી મુનિનાથા। બિસ્વ બદર જિમિ તુમ્હરેં હાથા।।
અસ કહિ પ્રભુ સબ કથા બખાની। જેહિ જેહિ ભાિ દીન્હ બનુ રાની।।

દોહા / સોરતા
તાત બચન પુનિ માતુ હિત ભાઇ ભરત અસ રાઉ।
મો કહુદરસ તુમ્હાર પ્રભુ સબુ મમ પુન્ય પ્રભાઉ।।125।।

2.126

ચૌપાઈ
દેખિ પાય મુનિરાય તુમ્હારે। ભએ સુકૃત સબ સુફલ હમારે।।
અબ જહરાઉર આયસુ હોઈ। મુનિ ઉદબેગુ ન પાવૈ કોઈ।।
મુનિ તાપસ જિન્હ તેં દુખુ લહહીં। તે નરેસ બિનુ પાવક દહહીં।।
મંગલ મૂલ બિપ્ર પરિતોષૂ। દહઇ કોટિ કુલ ભૂસુર રોષૂ।।
અસ જિયજાનિ કહિઅ સોઇ ઠાઊ સિય સૌમિત્રિ સહિત જહજાઊ।
તહરચિ રુચિર પરન તૃન સાલા। બાસુ કરૌ કછુ કાલ કૃપાલા।।
સહજ સરલ સુનિ રઘુબર બાની। સાધુ સાધુ બોલે મુનિ ગ્યાની।।
કસ ન કહહુ અસ રઘુકુલકેતૂ। તુમ્હ પાલક સંતત શ્રુતિ સેતૂ।।

છન્દ
શ્રુતિ સેતુ પાલક રામ તુમ્હ જગદીસ માયા જાનકી।
જો સૃજતિ જગુ પાલતિ હરતિ રૂખ પાઇ કૃપાનિધાન કી।।
જો સહસસીસુ અહીસુ મહિધરુ લખનુ સચરાચર ધની।
સુર કાજ ધરિ નરરાજ તનુ ચલે દલન ખલ નિસિચર અની।।

દોહા / સોરતા
રામ સરુપ તુમ્હાર બચન અગોચર બુદ્ધિપર।
અબિગત અકથ અપાર નેતિ નિત નિગમ કહ।।126।।

2.127

ચૌપાઈ
જગુ પેખન તુમ્હ દેખનિહારે। બિધિ હરિ સંભુ નચાવનિહારે।।
તેઉ ન જાનહિં મરમુ તુમ્હારા। ઔરુ તુમ્હહિ કો જાનનિહારા।।
સોઇ જાનઇ જેહિ દેહુ જનાઈ। જાનત તુમ્હહિ તુમ્હઇ હોઇ જાઈ।।
તુમ્હરિહિ કૃપાતુમ્હહિ રઘુનંદન। જાનહિં ભગત ભગત ઉર ચંદન।।
ચિદાનંદમય દેહ તુમ્હારી। બિગત બિકાર જાન અધિકારી।।
નર તનુ ધરેહુ સંત સુર કાજા। કહહુ કરહુ જસ પ્રાકૃત રાજા।।
રામ દેખિ સુનિ ચરિત તુમ્હારે। જડ઼ મોહહિં બુધ હોહિં સુખારે।।
તુમ્હ જો કહહુ કરહુ સબુ સાા। જસ કાછિઅ તસ ચાહિઅ નાચા।।

દોહા / સોરતા
પૂેહુ મોહિ કિ રહૌં કહમૈં પૂત સકુચાઉ
જહન હોહુ તહદેહુ કહિ તુમ્હહિ દેખાવૌં ઠાઉ।127।।

2.128

ચૌપાઈ
સુનિ મુનિ બચન પ્રેમ રસ સાને। સકુચિ રામ મન મહુમુસુકાને।।
બાલમીકિ હિ કહહિં બહોરી। બાની મધુર અમિઅ રસ બોરી।।
સુનહુ રામ અબ કહઉનિકેતા। જહાબસહુ સિય લખન સમેતા।।
જિન્હ કે શ્રવન સમુદ્ર સમાના। કથા તુમ્હારિ સુભગ સરિ નાના।।
ભરહિં નિરંતર હોહિં ન પૂરે। તિન્હ કે હિય તુમ્હ કહુગૃહ રૂરે।।
લોચન ચાતક જિન્હ કરિ રાખે। રહહિં દરસ જલધર અભિલાષે।।
નિદરહિં સરિત સિંધુ સર ભારી। રૂપ બિંદુ જલ હોહિં સુખારી।।
તિન્હ કે હૃદય સદન સુખદાયક। બસહુ બંધુ સિય સહ રઘુનાયક।।

દોહા / સોરતા
જસુ તુમ્હાર માનસ બિમલ હંસિનિ જીહા જાસુ।
મુકુતાહલ ગુન ગન ચુનઇ રામ બસહુ હિયતાસુ।।128।।

2.129

ચૌપાઈ
પ્રભુ પ્રસાદ સુચિ સુભગ સુબાસા। સાદર જાસુ લહઇ નિત નાસા।।
તુમ્હહિ નિબેદિત ભોજન કરહીં। પ્રભુ પ્રસાદ પટ ભૂષન ધરહીં।।
સીસ નવહિં સુર ગુરુ દ્વિજ દેખી। પ્રીતિ સહિત કરિ બિનય બિસેષી।।
કર નિત કરહિં રામ પદ પૂજા। રામ ભરોસ હૃદયનહિ દૂજા।।
ચરન રામ તીરથ ચલિ જાહીં। રામ બસહુ તિન્હ કે મન માહીં।।
મંત્રરાજુ નિત જપહિં તુમ્હારા। પૂજહિં તુમ્હહિ સહિત પરિવારા।।
તરપન હોમ કરહિં બિધિ નાના। બિપ્ર જેવા દેહિં બહુ દાના।।
તુમ્હ તેં અધિક ગુરહિ જિયજાની। સકલ ભાયસેવહિં સનમાની।।

દોહા / સોરતા
સબુ કરિ માગહિં એક ફલુ રામ ચરન રતિ હોઉ।
તિન્હ કેં મન મંદિર બસહુ સિય રઘુનંદન દોઉ।।129।।

2.130

ચૌપાઈ
કામ કોહ મદ માન ન મોહા। લોભ ન છોભ ન રાગ ન દ્રોહા।।
જિન્હ કેં કપટ દંભ નહિં માયા। તિન્હ કેં હૃદય બસહુ રઘુરાયા।।
સબ કે પ્રિય સબ કે હિતકારી। દુખ સુખ સરિસ પ્રસંસા ગારી।।
કહહિં સત્ય પ્રિય બચન બિચારી। જાગત સોવત સરન તુમ્હારી।।
તુમ્હહિ છાડ઼િ ગતિ દૂસરિ નાહીં। રામ બસહુ તિન્હ કે મન માહીં।।
જનની સમ જાનહિં પરનારી। ધનુ પરાવ બિષ તેં બિષ ભારી।।
જે હરષહિં પર સંપતિ દેખી। દુખિત હોહિં પર બિપતિ બિસેષી।।
જિન્હહિ રામ તુમ્હ પ્રાનપિઆરે। તિન્હ કે મન સુભ સદન તુમ્હારે।।

દોહા / સોરતા
સ્વામિ સખા પિતુ માતુ ગુર જિન્હ કે સબ તુમ્હ તાત।
મન મંદિર તિન્હ કેં બસહુ સીય સહિત દોઉ ભ્રાત।।130।।

2.131

ચૌપાઈ
અવગુન તજિ સબ કે ગુન ગહહીં। બિપ્ર ધેનુ હિત સંકટ સહહીં।।
નીતિ નિપુન જિન્હ કઇ જગ લીકા। ઘર તુમ્હાર તિન્હ કર મનુ નીકા।।
ગુન તુમ્હાર સમુઝઇ નિજ દોસા। જેહિ સબ ભાિ તુમ્હાર ભરોસા।।
રામ ભગત પ્રિય લાગહિં જેહી। તેહિ ઉર બસહુ સહિત બૈદેહી।।
જાતિ પાિ ધનુ ધરમ બડ઼ાઈ। પ્રિય પરિવાર સદન સુખદાઈ।।
સબ તજિ તુમ્હહિ રહઇ ઉર લાઈ। તેહિ કે હૃદયરહહુ રઘુરાઈ।।
સરગુ નરકુ અપબરગુ સમાના। જહતહદેખ ધરેં ધનુ બાના।।
કરમ બચન મન રાઉર ચેરા। રામ કરહુ તેહિ કેં ઉર ડેરા।।

દોહા / સોરતા
જાહિ ન ચાહિઅ કબહુકછુ તુમ્હ સન સહજ સનેહુ।
બસહુ નિરંતર તાસુ મન સો રાઉર નિજ ગેહુ।।131।।

2.132

ચૌપાઈ
એહિ બિધિ મુનિબર ભવન દેખાએ। બચન સપ્રેમ રામ મન ભાએ।।
કહ મુનિ સુનહુ ભાનુકુલનાયક। આશ્રમ કહઉસમય સુખદાયક।।
ચિત્રકૂટ ગિરિ કરહુ નિવાસૂ। તહતુમ્હાર સબ ભાિ સુપાસૂ।।
સૈલુ સુહાવન કાનન ચારૂ। કરિ કેહરિ મૃગ બિહગ બિહારૂ।।
નદી પુનીત પુરાન બખાની। અત્રિપ્રિયા નિજ તપબલ આની।।
સુરસરિ ધાર નાઉમંદાકિનિ। જો સબ પાતક પોતક ડાકિનિ।।
અત્રિ આદિ મુનિબર બહુ બસહીં। કરહિં જોગ જપ તપ તન કસહીં।।
ચલહુ સફલ શ્રમ સબ કર કરહૂ। રામ દેહુ ગૌરવ ગિરિબરહૂ।।

દોહા / સોરતા
ચિત્રકૂટ મહિમા અમિત કહીં મહામુનિ ગાઇ।
આએ નહાએ સરિત બર સિય સમેત દોઉ ભાઇ।।132।।

2.133

ચૌપાઈ
રઘુબર કહેઉ લખન ભલ ઘાટૂ। કરહુ કતહુઅબ ઠાહર ઠાટૂ।।
લખન દીખ પય ઉતર કરારા। ચહુદિસિ ફિરેઉ ધનુષ જિમિ નારા।।
નદી પનચ સર સમ દમ દાના। સકલ કલુષ કલિ સાઉજ નાના।।
ચિત્રકૂટ જનુ અચલ અહેરી। ચુકઇ ન ઘાત માર મુઠભેરી।।
અસ કહિ લખન ઠાઉદેખરાવા। થલુ બિલોકિ રઘુબર સુખુ પાવા।।
રમેઉ રામ મનુ દેવન્હ જાના। ચલે સહિત સુર થપતિ પ્રધાના।।
કોલ કિરાત બેષ સબ આએ। રચે પરન તૃન સદન સુહાએ।।
બરનિ ન જાહિ મંજુ દુઇ સાલા। એક લલિત લઘુ એક બિસાલા।।

દોહા / સોરતા
લખન જાનકી સહિત પ્રભુ રાજત રુચિર નિકેત।
સોહ મદનુ મુનિ બેષ જનુ રતિ રિતુરાજ સમેત।।133।।

2.134

ચૌપાઈ
અમર નાગ કિંનર દિસિપાલા। ચિત્રકૂટ આએ તેહિ કાલા।।
રામ પ્રનામુ કીન્હ સબ કાહૂ। મુદિત દેવ લહિ લોચન લાહૂ।।
બરષિ સુમન કહ દેવ સમાજૂ। નાથ સનાથ ભએ હમ આજૂ।।
કરિ બિનતી દુખ દુસહ સુનાએ। હરષિત નિજ નિજ સદન સિધાએ।।
ચિત્રકૂટ રઘુનંદનુ છાએ। સમાચાર સુનિ સુનિ મુનિ આએ।।
આવત દેખિ મુદિત મુનિબૃંદા। કીન્હ દંડવત રઘુકુલ ચંદા।।
મુનિ રઘુબરહિ લાઇ ઉર લેહીં। સુફલ હોન હિત આસિષ દેહીં।।
સિય સૌમિત્ર રામ છબિ દેખહિં। સાધન સકલ સફલ કરિ લેખહિં।।

દોહા / સોરતા
જથાજોગ સનમાનિ પ્રભુ બિદા કિએ મુનિબૃંદ।
કરહિ જોગ જપ જાગ તપ નિજ આશ્રમન્હિ સુછંદ।।134।।

2.135

ચૌપાઈ
યહ સુધિ કોલ કિરાતન્હ પાઈ। હરષે જનુ નવ નિધિ ઘર આઈ।।
કંદ મૂલ ફલ ભરિ ભરિ દોના। ચલે રંક જનુ લૂટન સોના।।
તિન્હ મહજિન્હ દેખે દોઉ ભ્રાતા। અપર તિન્હહિ પૂહિ મગુ જાતા।।
કહત સુનત રઘુબીર નિકાઈ। આઇ સબન્હિ દેખે રઘુરાઈ।।
કરહિં જોહારુ ભેંટ ધરિ આગે। પ્રભુહિ બિલોકહિં અતિ અનુરાગે।।
ચિત્ર લિખે જનુ જહતહઠાઢ઼ે। પુલક સરીર નયન જલ બાઢ઼ે।।
રામ સનેહ મગન સબ જાને। કહિ પ્રિય બચન સકલ સનમાને।।
પ્રભુહિ જોહારિ બહોરિ બહોરી। બચન બિનીત કહહિં કર જોરી।।

દોહા / સોરતા
અબ હમ નાથ સનાથ સબ ભએ દેખિ પ્રભુ પાય।
ભાગ હમારે આગમનુ રાઉર કોસલરાય।।135।।

2.136

ચૌપાઈ
ધન્ય ભૂમિ બન પંથ પહારા। જહજહનાથ પાઉ તુમ્હ ધારા।।
ધન્ય બિહગ મૃગ કાનનચારી। સફલ જનમ ભએ તુમ્હહિ નિહારી।।
હમ સબ ધન્ય સહિત પરિવારા। દીખ દરસુ ભરિ નયન તુમ્હારા।।
કીન્હ બાસુ ભલ ઠાઉબિચારી। ઇહાસકલ રિતુ રહબ સુખારી।।
હમ સબ ભાિ કરબ સેવકાઈ। કરિ કેહરિ અહિ બાઘ બરાઈ।।
બન બેહડ઼ ગિરિ કંદર ખોહા। સબ હમાર પ્રભુ પગ પગ જોહા।।
તહતહતુમ્હહિ અહેર ખેલાઉબ। સર નિરઝર જલઠાઉદેખાઉબ।।
હમ સેવક પરિવાર સમેતા। નાથ ન સકુચબ આયસુ દેતા।।

દોહા / સોરતા
બેદ બચન મુનિ મન અગમ તે પ્રભુ કરુના ઐન।
બચન કિરાતન્હ કે સુનત જિમિ પિતુ બાલક બૈન।।136।।

2.137

ચૌપાઈ
રામહિ કેવલ પ્રેમુ પિઆરા। જાનિ લેઉ જો જાનનિહારા।।
રામ સકલ બનચર તબ તોષે। કહિ મૃદુ બચન પ્રેમ પરિપોષે।।
બિદા કિએ સિર નાઇ સિધાએ। પ્રભુ ગુન કહત સુનત ઘર આએ।।
એહિ બિધિ સિય સમેત દોઉ ભાઈ। બસહિં બિપિન સુર મુનિ સુખદાઈ।।
જબ તે આઇ રહે રઘુનાયકુ। તબ તેં ભયઉ બનુ મંગલદાયકુ।।
ફૂલહિં ફલહિં બિટપ બિધિ નાના।।મંજુ બલિત બર બેલિ બિતાના।।
સુરતરુ સરિસ સુભાયસુહાએ। મનહુબિબુધ બન પરિહરિ આએ।।
ગંજ મંજુતર મધુકર શ્રેની। ત્રિબિધ બયારિ બહઇ સુખ દેની।।

દોહા / સોરતા
નીલકંઠ કલકંઠ સુક ચાતક ચક્ક ચકોર।
ભાિ ભાિ બોલહિં બિહગ શ્રવન સુખદ ચિત ચોર।।137।।

2.138

ચૌપાઈ
કેરિ કેહરિ કપિ કોલ કુરંગા। બિગતબૈર બિચરહિં સબ સંગા।।
ફિરત અહેર રામ છબિ દેખી। હોહિં મુદિત મૃગબંદ બિસેષી।।
બિબુધ બિપિન જહલગિ જગ માહીં। દેખિ રામ બનુ સકલ સિહાહીં।।
સુરસરિ સરસઇ દિનકર કન્યા। મેકલસુતા ગોદાવરિ ધન્યા।।
સબ સર સિંધુ નદી નદ નાના। મંદાકિનિ કર કરહિં બખાના।।
ઉદય અસ્ત ગિરિ અરુ કૈલાસૂ। મંદર મેરુ સકલ સુરબાસૂ।।
સૈલ હિમાચલ આદિક જેતે। ચિત્રકૂટ જસુ ગાવહિં તેતે।।
બિંધિ મુદિત મન સુખુ ન સમાઈ। શ્રમ બિનુ બિપુલ બડ઼ાઈ પાઈ।।

દોહા / સોરતા
ચિત્રકૂટ કે બિહગ મૃગ બેલિ બિટપ તૃન જાતિ।
પુન્ય પુંજ સબ ધન્ય અસ કહહિં દેવ દિન રાતિ।।138।।

2.139

ચૌપાઈ
નયનવંત રઘુબરહિ બિલોકી। પાઇ જનમ ફલ હોહિં બિસોકી।।
પરસિ ચરન રજ અચર સુખારી। ભએ પરમ પદ કે અધિકારી।।
સો બનુ સૈલુ સુભાયસુહાવન। મંગલમય અતિ પાવન પાવન।।
મહિમા કહિઅ કવનિ બિધિ તાસૂ। સુખસાગર જહકીન્હ નિવાસૂ।।
પય પયોધિ તજિ અવધ બિહાઈ। જહસિય લખનુ રામુ રહે આઈ।।
કહિ ન સકહિં સુષમા જસિ કાનન। જૌં સત સહસ હોંહિં સહસાનન।।
સો મૈં બરનિ કહૌં બિધિ કેહીં। ડાબર કમઠ કિ મંદર લેહીં।।
સેવહિં લખનુ કરમ મન બાની। જાઇ ન સીલુ સનેહુ બખાની।।

દોહા / સોરતા
છિનુ છિનુ લખિ સિય રામ પદ જાનિ આપુ પર નેહુ।
કરત ન સપનેહુલખનુ ચિતુ બંધુ માતુ પિતુ ગેહુ।।139।।

2.140

ચૌપાઈ
રામ સંગ સિય રહતિ સુખારી। પુર પરિજન ગૃહ સુરતિ બિસારી।।
છિનુ છિનુ પિય બિધુ બદનુ નિહારી। પ્રમુદિત મનહુચકોરકુમારી।।
નાહ નેહુ નિત બઢ઼ત બિલોકી। હરષિત રહતિ દિવસ જિમિ કોકી।।
સિય મનુ રામ ચરન અનુરાગા। અવધ સહસ સમ બનુ પ્રિય લાગા।।
પરનકુટી પ્રિય પ્રિયતમ સંગા। પ્રિય પરિવારુ કુરંગ બિહંગા।।
સાસુ સસુર સમ મુનિતિય મુનિબર। અસનુ અમિઅ સમ કંદ મૂલ ફર।।
નાથ સાથ સારી સુહાઈ। મયન સયન સય સમ સુખદાઈ।।
લોકપ હોહિં બિલોકત જાસૂ। તેહિ કિ મોહિ સક બિષય બિલાસૂ।।

દોહા / સોરતા
સુમિરત રામહિ તજહિં જન તૃન સમ બિષય બિલાસુ।
રામપ્રિયા જગ જનનિ સિય કછુ ન આચરજુ તાસુ।।140।।

2.141

ચૌપાઈ
સીય લખન જેહિ બિધિ સુખુ લહહીં। સોઇ રઘુનાથ કરહિ સોઇ કહહીં।।
કહહિં પુરાતન કથા કહાની। સુનહિં લખનુ સિય અતિ સુખુ માની।
જબ જબ રામુ અવધ સુધિ કરહીં। તબ તબ બારિ બિલોચન ભરહીં।।
સુમિરિ માતુ પિતુ પરિજન ભાઈ। ભરત સનેહુ સીલુ સેવકાઈ।।
કૃપાસિંધુ પ્રભુ હોહિં દુખારી। ધીરજુ ધરહિં કુસમઉ બિચારી।।
લખિ સિય લખનુ બિકલ હોઇ જાહીં। જિમિ પુરુષહિ અનુસર પરિછાહીં।।
પ્રિયા બંધુ ગતિ લખિ રઘુનંદનુ। ધીર કૃપાલ ભગત ઉર ચંદનુ।।
લગે કહન કછુ કથા પુનીતા। સુનિ સુખુ લહહિં લખનુ અરુ સીતા।।

દોહા / સોરતા
રામુ લખન સીતા સહિત સોહત પરન નિકેત।
જિમિ બાસવ બસ અમરપુર સચી જયંત સમેત।।141।।

2.142

ચૌપાઈ
જોગવહિં પ્રભુ સિય લખનહિં કૈસેં। પલક બિલોચન ગોલક જૈસેં।।
સેવહિં લખનુ સીય રઘુબીરહિ। જિમિ અબિબેકી પુરુષ સરીરહિ।।
એહિ બિધિ પ્રભુ બન બસહિં સુખારી। ખગ મૃગ સુર તાપસ હિતકારી।।
કહેઉરામ બન ગવનુ સુહાવા। સુનહુ સુમંત્ર અવધ જિમિ આવા।।
ફિરેઉ નિષાદુ પ્રભુહિ પહુાઈ। સચિવ સહિત રથ દેખેસિ આઈ।।
મંત્રી બિકલ બિલોકિ નિષાદૂ। કહિ ન જાઇ જસ ભયઉ બિષાદૂ।।
રામ રામ સિય લખન પુકારી। પરેઉ ધરનિતલ બ્યાકુલ ભારી।।
દેખિ દખિન દિસિ હય હિહિનાહીં। જનુ બિનુ પંખ બિહગ અકુલાહીં।।

દોહા / સોરતા
નહિં તૃન ચરહિં પિઅહિં જલુ મોચહિં લોચન બારિ।
બ્યાકુલ ભએ નિષાદ સબ રઘુબર બાજિ નિહારિ।।142।।

2.143

ચૌપાઈ
ધરિ ધીરજ તબ કહઇ નિષાદૂ। અબ સુમંત્ર પરિહરહુ બિષાદૂ।।
તુમ્હ પંડિત પરમારથ ગ્યાતા। ધરહુ ધીર લખિ બિમુખ બિધાતા
બિબિધ કથા કહિ કહિ મૃદુ બાની। રથ બૈઠારેઉ બરબસ આની।।
સોક સિથિલ રથ સકઇ ન હાી। રઘુબર બિરહ પીર ઉર બાી।।
ચરફરાહિં મગ ચલહિં ન ઘોરે। બન મૃગ મનહુઆનિ રથ જોરે।।
અઢ઼ુકિ પરહિં ફિરિ હેરહિં પીછેં। રામ બિયોગિ બિકલ દુખ તીછેં।।
જો કહ રામુ લખનુ બૈદેહી। હિંકરિ હિંકરિ હિત હેરહિં તેહી।।
બાજિ બિરહ ગતિ કહિ કિમિ જાતી। બિનુ મનિ ફનિક બિકલ જેહિ ભાી।।

દોહા / સોરતા
ભયઉ નિષાદ બિષાદબસ દેખત સચિવ તુરંગ।
બોલિ સુસેવક ચારિ તબ દિએ સારથી સંગ।।143।।

2.144

ચૌપાઈ
ગુહ સારથિહિ ફિરેઉ પહુાઈ। બિરહુ બિષાદુ બરનિ નહિં જાઈ।।
ચલે અવધ લેઇ રથહિ નિષાદા। હોહિ છનહિં છન મગન બિષાદા।।
સોચ સુમંત્ર બિકલ દુખ દીના। ધિગ જીવન રઘુબીર બિહીના।।
રહિહિ ન અંતહુઅધમ સરીરૂ। જસુ ન લહેઉ બિછુરત રઘુબીરૂ।।
ભએ અજસ અઘ ભાજન પ્રાના। કવન હેતુ નહિં કરત પયાના।।
અહહ મંદ મનુ અવસર ચૂકા। અજહુન હૃદય હોત દુઇ ટૂકા।।
મીજિ હાથ સિરુ ધુનિ પછિતાઈ। મનહકૃપન ધન રાસિ ગવા।।
બિરિદ બાિ બર બીરુ કહાઈ। ચલેઉ સમર જનુ સુભટ પરાઈ।।

દોહા / સોરતા
બિપ્ર બિબેકી બેદબિદ સંમત સાધુ સુજાતિ।
જિમિ ધોખેં મદપાન કર સચિવ સોચ તેહિ ભાિ।।144।।

2.145

ચૌપાઈ
જિમિ કુલીન તિય સાધુ સયાની। પતિદેવતા કરમ મન બાની।।
રહૈ કરમ બસ પરિહરિ નાહૂ। સચિવ હૃદયતિમિ દારુન દાહુ।।
લોચન સજલ ડીઠિ ભઇ થોરી। સુનઇ ન શ્રવન બિકલ મતિ ભોરી।।
સૂખહિં અધર લાગિ મુહલાટી। જિઉ ન જાઇ ઉર અવધિ કપાટી।।
બિબરન ભયઉ ન જાઇ નિહારી। મારેસિ મનહુપિતા મહતારી।।
હાનિ ગલાનિ બિપુલ મન બ્યાપી। જમપુર પંથ સોચ જિમિ પાપી।।
બચનુ ન આવ હૃદયપછિતાઈ। અવધ કાહ મૈં દેખબ જાઈ।।
રામ રહિત રથ દેખિહિ જોઈ। સકુચિહિ મોહિ બિલોકત સોઈ।।

દોહા / સોરતા
ધાઇ પૂિહહિં મોહિ જબ બિકલ નગર નર નારિ।
ઉતરુ દેબ મૈં સબહિ તબ હૃદયબજ્રુ બૈઠારિ।।145।।

2.146

ચૌપાઈ
પુછિહહિં દીન દુખિત સબ માતા। કહબ કાહ મૈં તિન્હહિ બિધાતા।।
પૂછિહિ જબહિં લખન મહતારી। કહિહઉકવન સેસ સુખારી।।
રામ જનનિ જબ આઇહિ ધાઈ। સુમિરિ બચ્છુ જિમિ ધેનુ લવાઈ।।
પૂત ઉતરુ દેબ મૈં તેહી। ગે બનુ રામ લખનુ બૈદેહી।।
જોઇ પૂિહિ તેહિ ઊતરુ દેબા।જાઇ અવધ અબ યહુ સુખુ લેબા।।
પૂિહિ જબહિં રાઉ દુખ દીના। જિવનુ જાસુ રઘુનાથ અધીના।।
દેહઉઉતરુ કૌનુ મુહુ લાઈ। આયઉકુસલ કુઅ પહુાઈ।।
સુનત લખન સિય રામ સેસૂ। તૃન જિમિ તનુ પરિહરિહિ નરેસૂ।।

દોહા / સોરતા
હ્રદઉ ન બિદરેઉ પંક જિમિ બિછુરત પ્રીતમુ નીરુ।।
જાનત હૌં મોહિ દીન્હ બિધિ યહુ જાતના સરીરુ।।146।।

2.147

ચૌપાઈ
એહિ બિધિ કરત પંથ પછિતાવા। તમસા તીર તુરત રથુ આવા।।
બિદા કિએ કરિ બિનય નિષાદા। ફિરે પાયપરિ બિકલ બિષાદા।।
પૈઠત નગર સચિવ સકુચાઈ। જનુ મારેસિ ગુર બાન ગાઈ।।
બૈઠિ બિટપ તર દિવસુ ગવાા। સા સમય તબ અવસરુ પાવા।।
અવધ પ્રબેસુ કીન્હ અિઆરેં। પૈઠ ભવન રથુ રાખિ દુઆરેં।।
જિન્હ જિન્હ સમાચાર સુનિ પાએ। ભૂપ દ્વાર રથુ દેખન આએ।।
રથુ પહિચાનિ બિકલ લખિ ઘોરે। ગરહિં ગાત જિમિ આતપ ઓરે।।
નગર નારિ નર બ્યાકુલ કૈંસેં। નિઘટત નીર મીનગન જૈંસેં।।

દોહા / સોરતા
સચિવ આગમનુ સુનત સબુ બિકલ ભયઉ રનિવાસુ।
ભવન ભયંકરુ લાગ તેહિ માનહુપ્રેત નિવાસુ।।147।।

2.148

ચૌપાઈ
અતિ આરતિ સબ પૂહિં રાની। ઉતરુ ન આવ બિકલ ભઇ બાની।।
સુનઇ ન શ્રવન નયન નહિં સૂઝા। કહહુ કહાનૃપ તેહિ તેહિ બૂઝા।।
દાસિન્હ દીખ સચિવ બિકલાઈ। કૌસલ્યા ગૃહગઈં લવાઈ।।
જાઇ સુમંત્ર દીખ કસ રાજા। અમિઅ રહિત જનુ ચંદુ બિરાજા।।
આસન સયન બિભૂષન હીના। પરેઉ ભૂમિતલ નિપટ મલીના।।
લેઇ ઉસાસુ સોચ એહિ ભાી। સુરપુર તેં જનુ ખેઉ જજાતી।।
લેત સોચ ભરિ છિનુ છિનુ છાતી। જનુ જરિ પંખ પરેઉ સંપાતી।।
રામ રામ કહ રામ સનેહી। પુનિ કહ રામ લખન બૈદેહી।।

દોહા / સોરતા
દેખિ સચિવજય જીવ કહિ કીન્હેઉ દંડ પ્રનામુ।
સુનત ઉઠેઉ બ્યાકુલ નૃપતિ કહુ સુમંત્ર કહરામુ।।148।।

2.149

ચૌપાઈ
ભૂપ સુમંત્રુ લીન્હ ઉર લાઈ। બૂડ઼ત કછુ અધાર જનુ પાઈ।।
સહિત સનેહ નિકટ બૈઠારી। પૂત રાઉ નયન ભરિ બારી।।
રામ કુસલ કહુ સખા સનેહી। કહરઘુનાથુ લખનુ બૈદેહી।।
આને ફેરિ કિ બનહિ સિધાએ। સુનત સચિવ લોચન જલ છાએ।।
સોક બિકલ પુનિ પૂ નરેસૂ। કહુ સિય રામ લખન સંદેસૂ।।
રામ રૂપ ગુન સીલ સુભાઊ। સુમિરિ સુમિરિ ઉર સોચત રાઊ।।
રાઉ સુનાઇ દીન્હ બનબાસૂ। સુનિ મન ભયઉ ન હરષુ હરાૂ।।
સો સુત બિછુરત ગએ ન પ્રાના। કો પાપી બડ઼ મોહિ સમાના।।

દોહા / સોરતા
સખા રામુ સિય લખનુ જહતહામોહિ પહુાઉ।
નાહિં ત ચાહત ચલન અબ પ્રાન કહઉસતિભાઉ।।149।।

2.150

ચૌપાઈ
પુનિ પુનિ પૂત મંત્રહિ રાઊ। પ્રિયતમ સુઅન સેસ સુનાઊ।।
કરહિ સખા સોઇ બેગિ ઉપાઊ। રામુ લખનુ સિય નયન દેખાઊ।।
સચિવ ધીર ધરિ કહ મુદુ બાની। મહારાજ તુમ્હ પંડિત ગ્યાની।।
બીર સુધીર ધુરંધર દેવા। સાધુ સમાજુ સદા તુમ્હ સેવા।।
જનમ મરન સબ દુખ ભોગા। હાનિ લાભ પ્રિય મિલન બિયોગા।।
કાલ કરમ બસ હૌહિં ગોસાઈં। બરબસ રાતિ દિવસ કી નાઈં।।
સુખ હરષહિં જડ઼ દુખ બિલખાહીં। દોઉ સમ ધીર ધરહિં મન માહીં।।
ધીરજ ધરહુ બિબેકુ બિચારી। છાડ઼િઅ સોચ સકલ હિતકારી।।

દોહા / સોરતા
પ્રથમ બાસુ તમસા ભયઉ દૂસર સુરસરિ તીર।
ન્હાઈ રહે જલપાનુ કરિ સિય સમેત દોઉ બીર।।150।।

2.151

ચૌપાઈ
કેવટ કીન્હિ બહુત સેવકાઈ। સો જામિનિ સિંગરૌર ગવા।।
હોત પ્રાત બટ છીરુ મગાવા। જટા મુકુટ નિજ સીસ બનાવા।।
રામ સખાતબ નાવ મગાઈ। પ્રિયા ચઢ઼ાઇ ચઢ઼ે રઘુરાઈ।।
લખન બાન ધનુ ધરે બનાઈ। આપુ ચઢ઼ે પ્રભુ આયસુ પાઈ।।
બિકલ બિલોકિ મોહિ રઘુબીરા। બોલે મધુર બચન ધરિ ધીરા।।
તાત પ્રનામુ તાત સન કહેહુ। બાર બાર પદ પંકજ ગહેહૂ।।
કરબિ પાયપરિ બિનય બહોરી। તાત કરિઅ જનિ ચિંતા મોરી।।
બન મગ મંગલ કુસલ હમારેં। કૃપા અનુગ્રહ પુન્ય તુમ્હારેં।।

છન્દ
તુમ્હરે અનુગ્રહ તાત કાનન જાત સબ સુખુ પાઇહૌં।
પ્રતિપાલિ આયસુ કુસલ દેખન પાય પુનિ ફિરિ આઇહૌં।।
જનનીં સકલ પરિતોષિ પરિ પરિ પાયકરિ બિનતી ઘની।
તુલસી કરેહુ સોઇ જતનુ જેહિં કુસલી રહહિં કોસલ ધની।।

દોહા / સોરતા
ગુર સન કહબ સેસુ બાર બાર પદ પદુમ ગહિ।
કરબ સોઇ ઉપદેસુ જેહિં ન સોચ મોહિ અવધપતિ।।151।।

2.152

ચૌપાઈ
પુરજન પરિજન સકલ નિહોરી। તાત સુનાએહુ બિનતી મોરી।।
સોઇ સબ ભાિ મોર હિતકારી। જાતેં રહ નરનાહુ સુખારી।।
કહબ સેસુ ભરત કે આએ નીતિ ન તજિઅ રાજપદુ પાએ।
પાલેહુ પ્રજહિ કરમ મન બાની। સેએહુ માતુ સકલ સમ જાની।।
ઓર નિબાહેહુ ભાયપ ભાઈ। કરિ પિતુ માતુ સુજન સેવકાઈ।।
તાત ભાિ તેહિ રાખબ રાઊ। સોચ મોર જેહિં કરૈ ન કાઊ।।
લખન કહે કછુ બચન કઠોરા। બરજિ રામ પુનિ મોહિ નિહોરા।।
બાર બાર નિજ સપથ દેવાઈ। કહબિ ન તાત લખન લરિકાઈ।।

દોહા / સોરતા
કહિ પ્રનામ કછુ કહન લિય સિય ભઇ સિથિલ સનેહ।
થકિત બચન લોચન સજલ પુલક પલ્લવિત દેહ।।152।।

2.153

ચૌપાઈ
તેહિ અવસર રઘુબર રૂખ પાઈ। કેવટ પારહિ નાવ ચલાઈ।।
રઘુકુલતિલક ચલે એહિ ભાી। દેખઉઠાઢ઼ કુલિસ ધરિ છાતી।।
મૈં આપન કિમિ કહૌં કલેસૂ। જિઅત ફિરેઉલેઇ રામ સેસૂ।।
અસ કહિ સચિવ બચન રહિ ગયઊ। હાનિ ગલાનિ સોચ બસ ભયઊ।।
સુત બચન સુનતહિં નરનાહૂ। પરેઉ ધરનિ ઉર દારુન દાહૂ।।
તલફત બિષમ મોહ મન માપા। માજા મનહુમીન કહુબ્યાપા।।
કરિ બિલાપ સબ રોવહિં રાની। મહા બિપતિ કિમિ જાઇ બખાની।।
સુનિ બિલાપ દુખહૂ દુખુ લાગા। ધીરજહૂ કર ધીરજુ ભાગા।।

દોહા / સોરતા
ભયઉ કોલાહલુ અવધ અતિ સુનિ નૃપ રાઉર સોરુ।
બિપુલ બિહગ બન પરેઉ નિસિ માનહુકુલિસ કઠોરુ।।153।।

2.154

ચૌપાઈ
પ્રાન કંઠગત ભયઉ ભુઆલૂ। મનિ બિહીન જનુ બ્યાકુલ બ્યાલૂ।।
ઇદ્રીં સકલ બિકલ ભઇભારી। જનુ સર સરસિજ બનુ બિનુ બારી।।
કૌસલ્યાનૃપુ દીખ મલાના। રબિકુલ રબિ અયઉ જિયજાના।
ઉર ધરિ ધીર રામ મહતારી। બોલી બચન સમય અનુસારી।।
નાથ સમુઝિ મન કરિઅ બિચારૂ। રામ બિયોગ પયોધિ અપારૂ।।
કરનધાર તુમ્હ અવધ જહાજૂ। ચઢ઼ેઉ સકલ પ્રિય પથિક સમાજૂ।।
ધીરજુ ધરિઅ ત પાઇઅ પારૂ। નાહિં ત બૂડ઼િહિ સબુ પરિવારૂ।।
જૌં જિયધરિઅ બિનય પિય મોરી। રામુ લખનુ સિય મિલહિં બહોરી।।

દોહા / સોરતા
પ્રિયા બચન મૃદુ સુનત નૃપુ ચિતયઉ આિ ઉઘારિ।
તલફત મીન મલીન જનુ સીંચત સીતલ બારિ।।154।।

2.155

ચૌપાઈ
ધરિ ધીરજુ ઉઠી બૈઠ ભુઆલૂ। કહુ સુમંત્ર કહરામ કૃપાલૂ।।
કહાલખનુ કહરામુ સનેહી। કહપ્રિય પુત્રબધૂ બૈદેહી।।
બિલપત રાઉ બિકલ બહુ ભાી। ભઇ જુગ સરિસ સિરાતિ ન રાતી।।
તાપસ અંધ સાપ સુધિ આઈ। કૌસલ્યહિ સબ કથા સુનાઈ।।
ભયઉ બિકલ બરનત ઇતિહાસા। રામ રહિત ધિગ જીવન આસા।।
સો તનુ રાખિ કરબ મૈં કાહા। જેંહિ ન પ્રેમ પનુ મોર નિબાહા।।
હા રઘુનંદન પ્રાન પિરીતે। તુમ્હ બિનુ જિઅત બહુત દિન બીતે।।
હા જાનકી લખન હા રઘુબર। હા પિતુ હિત ચિત ચાતક જલધર।

દોહા / સોરતા
રામ રામ કહિ રામ કહિ રામ રામ કહિ રામ।
તનુ પરિહરિ રઘુબર બિરહરાઉ ગયઉ સુરધામ।।155।।

2.156

ચૌપાઈ
જિઅન મરન ફલુ દસરથ પાવા। અંડ અનેક અમલ જસુ છાવા।।
જિઅત રામ બિધુ બદનુ નિહારા। રામ બિરહ કરિ મરનુ સારા।।
સોક બિકલ સબ રોવહિં રાની। રૂપુ સીલ બલુ તેજુ બખાની।।
કરહિં બિલાપ અનેક પ્રકારા। પરહીં ભૂમિતલ બારહિં બારા।।
બિલપહિં બિકલ દાસ અરુ દાસી। ઘર ઘર રુદનુ કરહિં પુરબાસી।।
અયઉ આજુ ભાનુકુલ ભાનૂ। ધરમ અવધિ ગુન રૂપ નિધાનૂ।।
ગારીં સકલ કૈકઇહિ દેહીં। નયન બિહીન કીન્હ જગ જેહીં।।
એહિ બિધિ બિલપત રૈનિ બિહાની। આએ સકલ મહામુનિ ગ્યાની।।

દોહા / સોરતા
તબ બસિષ્ઠ મુનિ સમય સમ કહિ અનેક ઇતિહાસ।
સોક નેવારેઉ સબહિ કર નિજ બિગ્યાન પ્રકાસ।।156।।

2.157

ચૌપાઈ
તેલ ના ભરિ નૃપ તનુ રાખા। દૂત બોલાઇ બહુરિ અસ ભાષા।।
ધાવહુ બેગિ ભરત પહિં જાહૂ। નૃપ સુધિ કતહુકહહુ જનિ કાહૂ।।
એતનેઇ કહેહુ ભરત સન જાઈ। ગુર બોલાઈ પઠયઉ દોઉ ભાઈ।।
સુનિ મુનિ આયસુ ધાવન ધાએ। ચલે બેગ બર બાજિ લજાએ।।
અનરથુ અવધ અરંભેઉ જબ તેં। કુસગુન હોહિં ભરત કહુતબ તેં।।
દેખહિં રાતિ ભયાનક સપના। જાગિ કરહિં કટુ કોટિ કલપના।।
બિપ્ર જેવા દેહિં દિન દાના। સિવ અભિષેક કરહિં બિધિ નાના।।
માગહિં હૃદયમહેસ મનાઈ। કુસલ માતુ પિતુ પરિજન ભાઈ।।

દોહા / સોરતા
એહિ બિધિ સોચત ભરત મન ધાવન પહુે આઇ।
ગુર અનુસાસન શ્રવન સુનિ ચલે ગનેસુ મનાઇ।।157।।

2.158

ચૌપાઈ
ચલે સમીર બેગ હય હાે। નાઘત સરિત સૈલ બન બાે।।
હૃદયસોચુ બડ઼ કછુ ન સોહાઈ। અસ જાનહિં જિયજાઉઉડ઼ાઈ।।
એક નિમેષ બરસ સમ જાઈ। એહિ બિધિ ભરત નગર નિઅરાઈ।।
અસગુન હોહિં નગર પૈઠારા। રટહિં કુભાિ કુખેત કરારા।।
ખર સિઆર બોલહિં પ્રતિકૂલા। સુનિ સુનિ હોઇ ભરત મન સૂલા।।
શ્રીહત સર સરિતા બન બાગા। નગરુ બિસેષિ ભયાવનુ લાગા।।
ખગ મૃગ હય ગય જાહિં ન જોએ। રામ બિયોગ કુરોગ બિગોએ।।
નગર નારિ નર નિપટ દુખારી। મનહુસબન્હિ સબ સંપતિ હારી।।

દોહા / સોરતા
પુરજન મિલિહિં ન કહહિં કછુ ગવિં જોહારહિં જાહિં।
ભરત કુસલ પૂિ ન સકહિં ભય બિષાદ મન માહિં।।158।।

2.159

ચૌપાઈ
હાટ બાટ નહિં જાઇ નિહારી। જનુ પુર દહદિસિ લાગિ દવારી।।
આવત સુત સુનિ કૈકયનંદિનિ। હરષી રબિકુલ જલરુહ ચંદિનિ।।
સજિ આરતી મુદિત ઉઠિ ધાઈ। દ્વારેહિં ભેંટિ ભવન લેઇ આઈ।।
ભરત દુખિત પરિવારુ નિહારા। માનહુતુહિન બનજ બનુ મારા।।
કૈકેઈ હરષિત એહિ ભાિ। મનહુમુદિત દવ લાઇ કિરાતી।।
સુતહિ સસોચ દેખિ મનુ મારેં। પૂતિ નૈહર કુસલ હમારેં।।
સકલ કુસલ કહિ ભરત સુનાઈ। પૂી નિજ કુલ કુસલ ભલાઈ।।
કહુ કહતાત કહાસબ માતા। કહસિય રામ લખન પ્રિય ભ્રાતા।।

દોહા / સોરતા
સુનિ સુત બચન સનેહમય કપટ નીર ભરિ નૈન।
ભરત શ્રવન મન સૂલ સમ પાપિનિ બોલી બૈન।।159।।

2.160

ચૌપાઈ
તાત બાત મૈં સકલ સારી। ભૈ મંથરા સહાય બિચારી।।
કછુક કાજ બિધિ બીચ બિગારેઉ। ભૂપતિ સુરપતિ પુર પગુ ધારેઉ।।
સુનત ભરતુ ભએ બિબસ બિષાદા। જનુ સહમેઉ કરિ કેહરિ નાદા।।
તાત તાત હા તાત પુકારી। પરે ભૂમિતલ બ્યાકુલ ભારી।।
ચલત ન દેખન પાયઉતોહી। તાત ન રામહિ સૌંપેહુ મોહી।।
બહુરિ ધીર ધરિ ઉઠે સારી। કહુ પિતુ મરન હેતુ મહતારી।।
સુનિ સુત બચન કહતિ કૈકેઈ। મરમુ પાિ જનુ માહુર દેઈ।।
આદિહુ તેં સબ આપનિ કરની। કુટિલ કઠોર મુદિત મન બરની।।

દોહા / સોરતા
ભરતહિ બિસરેઉ પિતુ મરન સુનત રામ બન ગૌનુ।
હેતુ અપનપઉ જાનિ જિયથકિત રહે ધરિ મૌનુ।।160।।

2.161

ચૌપાઈ
બિકલ બિલોકિ સુતહિ સમુઝાવતિ। મનહુજરે પર લોનુ લગાવતિ।।
તાત રાઉ નહિં સોચે જોગૂ। બિઢ઼ઇ સુકૃત જસુ કીન્હેઉ ભોગૂ।।
જીવત સકલ જનમ ફલ પાએ। અંત અમરપતિ સદન સિધાએ।।
અસ અનુમાનિ સોચ પરિહરહૂ। સહિત સમાજ રાજ પુર કરહૂ।।
સુનિ સુઠિ સહમેઉ રાજકુમારૂ। પાકેં છત જનુ લાગ અારૂ।।
ધીરજ ધરિ ભરિ લેહિં ઉસાસા। પાપનિ સબહિ ભાિ કુલ નાસા।।
જૌં પૈ કુરુચિ રહી અતિ તોહી। જનમત કાહે ન મારે મોહી।।
પેડ઼ કાટિ તૈં પાલઉ સીંચા। મીન જિઅન નિતિ બારિ ઉલીચા।।

દોહા / સોરતા
હંસબંસુ દસરથુ જનકુ રામ લખન સે ભાઇ।
જનની તૂજનની ભઈ બિધિ સન કછુ ન બસાઇ।।161।।

2.162

ચૌપાઈ
જબ તૈં કુમતિ કુમત જિયઠયઊ। ખંડ ખંડ હોઇ હ્રદઉ ન ગયઊ।।
બર માગત મન ભઇ નહિં પીરા। ગરિ ન જીહ મુહપરેઉ ન કીરા।।
ભૂપપ્રતીત તોરિ કિમિ કીન્હી। મરન કાલ બિધિ મતિ હરિ લીન્હી।।
બિધિહુન નારિ હૃદય ગતિ જાની। સકલ કપટ અઘ અવગુન ખાની।।
સરલ સુસીલ ધરમ રત રાઊ। સો કિમિ જાનૈ તીય સુભાઊ।।
અસ કો જીવ જંતુ જગ માહીં। જેહિ રઘુનાથ પ્રાનપ્રિય નાહીં।।
ભે અતિ અહિત રામુ તેઉ તોહી। કો તૂ અહસિ સત્ય કહુ મોહી।।
જો હસિ સો હસિ મુહમસિ લાઈ। આિ ઓટ ઉઠિ બૈઠહિં જાઈ।।

દોહા / સોરતા
રામ બિરોધી હૃદય તેં પ્રગટ કીન્હ બિધિ મોહિ।
મો સમાન કો પાતકી બાદિ કહઉકછુ તોહિ।।162।।

2.163

ચૌપાઈ
સુનિ સત્રુઘુન માતુ કુટિલાઈ। જરહિં ગાત રિસ કછુ ન બસાઈ।।
તેહિ અવસર કુબરી તહઆઈ। બસન બિભૂષન બિબિધ બનાઈ।।
લખિ રિસ ભરેઉ લખન લઘુ ભાઈ। બરત અનલ ઘૃત આહુતિ પાઈ।।
હુમગિ લાત તકિ કૂબર મારા। પરિ મુહ ભર મહિ કરત પુકારા।।
કૂબર ટૂટેઉ ફૂટ કપારૂ। દલિત દસન મુખ રુધિર પ્રચારૂ।।
આહ દઇઅ મૈં કાહ નસાવા। કરત નીક ફલુ અનઇસ પાવા।।
સુનિ રિપુહન લખિ નખ સિખ ખોટી। લગે ઘસીટન ધરિ ધરિ ઝોંટી।।
ભરત દયાનિધિ દીન્હિ છડ઼ાઈ। કૌસલ્યા પહિં ગે દોઉ ભાઈ।।

દોહા / સોરતા
મલિન બસન બિબરન બિકલ કૃસ સરીર દુખ ભાર।
કનક કલપ બર બેલિ બન માનહુહની તુસાર।।163।।

2.164

ચૌપાઈ
ભરતહિ દેખિ માતુ ઉઠિ ધાઈ। મુરુછિત અવનિ પરી ઝઇઆઈ।।
દેખત ભરતુ બિકલ ભએ ભારી। પરે ચરન તન દસા બિસારી।।
માતુ તાત કહદેહિ દેખાઈ। કહસિય રામુ લખનુ દોઉ ભાઈ।।
કૈકઇ કત જનમી જગ માઝા। જૌં જનમિ ત ભઇ કાહે ન બાા।।
કુલ કલંકુ જેહિં જનમેઉ મોહી। અપજસ ભાજન પ્રિયજન દ્રોહી।।
કો તિભુવન મોહિ સરિસ અભાગી। ગતિ અસિ તોરિ માતુ જેહિ લાગી।।
પિતુ સુરપુર બન રઘુબર કેતૂ। મૈં કેવલ સબ અનરથ હેતુ।।
ધિગ મોહિ ભયઉબેનુ બન આગી। દુસહ દાહ દુખ દૂષન ભાગી।।

દોહા / સોરતા
માતુ ભરત કે બચન મૃદુ સુનિ સુનિ ઉઠી સારિ।।
લિએ ઉઠાઇ લગાઇ ઉર લોચન મોચતિ બારિ।।164।।

2.165

ચૌપાઈ
સરલ સુભાય માયહિયલાએ। અતિ હિત મનહુરામ ફિરિ આએ।।
ભેંટેઉ બહુરિ લખન લઘુ ભાઈ। સોકુ સનેહુ ન હૃદયસમાઈ।।
દેખિ સુભાઉ કહત સબુ કોઈ। રામ માતુ અસ કાહે ન હોઈ।।
માતાભરતુ ગોદ બૈઠારે। આુ પૌંછિ મૃદુ બચન ઉચારે।।
અજહુબચ્છ બલિ ધીરજ ધરહૂ। કુસમઉ સમુઝિ સોક પરિહરહૂ।।
જનિ માનહુ હિયહાનિ ગલાની। કાલ કરમ ગતિ અઘટિત જાનિ।।
કાહુહિ દોસુ દેહુ જનિ તાતા। ભા મોહિ સબ બિધિ બામ બિધાતા।।
જો એતેહુદુખ મોહિ જિઆવા। અજહુકો જાનઇ કા તેહિ ભાવા।।

દોહા / સોરતા
પિતુ આયસ ભૂષન બસન તાત તજે રઘુબીર।
બિસમઉ હરષુ ન હૃદયકછુ પહિરે બલકલ ચીર। 165।।

2.166

ચૌપાઈ
મુખ પ્રસન્ન મન રંગ ન રોષૂ। સબ કર સબ બિધિ કરિ પરિતોષૂ।।
ચલે બિપિન સુનિ સિય સ લાગી। રહઇ ન રામ ચરન અનુરાગી।।
સુનતહિં લખનુ ચલે ઉઠિ સાથા। રહહિં ન જતન કિએ રઘુનાથા।।
તબ રઘુપતિ સબહી સિરુ નાઈ। ચલે સંગ સિય અરુ લઘુ ભાઈ।।
રામુ લખનુ સિય બનહિ સિધાએ। ગઇઉન સંગ ન પ્રાન પઠાએ।।
યહુ સબુ ભા ઇન્હ આિન્હ આગેં। તઉ ન તજા તનુ જીવ અભાગેં।।
મોહિ ન લાજ નિજ નેહુ નિહારી। રામ સરિસ સુત મૈં મહતારી।।
જિઐ મરૈ ભલ ભૂપતિ જાના। મોર હૃદય સત કુલિસ સમાના।।

દોહા / સોરતા
કૌસલ્યા કે બચન સુનિ ભરત સહિત રનિવાસ।
બ્યાકુલ બિલપત રાજગૃહ માનહુસોક નેવાસુ।।166।।

2.167

ચૌપાઈ
બિલપહિં બિકલ ભરત દોઉ ભાઈ। કૌસલ્યાલિએ હૃદયલગાઈ।।
ભાિ અનેક ભરતુ સમુઝાએ। કહિ બિબેકમય બચન સુનાએ।।
ભરતહુમાતુ સકલ સમુઝાઈં। કહિ પુરાન શ્રુતિ કથા સુહાઈં।।
છલ બિહીન સુચિ સરલ સુબાની। બોલે ભરત જોરિ જુગ પાની।।
જે અઘ માતુ પિતા સુત મારેં। ગાઇ ગોઠ મહિસુર પુર જારેં।।
જે અઘ તિય બાલક બધ કીન્હેં। મીત મહીપતિ માહુર દીન્હેં।।
જે પાતક ઉપપાતક અહહીં। કરમ બચન મન ભવ કબિ કહહીં।।
તે પાતક મોહિ હોહુબિધાતા। જૌં યહુ હોઇ મોર મત માતા।।

દોહા / સોરતા
જે પરિહરિ હરિ હર ચરન ભજહિં ભૂતગન ઘોર।
તેહિ કઇ ગતિ મોહિ દેઉ બિધિ જૌં જનની મત મોર।।167।।

2.168

ચૌપાઈ
બેચહિં બેદુ ધરમુ દુહિ લેહીં। પિસુન પરાય પાપ કહિ દેહીં।।
કપટી કુટિલ કલહપ્રિય ક્રોધી। બેદ બિદૂષક બિસ્વ બિરોધી।।
લોભી લંપટ લોલુપચારા। જે તાકહિં પરધનુ પરદારા।।
પાવૌં મૈં તિન્હ કે ગતિ ઘોરા। જૌં જનની યહુ સંમત મોરા।।
જે નહિં સાધુસંગ અનુરાગે। પરમારથ પથ બિમુખ અભાગે।।
જે ન ભજહિં હરિ નરતનુ પાઈ। જિન્હહિ ન હરિ હર સુજસુ સોહાઈ।।
તજિ શ્રુતિપંથુ બામ પથ ચલહીં। બંચક બિરચિ બેષ જગુ છલહીં।।
તિન્હ કૈ ગતિ મોહિ સંકર દેઊ। જનની જૌં યહુ જાનૌં ભેઊ।।

દોહા / સોરતા
માતુ ભરત કે બચન સુનિ સાે સરલ સુભાય
કહતિ રામ પ્રિય તાત તુમ્હ સદા બચન મન કાય।168।।

2.169

ચૌપાઈ
રામ પ્રાનહુ તેં પ્રાન તુમ્હારે। તુમ્હ રઘુપતિહિ પ્રાનહુ તેં પ્યારે।।
બિધુ બિષ ચવૈ સ્ત્રવૈ હિમુ આગી। હોઇ બારિચર બારિ બિરાગી।।
ભએગ્યાનુ બરુ મિટૈ ન મોહૂ। તુમ્હ રામહિ પ્રતિકૂલ ન હોહૂ।।
મત તુમ્હાર યહુ જો જગ કહહીં। સો સપનેહુસુખ સુગતિ ન લહહીં।।
અસ કહિ માતુ ભરતુ હિયલાએ। થન પય સ્ત્રવહિં નયન જલ છાએ।।
કરત બિલાપ બહુત યહિ ભાી। બૈઠેહિં બીતિ ગઇ સબ રાતી।।
બામદેઉ બસિષ્ઠ તબ આએ। સચિવ મહાજન સકલ બોલાએ।।
મુનિ બહુ ભાિ ભરત ઉપદેસે। કહિ પરમારથ બચન સુદેસે।।

દોહા / સોરતા
તાત હૃદયધીરજુ ધરહુ કરહુ જો અવસર આજુ।
ઉઠે ભરત ગુર બચન સુનિ કરન કહેઉ સબુ સાજુ।।169।।

2.170

ચૌપાઈ
નૃપતનુ બેદ બિદિત અન્હવાવા। પરમ બિચિત્ર બિમાનુ બનાવા।।
ગહિ પદ ભરત માતુ સબ રાખી। રહીં રાનિ દરસન અભિલાષી।।
ચંદન અગર ભાર બહુ આએ। અમિત અનેક સુગંધ સુહાએ।।
સરજુ તીર રચિ ચિતા બનાઈ। જનુ સુરપુર સોપાન સુહાઈ।।
એહિ બિધિ દાહ ક્રિયા સબ કીન્હી। બિધિવત ન્હાઇ તિલાંજુલિ દીન્હી।।
સોધિ સુમૃતિ સબ બેદ પુરાના। કીન્હ ભરત દસગાત બિધાના।।
જહજસ મુનિબર આયસુ દીન્હા। તહતસ સહસ ભાિ સબુ કીન્હા।।
ભએ બિસુદ્ધ દિએ સબ દાના। ધેનુ બાજિ ગજ બાહન નાના।।

દોહા / સોરતા
સિંઘાસન ભૂષન બસન અન્ન ધરનિ ધન ધામ।
દિએ ભરત લહિ ભૂમિસુર ભે પરિપૂરન કામ।।170।।

2.171

ચૌપાઈ
પિતુ હિત ભરત કીન્હિ જસિ કરની। સો મુખ લાખ જાઇ નહિં બરની।।
સુદિનુ સોધિ મુનિબર તબ આએ। સચિવ મહાજન સકલ બોલાએ।।
બૈઠે રાજસભાસબ જાઈ। પઠએ બોલિ ભરત દોઉ ભાઈ।।
ભરતુ બસિષ્ઠ નિકટ બૈઠારે। નીતિ ધરમમય બચન ઉચારે।।
પ્રથમ કથા સબ મુનિબર બરની। કૈકઇ કુટિલ કીન્હિ જસિ કરની।।
ભૂપ ધરમબ્રતુ સત્ય સરાહા। જેહિં તનુ પરિહરિ પ્રેમુ નિબાહા।।
કહત રામ ગુન સીલ સુભાઊ। સજલ નયન પુલકેઉ મુનિરાઊ।।
બહુરિ લખન સિય પ્રીતિ બખાની। સોક સનેહ મગન મુનિ ગ્યાની।।

દોહા / સોરતા
સુનહુ ભરત ભાવી પ્રબલ બિલખિ કહેઉ મુનિનાથ।
હાનિ લાભુ જીવન મરનુ જસુ અપજસુ બિધિ હાથ।।171।।

2.172

ચૌપાઈ
અસ બિચારિ કેહિ દેઇઅ દોસૂ। બ્યરથ કાહિ પર કીજિઅ રોસૂ।।
તાત બિચારુ કેહિ કરહુ મન માહીં। સોચ જોગુ દસરથુ નૃપુ નાહીં।।
સોચિઅ બિપ્ર જો બેદ બિહીના। તજિ નિજ ધરમુ બિષય લયલીના।।
સોચિઅ નૃપતિ જો નીતિ ન જાના। જેહિ ન પ્રજા પ્રિય પ્રાન સમાના।।
સોચિઅ બયસુ કૃપન ધનવાનૂ। જો ન અતિથિ સિવ ભગતિ સુજાનૂ।।
સોચિઅ સૂદ્રુ બિપ્ર અવમાની। મુખર માનપ્રિય ગ્યાન ગુમાની।।
સોચિઅ પુનિ પતિ બંચક નારી। કુટિલ કલહપ્રિય ઇચ્છાચારી।।
સોચિઅ બટુ નિજ બ્રતુ પરિહરઈ। જો નહિં ગુર આયસુ અનુસરઈ।।

દોહા / સોરતા
સોચિઅ ગૃહી જો મોહ બસ કરઇ કરમ પથ ત્યાગ।
સોચિઅ જતિ પ્રંપચ રત બિગત બિબેક બિરાગ।।172।।

2.173

ચૌપાઈ
બૈખાનસ સોઇ સોચૈ જોગુ। તપુ બિહાઇ જેહિ ભાવઇ ભોગૂ।।
સોચિઅ પિસુન અકારન ક્રોધી। જનનિ જનક ગુર બંધુ બિરોધી।।
સબ બિધિ સોચિઅ પર અપકારી। નિજ તનુ પોષક નિરદય ભારી।।
સોચનીય સબહિ બિધિ સોઈ। જો ન છાડ઼િ છલુ હરિ જન હોઈ।।
સોચનીય નહિં કોસલરાઊ। ભુવન ચારિદસ પ્રગટ પ્રભાઊ।।
ભયઉ ન અહઇ ન અબ હોનિહારા। ભૂપ ભરત જસ પિતા તુમ્હારા।।
બિધિ હરિ હરુ સુરપતિ દિસિનાથા। બરનહિં સબ દસરથ ગુન ગાથા।।

દોહા / સોરતા
કહહુ તાત કેહિ ભાિ કોઉ કરિહિ બડ઼ાઈ તાસુ।
રામ લખન તુમ્હ સત્રુહન સરિસ સુઅન સુચિ જાસુ।।173।।

2.174

ચૌપાઈ
સબ પ્રકાર ભૂપતિ બડ઼ભાગી। બાદિ બિષાદુ કરિઅ તેહિ લાગી।।
યહુ સુનિ સમુઝિ સોચુ પરિહરહૂ। સિર ધરિ રાજ રજાયસુ કરહૂ।।
રા રાજપદુ તુમ્હ કહુદીન્હા। પિતા બચનુ ફુર ચાહિઅ કીન્હા।।
તજે રામુ જેહિં બચનહિ લાગી। તનુ પરિહરેઉ રામ બિરહાગી।।
નૃપહિ બચન પ્રિય નહિં પ્રિય પ્રાના। કરહુ તાત પિતુ બચન પ્રવાના।।
કરહુ સીસ ધરિ ભૂપ રજાઈ। હઇ તુમ્હ કહસબ ભાિ ભલાઈ।।
પરસુરામ પિતુ અગ્યા રાખી। મારી માતુ લોક સબ સાખી।।
તનય જજાતિહિ જૌબનુ દયઊ। પિતુ અગ્યાઅઘ અજસુ ન ભયઊ।।

દોહા / સોરતા
અનુચિત ઉચિત બિચારુ તજિ જે પાલહિં પિતુ બૈન।
તે ભાજન સુખ સુજસ કે બસહિં અમરપતિ ઐન।।174।।

2.175

ચૌપાઈ
અવસિ નરેસ બચન ફુર કરહૂ। પાલહુ પ્રજા સોકુ પરિહરહૂ।।
સુરપુર નૃપ પાઇહિ પરિતોષૂ। તુમ્હ કહુસુકૃત સુજસુ નહિં દોષૂ।।
બેદ બિદિત સંમત સબહી કા। જેહિ પિતુ દેઇ સો પાવઇ ટીકા।।
કરહુ રાજુ પરિહરહુ ગલાની। માનહુ મોર બચન હિત જાની।।
સુનિ સુખુ લહબ રામ બૈદેહીં। અનુચિત કહબ ન પંડિત કેહીં।।
કૌસલ્યાદિ સકલ મહતારીં। તેઉ પ્રજા સુખ હોહિં સુખારીં।।
પરમ તુમ્હાર રામ કર જાનિહિ। સો સબ બિધિ તુમ્હ સન ભલ માનિહિ।।
સૌંપેહુ રાજુ રામ કૈ આએ સેવા કરેહુ સનેહ સુહાએ।

દોહા / સોરતા
કીજિઅ ગુર આયસુ અવસિ કહહિં સચિવ કર જોરિ।
રઘુપતિ આએઉચિત જસ તસ તબ કરબ બહોરિ।।175।।

2.176

ચૌપાઈ
કૌસલ્યા ધરિ ધીરજુ કહઈ। પૂત પથ્ય ગુર આયસુ અહઈ।।
સો આદરિઅ કરિઅ હિત માની। તજિઅ બિષાદુ કાલ ગતિ જાની।।
બન રઘુપતિ સુરપતિ નરનાહૂ। તુમ્હ એહિ ભાિ તાત કદરાહૂ।।
પરિજન પ્રજા સચિવ સબ અંબા। તુમ્હહી સુત સબ કહઅવલંબા।।
લખિ બિધિ બામ કાલુ કઠિનાઈ। ધીરજુ ધરહુ માતુ બલિ જાઈ।।
સિર ધરિ ગુર આયસુ અનુસરહૂ। પ્રજા પાલિ પરિજન દુખુ હરહૂ।।
ગુર કે બચન સચિવ અભિનંદનુ। સુને ભરત હિય હિત જનુ ચંદનુ।।
સુની બહોરિ માતુ મૃદુ બાની। સીલ સનેહ સરલ રસ સાની।।

છન્દ
સાની સરલ રસ માતુ બાની સુનિ ભરત બ્યાકુલ ભએ।
લોચન સરોરુહ સ્ત્રવત સીંચત બિરહ ઉર અંકુર નએ।।
સો દસા દેખત સમય તેહિ બિસરી સબહિ સુધિ દેહ કી।
તુલસી સરાહત સકલ સાદર સીવસહજ સનેહ કી।।

દોહા / સોરતા
ભરતુ કમલ કર જોરિ ધીર ધુરંધર ધીર ધરિ।
બચન અમિઅજનુ બોરિ દેત ઉચિત ઉત્તર સબહિ।।176।।

2.177

ચૌપાઈ
મોહિ ઉપદેસુ દીન્હ ગુર નીકા। પ્રજા સચિવ સંમત સબહી કા।।
માતુ ઉચિત ધરિ આયસુ દીન્હા। અવસિ સીસ ધરિ ચાહઉકીન્હા।।
ગુર પિતુ માતુ સ્વામિ હિત બાની। સુનિ મન મુદિત કરિઅ ભલિ જાની।।
ઉચિત કિ અનુચિત કિએબિચારૂ। ધરમુ જાઇ સિર પાતક ભારૂ।।
તુમ્હ તૌ દેહુ સરલ સિખ સોઈ। જો આચરત મોર ભલ હોઈ।।
જદ્યપિ યહ સમુઝત હઉનીકેં। તદપિ હોત પરિતોષુ ન જી કેં।।
અબ તુમ્હ બિનય મોરિ સુનિ લેહૂ। મોહિ અનુહરત સિખાવનુ દેહૂ।।
ઊતરુ દેઉછમબ અપરાધૂ। દુખિત દોષ ગુન ગનહિં ન સાધૂ।।

દોહા / સોરતા
પિતુ સુરપુર સિય રામુ બન કરન કહહુ મોહિ રાજુ।
એહિ તેં જાનહુ મોર હિત કૈ આપન બડ઼ કાજુ।।177।।

2.178

ચૌપાઈ
હિત હમાર સિયપતિ સેવકાઈ। સો હરિ લીન્હ માતુ કુટિલાઈ।।
મૈં અનુમાનિ દીખ મન માહીં। આન ઉપાયમોર હિત નાહીં।।
સોક સમાજુ રાજુ કેહિ લેખેં। લખન રામ સિય બિનુ પદ દેખેં।।
બાદિ બસન બિનુ ભૂષન ભારૂ। બાદિ બિરતિ બિનુ બ્રહ્મ બિચારૂ।।
સરુજ સરીર બાદિ બહુ ભોગા। બિનુ હરિભગતિ જાયજપ જોગા।।
જાયજીવ બિનુ દેહ સુહાઈ। બાદિ મોર સબુ બિનુ રઘુરાઈ।।
જાઉરામ પહિં આયસુ દેહૂ। એકહિં આ મોર હિત એહૂ।।
મોહિ નૃપ કરિ ભલ આપન ચહહૂ। સોઉ સનેહ જડ઼તા બસ કહહૂ।।

દોહા / સોરતા
કૈકેઈ સુઅ કુટિલમતિ રામ બિમુખ ગતલાજ।
તુમ્હ ચાહત સુખુ મોહબસ મોહિ સે અધમ કેં રાજ।।178।।

2.179

ચૌપાઈ
કહઉસાુ સબ સુનિ પતિઆહૂ। ચાહિઅ ધરમસીલ નરનાહૂ।।
મોહિ રાજુ હઠિ દેઇહહુ જબહીં। રસા રસાતલ જાઇહિ તબહીં।।
મોહિ સમાન કો પાપ નિવાસૂ। જેહિ લગિ સીય રામ બનબાસૂ।।
રાયરામ કહુકાનનુ દીન્હા। બિછુરત ગમનુ અમરપુર કીન્હા।।
મૈં સઠુ સબ અનરથ કર હેતૂ। બૈઠ બાત સબ સુનઉસચેતૂ।।
બિનુ રઘુબીર બિલોકિ અબાસૂ। રહે પ્રાન સહિ જગ ઉપહાસૂ।।
રામ પુનીત બિષય રસ રૂખે। લોલુપ ભૂમિ ભોગ કે ભૂખે।।
કહલગિ કહૌં હૃદય કઠિનાઈ। નિદરિ કુલિસુ જેહિં લહી બડ઼ાઈ।।

દોહા / સોરતા
કારન તેં કારજુ કઠિન હોઇ દોસુ નહિ મોર।
કુલિસ અસ્થિ તેં ઉપલ તેં લોહ કરાલ કઠોર।।179।।

2.180

ચૌપાઈ
કૈકેઈ ભવ તનુ અનુરાગે। પાર પ્રાન અઘાઇ અભાગે।।
જૌં પ્રિય બિરહપ્રાન પ્રિય લાગે। દેખબ સુનબ બહુત અબ આગે।।
લખન રામ સિય કહુબનુ દીન્હા। પઠઇ અમરપુર પતિ હિત કીન્હા।।
લીન્હ બિધવપન અપજસુ આપૂ। દીન્હેઉ પ્રજહિ સોકુ સંતાપૂ।।
મોહિ દીન્હ સુખુ સુજસુ સુરાજૂ। કીન્હ કૈકેઈં સબ કર કાજૂ।।
એહિ તેં મોર કાહ અબ નીકા। તેહિ પર દેન કહહુ તુમ્હ ટીકા।।
કૈકઈ જઠર જનમિ જગ માહીં। યહ મોહિ કહકછુ અનુચિત નાહીં।।
મોરિ બાત સબ બિધિહિં બનાઈ। પ્રજા પા કત કરહુ સહાઈ।।

દોહા / સોરતા
ગ્રહ ગ્રહીત પુનિ બાત બસ તેહિ પુનિ બીછી માર।
તેહિ પિઆઇઅ બારુની કહહુ કાહ ઉપચાર।।180।।

2.181

ચૌપાઈ
કૈકઇ સુઅન જોગુ જગ જોઈ। ચતુર બિરંચિ દીન્હ મોહિ સોઈ।।
દસરથ તનય રામ લઘુ ભાઈ। દીન્હિ મોહિ બિધિ બાદિ બડ઼ાઈ।।
તુમ્હ સબ કહહુ કઢ઼ાવન ટીકા। રાય રજાયસુ સબ કહનીકા।।
ઉતરુ દેઉકેહિ બિધિ કેહિ કેહી। કહહુ સુખેન જથા રુચિ જેહી।।
મોહિ કુમાતુ સમેત બિહાઈ। કહહુ કહિહિ કે કીન્હ ભલાઈ।।
મો બિનુ કો સચરાચર માહીં। જેહિ સિય રામુ પ્રાનપ્રિય નાહીં।।
પરમ હાનિ સબ કહબડ઼ લાહૂ। અદિનુ મોર નહિ દૂષન કાહૂ।।
સંસય સીલ પ્રેમ બસ અહહૂ। સબુઇ ઉચિત સબ જો કછુ કહહૂ।।

દોહા / સોરતા
રામ માતુ સુઠિ સરલચિત મો પર પ્રેમુ બિસેષિ।
કહઇ સુભાય સનેહ બસ મોરિ દીનતા દેખિ।।181।

2.182

ચૌપાઈ
ગુર બિબેક સાગર જગુ જાના। જિન્હહિ બિસ્વ કર બદર સમાના।।
મો કહતિલક સાજ સજ સોઊ। ભએબિધિ બિમુખ બિમુખ સબુ કોઊ।।
પરિહરિ રામુ સીય જગ માહીં। કોઉ ન કહિહિ મોર મત નાહીં।।
સો મૈં સુનબ સહબ સુખુ માની। અંતહુકીચ તહાજહપાની।।
ડરુ ન મોહિ જગ કહિહિ કિ પોચૂ। પરલોકહુ કર નાહિન સોચૂ।।
એકઇ ઉર બસ દુસહ દવારી। મોહિ લગિ ભે સિય રામુ દુખારી।।
જીવન લાહુ લખન ભલ પાવા। સબુ તજિ રામ ચરન મનુ લાવા।।
મોર જનમ રઘુબર બન લાગી। ઝૂઠ કાહ પછિતાઉઅભાગી।।

દોહા / સોરતા
આપનિ દારુન દીનતા કહઉસબહિ સિરુ નાઇ।
દેખેં બિનુ રઘુનાથ પદ જિય કૈ જરનિ ન જાઇ।।182।।

2.183

ચૌપાઈ
આન ઉપાઉ મોહિ નહિ સૂઝા। કો જિય કૈ રઘુબર બિનુ બૂઝા।।
એકહિં આ ઇહઇ મન માહીં। પ્રાતકાલ ચલિહઉપ્રભુ પાહીં।।
જદ્યપિ મૈં અનભલ અપરાધી। ભૈ મોહિ કારન સકલ ઉપાધી।।
તદપિ સરન સનમુખ મોહિ દેખી। છમિ સબ કરિહહિં કૃપા બિસેષી।।
સીલ સકુચ સુઠિ સરલ સુભાઊ। કૃપા સનેહ સદન રઘુરાઊ।।
અરિહુક અનભલ કીન્હ ન રામા। મૈં સિસુ સેવક જદ્યપિ બામા।।
તુમ્હ પૈ પા મોર ભલ માની। આયસુ આસિષ દેહુ સુબાની।।
જેહિં સુનિ બિનય મોહિ જનુ જાની। આવહિં બહુરિ રામુ રજધાની।।

દોહા / સોરતા
જદ્યપિ જનમુ કુમાતુ તેં મૈં સઠુ સદા સદોસ।
આપન જાનિ ન ત્યાગિહહિં મોહિ રઘુબીર ભરોસ।।183।।

2.184

ચૌપાઈ
ભરત બચન સબ કહપ્રિય લાગે। રામ સનેહ સુધાજનુ પાગે।।
લોગ બિયોગ બિષમ બિષ દાગે। મંત્ર સબીજ સુનત જનુ જાગે।।
માતુ સચિવ ગુર પુર નર નારી। સકલ સનેહબિકલ ભએ ભારી।।
ભરતહિ કહહિ સરાહિ સરાહી। રામ પ્રેમ મૂરતિ તનુ આહી।।
તાત ભરત અસ કાહે ન કહહૂ। પ્રાન સમાન રામ પ્રિય અહહૂ।।
જો પાવુ અપની જડ઼તાઈ। તુમ્હહિ સુગાઇ માતુ કુટિલાઈ।।
સો સઠુ કોટિક પુરુષ સમેતા। બસિહિ કલપ સત નરક નિકેતા।।
અહિ અઘ અવગુન નહિ મનિ ગહઈ। હરઇ ગરલ દુખ દારિદ દહઈ।।

દોહા / સોરતા
અવસિ ચલિઅ બન રામુ જહભરત મંત્રુ ભલ કીન્હ।
સોક સિંધુ બૂડ઼ત સબહિ તુમ્હ અવલંબનુ દીન્હ।।184।।

2.185

ચૌપાઈ
ભા સબ કેં મન મોદુ ન થોરા। જનુ ઘન ધુનિ સુનિ ચાતક મોરા।।
ચલત પ્રાત લખિ નિરનઉ નીકે। ભરતુ પ્રાનપ્રિય ભે સબહી કે।।
મુનિહિ બંદિ ભરતહિ સિરુ નાઈ। ચલે સકલ ઘર બિદા કરાઈ।।
ધન્ય ભરત જીવનુ જગ માહીં। સીલુ સનેહુ સરાહત જાહીં।।
કહહિ પરસપર ભા બડ઼ કાજૂ। સકલ ચલૈ કર સાજહિં સાજૂ।।
જેહિ રાખહિં રહુ ઘર રખવારી। સો જાનઇ જનુ ગરદનિ મારી।।
કોઉ કહ રહન કહિઅ નહિં કાહૂ। કો ન ચહઇ જગ જીવન લાહૂ।।

દોહા / સોરતા
જરઉ સો સંપતિ સદન સુખુ સુહદ માતુ પિતુ ભાઇ।
સનમુખ હોત જો રામ પદ કરૈ ન સહસ સહાઇ।।185।।

2.186

ચૌપાઈ
ઘર ઘર સાજહિં બાહન નાના। હરષુ હૃદયપરભાત પયાના।।
ભરત જાઇ ઘર કીન્હ બિચારૂ। નગરુ બાજિ ગજ ભવન ભારૂ।।
સંપતિ સબ રઘુપતિ કૈ આહી। જૌ બિનુ જતન ચલૌં તજિ તાહી।।
તૌ પરિનામ ન મોરિ ભલાઈ। પાપ સિરોમનિ સાઇદોહાઈ।।
કરઇ સ્વામિ હિત સેવકુ સોઈ। દૂષન કોટિ દેઇ કિન કોઈ।।
અસ બિચારિ સુચિ સેવક બોલે। જે સપનેહુનિજ ધરમ ન ડોલે।।
કહિ સબુ મરમુ ધરમુ ભલ ભાષા। જો જેહિ લાયક સો તેહિં રાખા।।
કરિ સબુ જતનુ રાખિ રખવારે। રામ માતુ પહિં ભરતુ સિધારે।।

દોહા / સોરતા
આરત જનની જાનિ સબ ભરત સનેહ સુજાન।
કહેઉ બનાવન પાલકીં સજન સુખાસન જાન।।186।।

2.187

ચૌપાઈ
ચક્ક ચક્કિ જિમિ પુર નર નારી। ચહત પ્રાત ઉર આરત ભારી।।
જાગત સબ નિસિ ભયઉ બિહાના। ભરત બોલાએ સચિવ સુજાના।।
કહેઉ લેહુ સબુ તિલક સમાજૂ। બનહિં દેબ મુનિ રામહિં રાજૂ।।
બેગિ ચલહુ સુનિ સચિવ જોહારે। તુરત તુરગ રથ નાગ સારે।।
અરુંધતી અરુ અગિનિ સમાઊ। રથ ચઢ઼િ ચલે પ્રથમ મુનિરાઊ।।
બિપ્ર બૃંદ ચઢ઼િ બાહન નાના। ચલે સકલ તપ તેજ નિધાના।।
નગર લોગ સબ સજિ સજિ જાના। ચિત્રકૂટ કહકીન્હ પયાના।।
સિબિકા સુભગ ન જાહિં બખાની। ચઢ઼િ ચઢ઼િ ચલત ભઈ સબ રાની।।

દોહા / સોરતા
સૌંપિ નગર સુચિ સેવકનિ સાદર સકલ ચલાઇ।
સુમિરિ રામ સિય ચરન તબ ચલે ભરત દોઉ ભાઇ।।187।।

2.188

ચૌપાઈ
રામ દરસ બસ સબ નર નારી। જનુ કરિ કરિનિ ચલે તકિ બારી।।
બન સિય રામુ સમુઝિ મન માહીં। સાનુજ ભરત પયાદેહિં જાહીં।।
દેખિ સનેહુ લોગ અનુરાગે। ઉતરિ ચલે હય ગય રથ ત્યાગે।।
જાઇ સમીપ રાખિ નિજ ડોલી। રામ માતુ મૃદુ બાની બોલી।।
તાત ચઢ઼હુ રથ બલિ મહતારી। હોઇહિ પ્રિય પરિવારુ દુખારી।।
તુમ્હરેં ચલત ચલિહિ સબુ લોગૂ। સકલ સોક કૃસ નહિં મગ જોગૂ।।
સિર ધરિ બચન ચરન સિરુ નાઈ। રથ ચઢ઼િ ચલત ભએ દોઉ ભાઈ।।
તમસા પ્રથમ દિવસ કરિ બાસૂ। દૂસર ગોમતિ તીર નિવાસૂ।।

દોહા / સોરતા
પય અહાર ફલ અસન એક નિસિ ભોજન એક લોગ।
કરત રામ હિત નેમ બ્રત પરિહરિ ભૂષન ભોગ।।188।।

2.189

ચૌપાઈ
સઈ તીર બસિ ચલે બિહાને। સૃંગબેરપુર સબ નિઅરાને।।
સમાચાર સબ સુને નિષાદા। હૃદયબિચાર કરઇ સબિષાદા।।
કારન કવન ભરતુ બન જાહીં। હૈ કછુ કપટ ભાઉ મન માહીં।।
જૌં પૈ જિયન હોતિ કુટિલાઈ। તૌ કત લીન્હ સંગ કટકાઈ।।
જાનહિં સાનુજ રામહિ મારી। કરઉઅકંટક રાજુ સુખારી।।
ભરત ન રાજનીતિ ઉર આની। તબ કલંકુ અબ જીવન હાની।।
સકલ સુરાસુર જુરહિં જુઝારા। રામહિ સમર ન જીતનિહારા।।
કા આચરજુ ભરતુ અસ કરહીં। નહિં બિષ બેલિ અમિઅ ફલ ફરહીં।।

દોહા / સોરતા
અસ બિચારિ ગુહગ્યાતિ સન કહેઉ સજગ સબ હોહુ।
હથવાહુ બોરહુ તરનિ કીજિઅ ઘાટારોહુ।।189।।

2.190

ચૌપાઈ
હોહુ સોઇલ રોકહુ ઘાટા। ઠાટહુ સકલ મરૈ કે ઠાટા।।
સનમુખ લોહ ભરત સન લેઊ જિઅત ન સુરસરિ ઉતરન દેઊ।
સમર મરનુ પુનિ સુરસરિ તીરા। રામ કાજુ છનભંગુ સરીરા।।
ભરત ભાઇ નૃપુ મૈ જન નીચૂ। બડ઼ેં ભાગ અસિ પાઇઅ મીચૂ।।
સ્વામિ કાજ કરિહઉરન રારી। જસ ધવલિહઉભુવન દસ ચારી।।
તજઉપ્રાન રઘુનાથ નિહોરેં। દુહૂહાથ મુદ મોદક મોરેં।।
સાધુ સમાજ ન જાકર લેખા। રામ ભગત મહુજાસુ ન રેખા।।
જાયજિઅત જગ સો મહિ ભારૂ। જનની જૌબન બિટપ કુઠારૂ।।

દોહા / સોરતા
બિગત બિષાદ નિષાદપતિ સબહિ બઢ઼ાઇ ઉછાહુ।
સુમિરિ રામ માગેઉ તુરત તરકસ ધનુષ સનાહુ।।190।।

2.191

ચૌપાઈ
બેગહુ ભાઇહુ સજહુ સોઊ। સુનિ રજાઇ કદરાઇ ન કોઊ।।
ભલેહિં નાથ સબ કહહિં સહરષા। એકહિં એક બઢ઼ાવઇ કરષા।।
ચલે નિષાદ જોહારિ જોહારી। સૂર સકલ રન રૂચઇ રારી।।
સુમિરિ રામ પદ પંકજ પનહીં। ભાથીં બાિ ચઢ઼ાઇન્હિ ધનહીં।।
અરી પહિરિ કૂ઼િ સિર ધરહીં। ફરસા બા સેલ સમ કરહીં।।
એક કુસલ અતિ ઓડ઼ન ખા઼ે। કૂદહિ ગગન મનહુછિતિ છા઼ે।।
નિજ નિજ સાજુ સમાજુ બનાઈ। ગુહ રાઉતહિ જોહારે જાઈ।।
દેખિ સુભટ સબ લાયક જાને। લૈ લૈ નામ સકલ સનમાને।।

દોહા / સોરતા
ભાઇહુ લાવહુ ધોખ જનિ આજુ કાજ બડ઼ મોહિ।
સુનિ સરોષ બોલે સુભટ બીર અધીર ન હોહિ।।191।।

2.192

ચૌપાઈ
રામ પ્રતાપ નાથ બલ તોરે। કરહિં કટકુ બિનુ ભટ બિનુ ઘોરે।।
જીવત પાઉ ન પાછેં ધરહીં। રુંડ મુંડમય મેદિનિ કરહીં।।
દીખ નિષાદનાથ ભલ ટોલૂ। કહેઉ બજાઉ જુઝાઊ ઢોલૂ।।
એતના કહત છીંક ભઇ બા। કહેઉ સગુનિઅન્હ ખેત સુહાએ।।
બૂઢ઼ુ એકુ કહ સગુન બિચારી। ભરતહિ મિલિઅ ન હોઇહિ રારી।।
રામહિ ભરતુ મનાવન જાહીં। સગુન કહઇ અસ બિગ્રહુ નાહીં।।
સુનિ ગુહ કહઇ નીક કહ બૂઢ઼ા। સહસા કરિ પછિતાહિં બિમૂઢ઼ા।।
ભરત સુભાઉ સીલુ બિનુ બૂઝેં। બડ઼િ હિત હાનિ જાનિ બિનુ જૂઝેં।।

દોહા / સોરતા
ગહહુ ઘાટ ભટ સમિટિ સબ લેઉમરમ મિલિ જાઇ।
બૂઝિ મિત્ર અરિ મધ્ય ગતિ તસ તબ કરિહઉઆઇ।।192।।

2.193

ચૌપાઈ
લખન સનેહુ સુભાયસુહાએ બૈરુ પ્રીતિ નહિં દુરઇદુરાએ।
અસ કહિ ભેંટ સોવન લાગે। કંદ મૂલ ફલ ખગ મૃગ માગે।।
મીન પીન પાઠીન પુરાને। ભરિ ભરિ ભાર કહારન્હ આને।।
મિલન સાજુ સજિ મિલન સિધાએ। મંગલ મૂલ સગુન સુભ પાએ।।
દેખિ દૂરિ તેં કહિ નિજ નામૂ। કીન્હ મુનીસહિ દંડ પ્રનામૂ।।
જાનિ રામપ્રિય દીન્હિ અસીસા। ભરતહિ કહેઉ બુઝાઇ મુનીસા।।
રામ સખા સુનિ સંદનુ ત્યાગા। ચલે ઉતરિ ઉમગત અનુરાગા।।
ગાઉજાતિ ગુહનાઉસુનાઈ। કીન્હ જોહારુ માથ મહિ લાઈ।।

દોહા / સોરતા
કરત દંડવત દેખિ તેહિ ભરત લીન્હ ઉર લાઇ।
મનહુલખન સન ભેંટ ભઇ પ્રેમ ન હૃદયસમાઇ।।193।।

2.194

ચૌપાઈ
ભેંટત ભરતુ તાહિ અતિ પ્રીતી। લોગ સિહાહિં પ્રેમ કૈ રીતી।।
ધન્ય ધન્ય ધુનિ મંગલ મૂલા। સુર સરાહિ તેહિ બરિસહિં ફૂલા।।
લોક બેદ સબ ભાિહિં નીચા। જાસુ છા છુઇ લેઇઅ સીંચા।।
તેહિ ભરિ અંક રામ લઘુ ભ્રાતા। મિલત પુલક પરિપૂરિત ગાતા।।
રામ રામ કહિ જે જમુહાહીં। તિન્હહિ ન પાપ પુંજ સમુહાહીં।।
યહ તૌ રામ લાઇ ઉર લીન્હા। કુલ સમેત જગુ પાવન કીન્હા।।
કરમનાસ જલુ સુરસરિ પરઈ। તેહિ કો કહહુ સીસ નહિં ધરઈ।।
ઉલટા નામુ જપત જગુ જાના। બાલમીકિ ભએ બ્રહ્મ સમાના।।

દોહા / સોરતા
સ્વપચ સબર ખસ જમન જડ઼ પાવ કોલ કિરાત।
રામુ કહત પાવન પરમ હોત ભુવન બિખ્યાત।।194।।

2.195

ચૌપાઈ
નહિં અચિરજુ જુગ જુગ ચલિ આઈ। કેહિ ન દીન્હિ રઘુબીર બડ઼ાઈ।।
રામ નામ મહિમા સુર કહહીં। સુનિ સુનિ અવધલોગ સુખુ લહહીં।।
રામસખહિ મિલિ ભરત સપ્રેમા। પૂી કુસલ સુમંગલ ખેમા।।
દેખિ ભરત કર સીલ સનેહૂ। ભા નિષાદ તેહિ સમય બિદેહૂ।।
સકુચ સનેહુ મોદુ મન બાઢ઼ા। ભરતહિ ચિતવત એકટક ઠાઢ઼ા।।
ધરિ ધીરજુ પદ બંદિ બહોરી। બિનય સપ્રેમ કરત કર જોરી।।
કુસલ મૂલ પદ પંકજ પેખી। મૈં તિહુકાલ કુસલ નિજ લેખી।।
અબ પ્રભુ પરમ અનુગ્રહ તોરેં। સહિત કોટિ કુલ મંગલ મોરેં।।

દોહા / સોરતા
સમુઝિ મોરિ કરતૂતિ કુલુ પ્રભુ મહિમા જિયજોઇ।
જો ન ભજઇ રઘુબીર પદ જગ બિધિ બંચિત સોઇ।।195।।

2.196

ચૌપાઈ
કપટી કાયર કુમતિ કુજાતી। લોક બેદ બાહેર સબ ભાી।।
રામ કીન્હ આપન જબહી તેં। ભયઉભુવન ભૂષન તબહી તેં।।
દેખિ પ્રીતિ સુનિ બિનય સુહાઈ। મિલેઉ બહોરિ ભરત લઘુ ભાઈ।।
કહિ નિષાદ નિજ નામ સુબાનીં। સાદર સકલ જોહારીં રાનીં।।
જાનિ લખન સમ દેહિં અસીસા। જિઅહુ સુખી સય લાખ બરીસા।।
નિરખિ નિષાદુ નગર નર નારી। ભએ સુખી જનુ લખનુ નિહારી।।
કહહિં લહેઉ એહિં જીવન લાહૂ। ભેંટેઉ રામભદ્ર ભરિ બાહૂ।।
સુનિ નિષાદુ નિજ ભાગ બડ઼ાઈ। પ્રમુદિત મન લઇ ચલેઉ લેવાઈ।।

દોહા / સોરતા
સનકારે સેવક સકલ ચલે સ્વામિ રુખ પાઇ।
ઘર તરુ તર સર બાગ બન બાસ બનાએન્હિ જાઇ।।196।।

2.197

ચૌપાઈ
સૃંગબેરપુર ભરત દીખ જબ। ભે સનેહસબ અંગ સિથિલ તબ।।
સોહત દિએનિષાદહિ લાગૂ। જનુ તનુ ધરેં બિનય અનુરાગૂ।।
એહિ બિધિ ભરત સેનુ સબુ સંગા। દીખિ જાઇ જગ પાવનિ ગંગા।।
રામઘાટ કહકીન્હ પ્રનામૂ। ભા મનુ મગનુ મિલે જનુ રામૂ।।
કરહિં પ્રનામ નગર નર નારી। મુદિત બ્રહ્મમય બારિ નિહારી।।
કરિ મજ્જનુ માગહિં કર જોરી। રામચંદ્ર પદ પ્રીતિ ન થોરી।।
ભરત કહેઉ સુરસરિ તવ રેનૂ। સકલ સુખદ સેવક સુરધેનૂ।।
જોરિ પાનિ બર માગઉએહૂ। સીય રામ પદ સહજ સનેહૂ।।

દોહા / સોરતા
એહિ બિધિ મજ્જનુ ભરતુ કરિ ગુર અનુસાસન પાઇ।
માતુ નહાનીં જાનિ સબ ડેરા ચલે લવાઇ।।197।।

2.198

ચૌપાઈ
જહતહલોગન્હ ડેરા કીન્હા। ભરત સોધુ સબહી કર લીન્હા।।
સુર સેવા કરિ આયસુ પાઈ। રામ માતુ પહિં ગે દોઉ ભાઈ।।
ચરન ચાિ કહિ કહિ મૃદુ બાની। જનનીં સકલ ભરત સનમાની।।
ભાઇહિ સૌંપિ માતુ સેવકાઈ। આપુ નિષાદહિ લીન્હ બોલાઈ।।
ચલે સખા કર સોં કર જોરેં। સિથિલ સરીર સનેહ ન થોરેં।।
પૂત સખહિ સો ઠાઉદેખાઊ। નેકુ નયન મન જરનિ જુડ઼ાઊ।।
જહસિય રામુ લખનુ નિસિ સોએ। કહત ભરે જલ લોચન કોએ।।
ભરત બચન સુનિ ભયઉ બિષાદૂ। તુરત તહાલઇ ગયઉ નિષાદૂ।।

દોહા / સોરતા
જહસિંસુપા પુનીત તર રઘુબર કિય બિશ્રામુ।
અતિ સનેહસાદર ભરત કીન્હેઉ દંડ પ્રનામુ।।198।।

2.199

ચૌપાઈ
કુસ સારીનિહારિ સુહાઈ। કીન્હ પ્રનામુ પ્રદચ્છિન જાઈ।।
ચરન રેખ રજ આિન્હ લાઈ। બનઇ ન કહત પ્રીતિ અધિકાઈ।।
કનક બિંદુ દુઇ ચારિક દેખે। રાખે સીસ સીય સમ લેખે।।
સજલ બિલોચન હૃદયગલાની। કહત સખા સન બચન સુબાની।।
શ્રીહત સીય બિરહદુતિહીના। જથા અવધ નર નારિ બિલીના।।
પિતા જનક દેઉપટતર કેહી। કરતલ ભોગુ જોગુ જગ જેહી।।
સસુર ભાનુકુલ ભાનુ ભુઆલૂ। જેહિ સિહાત અમરાવતિપાલૂ।।
પ્રાનનાથુ રઘુનાથ ગોસાઈ। જો બડ઼ હોત સો રામ બડ઼ાઈ।।

દોહા / સોરતા
પતિ દેવતા સુતીય મનિ સીય સારી દેખિ।
બિહરત હ્રદઉ ન હહરિ હર પબિ તેં કઠિન બિસેષિ।।199।।

2.200

ચૌપાઈ
લાલન જોગુ લખન લઘુ લોને। ભે ન ભાઇ અસ અહહિં ન હોને।।
પુરજન પ્રિય પિતુ માતુ દુલારે। સિય રઘુબરહિ પ્રાનપિઆરે।।
મૃદુ મૂરતિ સુકુમાર સુભાઊ। તાત બાઉ તન લાગ ન કાઊ।।
તે બન સહહિં બિપતિ સબ ભાી। નિદરે કોટિ કુલિસ એહિં છાતી।।
રામ જનમિ જગુ કીન્હ ઉજાગર। રૂપ સીલ સુખ સબ ગુન સાગર।।
પુરજન પરિજન ગુર પિતુ માતા। રામ સુભાઉ સબહિ સુખદાતા।।
બૈરિઉ રામ બડ઼ાઈ કરહીં। બોલનિ મિલનિ બિનય મન હરહીં।।
સારદ કોટિ કોટિ સત સેષા। કરિ ન સકહિં પ્રભુ ગુન ગન લેખા।।

દોહા / સોરતા
સુખસ્વરુપ રઘુબંસમનિ મંગલ મોદ નિધાન।
તે સોવત કુસ ડાસિ મહિ બિધિ ગતિ અતિ બલવાન।।200।।

2.201

ચૌપાઈ
રામ સુના દુખુ કાન ન કાઊ। જીવનતરુ જિમિ જોગવઇ રાઊ।।
પલક નયન ફનિ મનિ જેહિ ભાી। જોગવહિં જનનિ સકલ દિન રાતી।।
તે અબ ફિરત બિપિન પદચારી। કંદ મૂલ ફલ ફૂલ અહારી।।
ધિગ કૈકેઈ અમંગલ મૂલા। ભઇસિ પ્રાન પ્રિયતમ પ્રતિકૂલા।।
મૈં ધિગ ધિગ અઘ ઉદધિ અભાગી। સબુ ઉતપાતુ ભયઉ જેહિ લાગી।।
કુલ કલંકુ કરિ સૃજેઉ બિધાતા સાઇોહ મોહિ કીન્હ કુમાતા।
સુનિ સપ્રેમ સમુઝાવ નિષાદૂ। નાથ કરિઅ કત બાદિ બિષાદૂ।।
રામ તુમ્હહિ પ્રિય તુમ્હ પ્રિય રામહિ। યહ નિરજોસુ દોસુ બિધિ બામહિ।।

છન્દ
બિધિ બામ કી કરની કઠિન જેંહિં માતુ કીન્હી બાવરી।
તેહિ રાતિ પુનિ પુનિ કરહિં પ્રભુ સાદર સરહના રાવરી।।
તુલસી ન તુમ્હ સો રામ પ્રીતમુ કહતુ હૌં સૌહેં કિએ
પરિનામ મંગલ જાનિ અપને આનિએ ધીરજુ હિએ।

દોહા / સોરતા
અંતરજામી રામુ સકુચ સપ્રેમ કૃપાયતન।
ચલિઅ કરિઅ બિશ્રામુ યહ બિચારિ દૃઢ઼ આનિ મન।।201।।

2.202

ચૌપાઈ
સખા બચન સુનિ ઉર ધરિ ધીરા। બાસ ચલે સુમિરત રઘુબીરા।।
યહ સુધિ પાઇ નગર નર નારી। ચલે બિલોકન આરત ભારી।।
પરદખિના કરિ કરહિં પ્રનામા। દેહિં કૈકઇહિ ખોરિ નિકામા।।
ભરી ભરિ બારિ બિલોચન લેંહીં। બામ બિધાતાહિ દૂષન દેહીં।।
એક સરાહહિં ભરત સનેહૂ। કોઉ કહ નૃપતિ નિબાહેઉ નેહૂ।।
નિંદહિં આપુ સરાહિ નિષાદહિ। કો કહિ સકઇ બિમોહ બિષાદહિ।।
એહિ બિધિ રાતિ લોગુ સબુ જાગા। ભા ભિનુસાર ગુદારા લાગા।।
ગુરહિ સુનાવચઢ઼ાઇ સુહાઈં। નઈં નાવ સબ માતુ ચઢ઼ાઈં।।
દંડ ચારિ મહભા સબુ પારા। ઉતરિ ભરત તબ સબહિ સારા।।

દોહા / સોરતા
પ્રાતક્રિયા કરિ માતુ પદ બંદિ ગુરહિ સિરુ નાઇ।
આગેં કિએ નિષાદ ગન દીન્હેઉ કટકુ ચલાઇ।।202।।

2.203

ચૌપાઈ
કિયઉ નિષાદનાથુ અગુઆઈં। માતુ પાલકીં સકલ ચલાઈં।।
સાથ બોલાઇ ભાઇ લઘુ દીન્હા। બિપ્રન્હ સહિત ગવનુ ગુર કીન્હા।।
આપુ સુરસરિહિ કીન્હ પ્રનામૂ। સુમિરે લખન સહિત સિય રામૂ।।
ગવને ભરત પયોદેહિં પાએ। કોતલ સંગ જાહિં ડોરિઆએ।।
કહહિં સુસેવક બારહિં બારા। હોઇઅ નાથ અસ્વ અસવારા।।
રામુ પયોદેહિ પાયસિધાએ। હમ કહરથ ગજ બાજિ બનાએ।।
સિર ભર જાઉઉચિત અસ મોરા। સબ તેં સેવક ધરમુ કઠોરા।।
દેખિ ભરત ગતિ સુનિ મૃદુ બાની। સબ સેવક ગન ગરહિં ગલાની।।

દોહા / સોરતા
ભરત તીસરે પહર કહકીન્હ પ્રબેસુ પ્રયાગ।
કહત રામ સિય રામ સિય ઉમગિ ઉમગિ અનુરાગ।।203।।

2.204

ચૌપાઈ
ઝલકા ઝલકત પાયન્હ કૈંસેં। પંકજ કોસ ઓસ કન જૈસેં।।
ભરત પયાદેહિં આએ આજૂ। ભયઉ દુખિત સુનિ સકલ સમાજૂ।।
ખબરિ લીન્હ સબ લોગ નહાએ। કીન્હ પ્રનામુ ત્રિબેનિહિં આએ।।
સબિધિ સિતાસિત નીર નહાને। દિએ દાન મહિસુર સનમાને।।
દેખત સ્યામલ ધવલ હલોરે। પુલકિ સરીર ભરત કર જોરે।।
સકલ કામ પ્રદ તીરથરાઊ। બેદ બિદિત જગ પ્રગટ પ્રભાઊ।।
માગઉભીખ ત્યાગિ નિજ ધરમૂ। આરત કાહ ન કરઇ કુકરમૂ।।
અસ જિયજાનિ સુજાન સુદાની। સફલ કરહિં જગ જાચક બાની।।

દોહા / સોરતા
અરથ ન ધરમ ન કામ રુચિ ગતિ ન ચહઉનિરબાન।
જનમ જનમ રતિ રામ પદ યહ બરદાનુ ન આન।।204।।

2.205

ચૌપાઈ
જાનહુરામુ કુટિલ કરિ મોહી। લોગ કહઉ ગુર સાહિબ દ્રોહી।।
સીતા રામ ચરન રતિ મોરેં। અનુદિન બઢ઼ઉ અનુગ્રહ તોરેં।।
જલદુ જનમ ભરિ સુરતિ બિસારઉ। જાચત જલુ પબિ પાહન ડારઉ।।
ચાતકુ રટનિ ઘટેં ઘટિ જાઈ। બઢ઼ે પ્રેમુ સબ ભાિ ભલાઈ।।
કનકહિં બાન ચઢ઼ઇ જિમિ દાહેં। તિમિ પ્રિયતમ પદ નેમ નિબાહેં।।
ભરત બચન સુનિ માઝ ત્રિબેની। ભઇ મૃદુ બાનિ સુમંગલ દેની।।
તાત ભરત તુમ્હ સબ બિધિ સાધૂ। રામ ચરન અનુરાગ અગાધૂ।।
બાદ ગલાનિ કરહુ મન માહીં। તુમ્હ સમ રામહિ કોઉ પ્રિય નાહીં।।

દોહા / સોરતા
તનુ પુલકેઉ હિયહરષુ સુનિ બેનિ બચન અનુકૂલ।
ભરત ધન્ય કહિ ધન્ય સુર હરષિત બરષહિં ફૂલ।।205।।

2.206

ચૌપાઈ
પ્રમુદિત તીરથરાજ નિવાસી। બૈખાનસ બટુ ગૃહી ઉદાસી।।
કહહિં પરસપર મિલિ દસ પાા। ભરત સનેહ સીલુ સુચિ સાા।।
સુનત રામ ગુન ગ્રામ સુહાએ। ભરદ્વાજ મુનિબર પહિં આએ।।
દંડ પ્રનામુ કરત મુનિ દેખે। મૂરતિમંત ભાગ્ય નિજ લેખે।।
ધાઇ ઉઠાઇ લાઇ ઉર લીન્હે। દીન્હિ અસીસ કૃતારથ કીન્હે।।
આસનુ દીન્હ નાઇ સિરુ બૈઠે। ચહત સકુચ ગૃહજનુ ભજિ પૈઠે।।
મુનિ પૂબ કછુ યહ બડ઼ સોચૂ। બોલે રિષિ લખિ સીલુ સોચૂ।।
સુનહુ ભરત હમ સબ સુધિ પાઈ। બિધિ કરતબ પર કિછુ ન બસાઈ।।

દોહા / સોરતા
તુમ્હ ગલાનિ જિયજનિ કરહુ સમુઝી માતુ કરતૂતિ।
તાત કૈકઇહિ દોસુ નહિં ગઈ ગિરા મતિ ધૂતિ।।206।।

2.207

ચૌપાઈ
યહઉ કહત ભલ કહિહિ ન કોઊ। લોકુ બેદ બુધ સંમત દોઊ।।
તાત તુમ્હાર બિમલ જસુ ગાઈ। પાઇહિ લોકઉ બેદુ બડ઼ાઈ।।
લોક બેદ સંમત સબુ કહઈ। જેહિ પિતુ દેઇ રાજુ સો લહઈ।।
રાઉ સત્યબ્રત તુમ્હહિ બોલાઈ। દેત રાજુ સુખુ ધરમુ બડ઼ાઈ।।
રામ ગવનુ બન અનરથ મૂલા। જો સુનિ સકલ બિસ્વ ભઇ સૂલા।।
સો ભાવી બસ રાનિ અયાની। કરિ કુચાલિ અંતહુપછિતાની।।
તહતુમ્હાર અલપ અપરાધૂ। કહૈ સો અધમ અયાન અસાધૂ।।
કરતેહુ રાજુ ત તુમ્હહિ ન દોષૂ। રામહિ હોત સુનત સંતોષૂ।।

દોહા / સોરતા
અબ અતિ કીન્હેહુ ભરત ભલ તુમ્હહિ ઉચિત મત એહુ।
સકલ સુમંગલ મૂલ જગ રઘુબર ચરન સનેહુ।।207।।

2.208

ચૌપાઈ
સો તુમ્હાર ધનુ જીવનુ પ્રાના। ભૂરિભાગ કો તુમ્હહિ સમાના।।
યહ તમ્હાર આચરજુ ન તાતા। દસરથ સુઅન રામ પ્રિય ભ્રાતા।।
સુનહુ ભરત રઘુબર મન માહીં। પેમ પાત્રુ તુમ્હ સમ કોઉ નાહીં।।
લખન રામ સીતહિ અતિ પ્રીતી। નિસિ સબ તુમ્હહિ સરાહત બીતી।।
જાના મરમુ નહાત પ્રયાગા। મગન હોહિં તુમ્હરેં અનુરાગા।।
તુમ્હ પર અસ સનેહુ રઘુબર કેં। સુખ જીવન જગ જસ જડ઼ નર કેં।।
યહ ન અધિક રઘુબીર બડ઼ાઈ। પ્રનત કુટુંબ પાલ રઘુરાઈ।।
તુમ્હ તૌ ભરત મોર મત એહૂ। ધરેં દેહ જનુ રામ સનેહૂ।।

દોહા / સોરતા
તુમ્હ કહભરત કલંક યહ હમ સબ કહઉપદેસુ।
રામ ભગતિ રસ સિદ્ધિ હિત ભા યહ સમઉ ગનેસુ।।208।।

2.209

ચૌપાઈ
નવ બિધુ બિમલ તાત જસુ તોરા। રઘુબર કિંકર કુમુદ ચકોરા।।
ઉદિત સદા અઇહિ કબહૂના। ઘટિહિ ન જગ નભ દિન દિન દૂના।।
કોક તિલોક પ્રીતિ અતિ કરિહી। પ્રભુ પ્રતાપ રબિ છબિહિ ન હરિહી।।
નિસિ દિન સુખદ સદા સબ કાહૂ। ગ્રસિહિ ન કૈકઇ કરતબુ રાહૂ।।
પૂરન રામ સુપેમ પિયૂષા। ગુર અવમાન દોષ નહિં દૂષા।।
રામ ભગત અબ અમિઅઅઘાહૂ કીન્હેહુ સુલભ સુધા બસુધાહૂ।
ભૂપ ભગીરથ સુરસરિ આની। સુમિરત સકલ સુંમગલ ખાની।।
દસરથ ગુન ગન બરનિ ન જાહીં। અધિકુ કહા જેહિ સમ જગ નાહીં।।

દોહા / સોરતા
જાસુ સનેહ સકોચ બસ રામ પ્રગટ ભએ આઇ।।
જે હર હિય નયનનિ કબહુનિરખે નહીં અઘાઇ।।209।।

2.210

ચૌપાઈ
કીરતિ બિધુ તુમ્હ કીન્હ અનૂપા। જહબસ રામ પેમ મૃગરૂપા।।
તાત ગલાનિ કરહુ જિયજાએ ડરહુ દરિદ્રહિ પારસુ પાએ।।।
સુનહુ ભરત હમ ઝૂઠ ન કહહીં। ઉદાસીન તાપસ બન રહહીં।।
સબ સાધન કર સુફલ સુહાવા। લખન રામ સિય દરસનુ પાવા।।
તેહિ ફલ કર ફલુ દરસ તુમ્હારા। સહિત પયાગ સુભાગ હમારા।।
ભરત ધન્ય તુમ્હ જસુ જગુ જયઊ। કહિ અસ પેમ મગન પુનિ ભયઊ।।
સુનિ મુનિ બચન સભાસદ હરષે। સાધુ સરાહિ સુમન સુર બરષે।।
ધન્ય ધન્ય ધુનિ ગગન પયાગા। સુનિ સુનિ ભરતુ મગન અનુરાગા।।

દોહા / સોરતા
પુલક ગાત હિયરામુ સિય સજલ સરોરુહ નૈન।
કરિ પ્રનામુ મુનિ મંડલિહિ બોલે ગદગદ બૈન।।210।।

2.211

ચૌપાઈ
મુનિ સમાજુ અરુ તીરથરાજૂ। સાિહુસપથ અઘાઇ અકાજૂ।।
એહિં થલ જૌં કિછુ કહિઅ બનાઈ। એહિ સમ અધિક ન અઘ અધમાઈ।।
તુમ્હ સર્બગ્ય કહઉસતિભાઊ। ઉર અંતરજામી રઘુરાઊ।।
મોહિ ન માતુ કરતબ કર સોચૂ। નહિં દુખુ જિયજગુ જાનિહિ પોચૂ।।
નાહિન ડરુ બિગરિહિ પરલોકૂ। પિતહુ મરન કર મોહિ ન સોકૂ।।
સુકૃત સુજસ ભરિ ભુઅન સુહાએ। લછિમન રામ સરિસ સુત પાએ।।
રામ બિરહતજિ તનુ છનભંગૂ। ભૂપ સોચ કર કવન પ્રસંગૂ।।
રામ લખન સિય બિનુ પગ પનહીં। કરિ મુનિ બેષ ફિરહિં બન બનહી।।

દોહા / સોરતા
અજિન બસન ફલ અસન મહિ સયન ડાસિ કુસ પાત।
બસિ તરુ તર નિત સહત હિમ આતપ બરષા બાત।।211।।

2.212

ચૌપાઈ
એહિ દુખ દાહદહઇ દિન છાતી। ભૂખ ન બાસર નીદ ન રાતી।।
એહિ કુરોગ કર ઔષધુ નાહીં। સોધેઉસકલ બિસ્વ મન માહીં।।
માતુ કુમત બઢ઼ઈ અઘ મૂલા। તેહિં હમાર હિત કીન્હ બૂલા।।
કલિ કુકાઠ કર કીન્હ કુજંત્રૂ। ગાડ઼િ અવધિ પઢ઼િ કઠિન કુમંત્રુ।।
મોહિ લગિ યહુ કુઠાટુ તેહિં ઠાટા। ઘાલેસિ સબ જગુ બારહબાટા।।
મિટઇ કુજોગુ રામ ફિરિ આએ બસઇ અવધ નહિં આન ઉપાએ।
ભરત બચન સુનિ મુનિ સુખુ પાઈ। સબહિં કીન્હ બહુ ભાિ બડ઼ાઈ।।
તાત કરહુ જનિ સોચુ બિસેષી। સબ દુખુ મિટહિ રામ પગ દેખી।।

દોહા / સોરતા
કરિ પ્રબોધ મુનિબર કહેઉ અતિથિ પેમપ્રિય હોહુ।
કંદ મૂલ ફલ ફૂલ હમ દેહિં લેહુ કરિ છોહુ।।212।।

2.213

ચૌપાઈ
સુનિ મુનિ બચન ભરત હિંય સોચૂ। ભયઉ કુઅવસર કઠિન સોચૂ।।
જાનિ ગરુઇ ગુર ગિરા બહોરી। ચરન બંદિ બોલે કર જોરી।।
સિર ધરિ આયસુ કરિઅ તુમ્હારા। પરમ ધરમ યહુ નાથ હમારા।।
ભરત બચન મુનિબર મન ભાએ। સુચિ સેવક સિષ નિકટ બોલાએ।।
ચાહિએ કીન્હ ભરત પહુનાઈ। કંદ મૂલ ફલ આનહુ જાઈ।।
ભલેહીં નાથ કહિ તિન્હ સિર નાએ। પ્રમુદિત નિજ નિજ કાજ સિધાએ।।
મુનિહિ સોચ પાહુન બડ઼ નેવતા। તસિ પૂજા ચાહિઅ જસ દેવતા।।
સુનિ રિધિ સિધિ અનિમાદિક આઈ। આયસુ હોઇ સો કરહિં ગોસાઈ।।

દોહા / સોરતા
રામ બિરહ બ્યાકુલ ભરતુ સાનુજ સહિત સમાજ।
પહુનાઈ કરિ હરહુ શ્રમ કહા મુદિત મુનિરાજ।।213।।

2.214

ચૌપાઈ
રિધિ સિધિ સિર ધરિ મુનિબર બાની। બડ઼ભાગિનિ આપુહિ અનુમાની।।
કહહિં પરસપર સિધિ સમુદાઈ। અતુલિત અતિથિ રામ લઘુ ભાઈ।।
મુનિ પદ બંદિ કરિઅ સોઇ આજૂ। હોઇ સુખી સબ રાજ સમાજૂ।।
અસ કહિ રચેઉ રુચિર ગૃહ નાના। જેહિ બિલોકિ બિલખાહિં બિમાના।।
ભોગ બિભૂતિ ભૂરિ ભરિ રાખે। દેખત જિન્હહિ અમર અભિલાષે।।
દાસીં દાસ સાજુ સબ લીન્હેં। જોગવત રહહિં મનહિ મનુ દીન્હેં।।
સબ સમાજુ સજિ સિધિ પલ માહીં। જે સુખ સુરપુર સપનેહુનાહીં।।
પ્રથમહિં બાસ દિએ સબ કેહી। સુંદર સુખદ જથા રુચિ જેહી।।

દોહા / સોરતા
બહુરિ સપરિજન ભરત કહુરિષિ અસ આયસુ દીન્હ।
બિધિ બિસમય દાયકુ બિભવ મુનિબર તપબલ કીન્હ।।214।।

2.215

ચૌપાઈ
મુનિ પ્રભાઉ જબ ભરત બિલોકા। સબ લઘુ લગે લોકપતિ લોકા।।
સુખ સમાજુ નહિં જાઇ બખાની। દેખત બિરતિ બિસારહીં ગ્યાની।।
આસન સયન સુબસન બિતાના। બન બાટિકા બિહગ મૃગ નાના।।
સુરભિ ફૂલ ફલ અમિઅ સમાના। બિમલ જલાસય બિબિધ બિધાના।
અસન પાન સુચ અમિઅ અમી સે। દેખિ લોગ સકુચાત જમી સે।।
સુર સુરભી સુરતરુ સબહી કેં। લખિ અભિલાષુ સુરેસ સચી કેં।।
રિતુ બસંત બહ ત્રિબિધ બયારી। સબ કહસુલભ પદારથ ચારી।।
સ્ત્રક ચંદન બનિતાદિક ભોગા। દેખિ હરષ બિસમય બસ લોગા।।

દોહા / સોરતા
સંપત ચકઈ ભરતુ ચક મુનિ આયસ ખેલવાર।।
તેહિ નિસિ આશ્રમ પિંજરારાખે ભા ભિનુસાર।।215।।

2.216

ચૌપાઈ
કીન્હ નિમજ્જનુ તીરથરાજા। નાઇ મુનિહિ સિરુ સહિત સમાજા।।
રિષિ આયસુ અસીસ સિર રાખી। કરિ દંડવત બિનય બહુ ભાષી।।
પથ ગતિ કુસલ સાથ સબ લીન્હે। ચલે ચિત્રકૂટહિં ચિતુ દીન્હેં।।
રામસખા કર દીન્હેં લાગૂ। ચલત દેહ ધરિ જનુ અનુરાગૂ।।
નહિં પદ ત્રાન સીસ નહિં છાયા। પેમુ નેમુ બ્રતુ ધરમુ અમાયા।।
લખન રામ સિય પંથ કહાની। પૂત સખહિ કહત મૃદુ બાની।।
રામ બાસ થલ બિટપ બિલોકેં। ઉર અનુરાગ રહત નહિં રોકૈં।।
દૈખિ દસા સુર બરિસહિં ફૂલા। ભઇ મૃદુ મહિ મગુ મંગલ મૂલા।।

દોહા / સોરતા
કિએજાહિં છાયા જલદ સુખદ બહઇ બર બાત।
તસ મગુ ભયઉ ન રામ કહજસ ભા ભરતહિ જાત।।216।।

2.217

ચૌપાઈ
જડ઼ ચેતન મગ જીવ ઘનેરે। જે ચિતએ પ્રભુ જિન્હ પ્રભુ હેરે।।
તે સબ ભએ પરમ પદ જોગૂ। ભરત દરસ મેટા ભવ રોગૂ।।
યહ બડ઼િ બાત ભરત કઇ નાહીં। સુમિરત જિનહિ રામુ મન માહીં।।
બારક રામ કહત જગ જેઊ। હોત તરન તારન નર તેઊ।।
ભરતુ રામ પ્રિય પુનિ લઘુ ભ્રાતા। કસ ન હોઇ મગુ મંગલદાતા।।
સિદ્ધ સાધુ મુનિબર અસ કહહીં। ભરતહિ નિરખિ હરષુ હિયલહહીં।।
દેખિ પ્રભાઉ સુરેસહિ સોચૂ। જગુ ભલ ભલેહિ પોચ કહુપોચૂ।।
ગુર સન કહેઉ કરિઅ પ્રભુ સોઈ। રામહિ ભરતહિ ભેંટ ન હોઈ।।

દોહા / સોરતા
રામુ સોચી પ્રેમ બસ ભરત સપેમ પયોધિ।
બની બાત બેગરન ચહતિ કરિઅ જતનુ છલુ સોધિ।।217।।

2.218

ચૌપાઈ
બચન સુનત સુરગુરુ મુસકાને। સહસનયન બિનુ લોચન જાને।।
માયાપતિ સેવક સન માયા। કરઇ ત ઉલટિ પરઇ સુરરાયા।।
તબ કિછુ કીન્હ રામ રુખ જાની। અબ કુચાલિ કરિ હોઇહિ હાની।।
સુનુ સુરેસ રઘુનાથ સુભાઊ। નિજ અપરાધ રિસાહિં ન કાઊ।।
જો અપરાધુ ભગત કર કરઈ। રામ રોષ પાવક સો જરઈ।।
લોકહુબેદ બિદિત ઇતિહાસા। યહ મહિમા જાનહિં દુરબાસા।।
ભરત સરિસ કો રામ સનેહી। જગુ જપ રામ રામુ જપ જેહી।।

દોહા / સોરતા
મનહુન આનિઅ અમરપતિ રઘુબર ભગત અકાજુ।
અજસુ લોક પરલોક દુખ દિન દિન સોક સમાજુ।।218।।

2.219

ચૌપાઈ
સુનુ સુરેસ ઉપદેસુ હમારા। રામહિ સેવકુ પરમ પિઆરા।।
માનત સુખુ સેવક સેવકાઈ। સેવક બૈર બૈરુ અધિકાઈ।।
જદ્યપિ સમ નહિં રાગ ન રોષૂ। ગહહિં ન પાપ પૂનુ ગુન દોષૂ।।
કરમ પ્રધાન બિસ્વ કરિ રાખા। જો જસ કરઇ સો તસ ફલુ ચાખા।।
તદપિ કરહિં સમ બિષમ બિહારા। ભગત અભગત હૃદય અનુસારા।।
અગુન અલેપ અમાન એકરસ। રામુ સગુન ભએ ભગત પેમ બસ।।
રામ સદા સેવક રુચિ રાખી। બેદ પુરાન સાધુ સુર સાખી।।
અસ જિયજાનિ તજહુ કુટિલાઈ। કરહુ ભરત પદ પ્રીતિ સુહાઈ।।

દોહા / સોરતા
રામ ભગત પરહિત નિરત પર દુખ દુખી દયાલ।
ભગત સિરોમનિ ભરત તેં જનિ ડરપહુ સુરપાલ।।219।।

2.220

ચૌપાઈ
સત્યસંધ પ્રભુ સુર હિતકારી। ભરત રામ આયસ અનુસારી।।
સ્વારથ બિબસ બિકલ તુમ્હ હોહૂ। ભરત દોસુ નહિં રાઉર મોહૂ।।
સુનિ સુરબર સુરગુર બર બાની। ભા પ્રમોદુ મન મિટી ગલાની।।
બરષિ પ્રસૂન હરષિ સુરરાઊ। લગે સરાહન ભરત સુભાઊ।।
એહિ બિધિ ભરત ચલે મગ જાહીં। દસા દેખિ મુનિ સિદ્ધ સિહાહીં।।
જબહિં રામુ કહિ લેહિં ઉસાસા। ઉમગત પેમુ મનહચહુ પાસા।।
દ્રવહિં બચન સુનિ કુલિસ પષાના। પુરજન પેમુ ન જાઇ બખાના।।
બીચ બાસ કરિ જમુનહિં આએ। નિરખિ નીરુ લોચન જલ છાએ।।

દોહા / સોરતા
રઘુબર બરન બિલોકિ બર બારિ સમેત સમાજ।
હોત મગન બારિધિ બિરહ ચઢ઼ે બિબેક જહાજ।।220।।

2.221

ચૌપાઈ
જમુન તીર તેહિ દિન કરિ બાસૂ। ભયઉ સમય સમ સબહિ સુપાસૂ।।
રાતહિં ઘાટ ઘાટ કી તરની। આઈં અગનિત જાહિં ન બરની।।
પ્રાત પાર ભએ એકહિ ખેંવા તોષે રામસખા કી સેવા।
ચલે નહાઇ નદિહિ સિર નાઈ। સાથ નિષાદનાથ દોઉ ભાઈ।।
આગેં મુનિબર બાહન આછેં। રાજસમાજ જાઇ સબુ પાછેં।।
તેહિં પાછેં દોઉ બંધુ પયાદેં। ભૂષન બસન બેષ સુઠિ સાદેં।।
સેવક સુહ્રદ સચિવસુત સાથા। સુમિરત લખનુ સીય રઘુનાથા।।
જહજહરામ બાસ બિશ્રામા। તહતહકરહિં સપ્રેમ પ્રનામા।।

દોહા / સોરતા
મગબાસી નર નારિ સુનિ ધામ કામ તજિ ધાઇ।
દેખિ સરૂપ સનેહ સબ મુદિત જનમ ફલુ પાઇ।।221।।

2.222

ચૌપાઈ
કહહિં સપેમ એક એક પાહીં। રામુ લખનુ સખિ હોહિં કિ નાહીં।।
બય બપુ બરન રૂપ સોઇ આલી। સીલુ સનેહુ સરિસ સમ ચાલી।।
બેષુ ન સો સખિ સીય ન સંગા। આગેં અની ચલી ચતુરંગા।।
નહિં પ્રસન્ન મુખ માનસ ખેદા। સખિ સંદેહુ હોઇ એહિં ભેદા।।
તાસુ તરક તિયગન મન માની। કહહિં સકલ તેહિ સમ ન સયાની।।
તેહિ સરાહિ બાની ફુરિ પૂજી। બોલી મધુર બચન તિય દૂજી।।
કહિ સપેમ સબ કથાપ્રસંગૂ। જેહિ બિધિ રામ રાજ રસ ભંગૂ।।
ભરતહિ બહુરિ સરાહન લાગી। સીલ સનેહ સુભાય સુભાગી।।

દોહા / સોરતા
ચલત પયાદેં ખાત ફલ પિતા દીન્હ તજિ રાજુ।
જાત મનાવન રઘુબરહિ ભરત સરિસ કો આજુ।।222।।

2.223

ચૌપાઈ
ભાયપ ભગતિ ભરત આચરનૂ। કહત સુનત દુખ દૂષન હરનૂ।।
જો કછુ કહબ થોર સખિ સોઈ। રામ બંધુ અસ કાહે ન હોઈ।।
હમ સબ સાનુજ ભરતહિ દેખેં। ભઇન્હ ધન્ય જુબતી જન લેખેં।।
સુનિ ગુન દેખિ દસા પછિતાહીં। કૈકઇ જનનિ જોગુ સુતુ નાહીં।।
કોઉ કહ દૂષનુ રાનિહિ નાહિન। બિધિ સબુ કીન્હ હમહિ જો દાહિન।।
કહહમ લોક બેદ બિધિ હીની। લઘુ તિય કુલ કરતૂતિ મલીની।।
બસહિં કુદેસ કુગા કુબામા। કહયહ દરસુ પુન્ય પરિનામા।।
અસ અનંદુ અચિરિજુ પ્રતિ ગ્રામા। જનુ મરુભૂમિ કલપતરુ જામા।।

દોહા / સોરતા
ભરત દરસુ દેખત ખુલેઉ મગ લોગન્હ કર ભાગુ।
જનુ સિંઘલબાસિન્હ ભયઉ બિધિ બસ સુલભ પ્રયાગુ।।223।।

2.224

ચૌપાઈ
નિજ ગુન સહિત રામ ગુન ગાથા। સુનત જાહિં સુમિરત રઘુનાથા।।
તીરથ મુનિ આશ્રમ સુરધામા। નિરખિ નિમજ્જહિં કરહિં પ્રનામા।।
મનહીં મન માગહિં બરુ એહૂ। સીય રામ પદ પદુમ સનેહૂ।।
મિલહિં કિરાત કોલ બનબાસી। બૈખાનસ બટુ જતી ઉદાસી।।
કરિ પ્રનામુ પૂહિં જેહિં તેહી। કેહિ બન લખનુ રામુ બૈદેહી।।
તે પ્રભુ સમાચાર સબ કહહીં। ભરતહિ દેખિ જનમ ફલુ લહહીં।।
જે જન કહહિં કુસલ હમ દેખે। તે પ્રિય રામ લખન સમ લેખે।।
એહિ બિધિ બૂઝત સબહિ સુબાની। સુનત રામ બનબાસ કહાની।।

દોહા / સોરતા
તેહિ બાસર બસિ પ્રાતહીં ચલે સુમિરિ રઘુનાથ।
રામ દરસ કી લાલસા ભરત સરિસ સબ સાથ।।224।।

2.225

ચૌપાઈ
મંગલ સગુન હોહિં સબ કાહૂ। ફરકહિં સુખદ બિલોચન બાહૂ।।
ભરતહિ સહિત સમાજ ઉછાહૂ। મિલિહહિં રામુ મિટહિ દુખ દાહૂ।।
કરત મનોરથ જસ જિયજાકે। જાહિં સનેહ સુરાસબ છાકે।।
સિથિલ અંગ પગ મગ ડગિ ડોલહિં। બિહબલ બચન પેમ બસ બોલહિં।।
રામસખાતેહિ સમય દેખાવા। સૈલ સિરોમનિ સહજ સુહાવા।।
જાસુ સમીપ સરિત પય તીરા। સીય સમેત બસહિં દોઉ બીરા।।
દેખિ કરહિં સબ દંડ પ્રનામા। કહિ જય જાનકિ જીવન રામા।।
પ્રેમ મગન અસ રાજ સમાજૂ। જનુ ફિરિ અવધ ચલે રઘુરાજૂ।।

દોહા / સોરતા
ભરત પ્રેમુ તેહિ સમય જસ તસ કહિ સકઇ ન સેષુ।
કબિહિં અગમ જિમિ બ્રહ્મસુખુ અહ મમ મલિન જનેષુ।।225।

2.226

ચૌપાઈ
સકલ સનેહ સિથિલ રઘુબર કેં। ગએ કોસ દુઇ દિનકર ઢરકેં।।
જલુ થલુ દેખિ બસે નિસિ બીતેં। કીન્હ ગવન રઘુનાથ પિરીતેં।।
ઉહારામુ રજની અવસેષા। જાગે સીયસપન અસ દેખા।।
સહિત સમાજ ભરત જનુ આએ। નાથ બિયોગ તાપ તન તાએ।।
સકલ મલિન મન દીન દુખારી। દેખીં સાસુ આન અનુહારી।।
સુનિ સિય સપન ભરે જલ લોચન। ભએ સોચબસ સોચ બિમોચન।।
લખન સપન યહ નીક ન હોઈ। કઠિન કુચાહ સુનાઇહિ કોઈ।।
અસ કહિ બંધુ સમેત નહાને। પૂજિ પુરારિ સાધુ સનમાને।।

છન્દ
સનમાનિ સુર મુનિ બંદિ બૈઠે ઉત્તર દિસિ દેખત ભએ।
નભ ધૂરિ ખગ મૃગ ભૂરિ ભાગે બિકલ પ્રભુ આશ્રમ ગએ।।
તુલસી ઉઠે અવલોકિ કારનુ કાહ ચિત સચકિત રહે।
સબ સમાચાર કિરાત કોલન્હિ આઇ તેહિ અવસર કહે।।

દોહા / સોરતા
સુનત સુમંગલ બૈન મન પ્રમોદ તન પુલક ભર।
સરદ સરોરુહ નૈન તુલસી ભરે સનેહ જલ।।226।।

2.227

ચૌપાઈ
બહુરિ સોચબસ ભે સિયરવનૂ। કારન કવન ભરત આગવનૂ।।
એક આઇ અસ કહા બહોરી। સેન સંગ ચતુરંગ ન થોરી।।
સો સુનિ રામહિ ભા અતિ સોચૂ। ઇત પિતુ બચ ઇત બંધુ સકોચૂ।।
ભરત સુભાઉ સમુઝિ મન માહીં। પ્રભુ ચિત હિત થિતિ પાવત નાહી।।
સમાધાન તબ ભા યહ જાને। ભરતુ કહે મહુસાધુ સયાને।।
લખન લખેઉ પ્રભુ હૃદયખભારૂ। કહત સમય સમ નીતિ બિચારૂ।।
બિનુ પૂ કછુ કહઉગોસાઈં। સેવકુ સમયન ઢીઠ ઢિઠાઈ।।
તુમ્હ સર્બગ્ય સિરોમનિ સ્વામી। આપનિ સમુઝિ કહઉઅનુગામી।।

દોહા / સોરતા
નાથ સુહ્રદ સુઠિ સરલ ચિત સીલ સનેહ નિધાન।।
સબ પર પ્રીતિ પ્રતીતિ જિયજાનિઅ આપુ સમાન।।227।।

2.228

ચૌપાઈ
બિષઈ જીવ પાઇ પ્રભુતાઈ। મૂઢ઼ મોહ બસ હોહિં જનાઈ।।
ભરતુ નીતિ રત સાધુ સુજાના। પ્રભુ પદ પ્રેમ સકલ જગુ જાના।।
તેઊ આજુ રામ પદુ પાઈ। ચલે ધરમ મરજાદ મેટાઈ।।
કુટિલ કુબંધ કુઅવસરુ તાકી। જાનિ રામ બનવાસ એકાકી।।
કરિ કુમંત્રુ મન સાજિ સમાજૂ। આએ કરૈ અકંટક રાજૂ।।
કોટિ પ્રકાર કલપિ કુટલાઈ। આએ દલ બટોરિ દોઉ ભાઈ।।
જૌં જિયહોતિ ન કપટ કુચાલી। કેહિ સોહાતિ રથ બાજિ ગજાલી।।
ભરતહિ દોસુ દેઇ કો જાએ જગ બૌરાઇ રાજ પદુ પાએ।

દોહા / સોરતા
સસિ ગુર તિય ગામી નઘુષુ ચઢ઼ેઉ ભૂમિસુર જાન।
લોક બેદ તેં બિમુખ ભા અધમ ન બેન સમાન।।228।।

2.229

ચૌપાઈ
સહસબાહુ સુરનાથુ ત્રિસંકૂ। કેહિ ન રાજમદ દીન્હ કલંકૂ।।
ભરત કીન્હ યહ ઉચિત ઉપાઊ। રિપુ રિન રંચ ન રાખબ કાઊ।।
એક કીન્હિ નહિં ભરત ભલાઈ। નિદરે રામુ જાનિ અસહાઈ।।
સમુઝિ પરિહિ સોઉ આજુ બિસેષી। સમર સરોષ રામ મુખુ પેખી।।
એતના કહત નીતિ રસ ભૂલા। રન રસ બિટપુ પુલક મિસ ફૂલા।।
પ્રભુ પદ બંદિ સીસ રજ રાખી। બોલે સત્ય સહજ બલુ ભાષી।।
અનુચિત નાથ ન માનબ મોરા। ભરત હમહિ ઉપચાર ન થોરા।।
કહલગિ સહિઅ રહિઅ મનુ મારેં। નાથ સાથ ધનુ હાથ હમારેં।।

દોહા / સોરતા
છત્રિ જાતિ રઘુકુલ જનમુ રામ અનુગ જગુ જાન।
લાતહુમારેં ચઢ઼તિ સિર નીચ કો ધૂરિ સમાન।।229।।

2.230

ચૌપાઈ
ઉઠિ કર જોરિ રજાયસુ માગા। મનહુબીર રસ સોવત જાગા।।
બાિ જટા સિર કસિ કટિ ભાથા। સાજિ સરાસનુ સાયકુ હાથા।।
આજુ રામ સેવક જસુ લેઊ ભરતહિ સમર સિખાવન દેઊ।
રામ નિરાદર કર ફલુ પાઈ। સોવહુસમર સેજ દોઉ ભાઈ।।
આઇ બના ભલ સકલ સમાજૂ। પ્રગટ કરઉરિસ પાછિલ આજૂ।।
જિમિ કરિ નિકર દલઇ મૃગરાજૂ। લેઇ લપેટિ લવા જિમિ બાજૂ।।
તૈસેહિં ભરતહિ સેન સમેતા। સાનુજ નિદરિ નિપાતઉખેતા।।
જૌં સહાય કર સંકરુ આઈ। તૌ મારઉરન રામ દોહાઈ।।

દોહા / સોરતા
અતિ સરોષ માખે લખનુ લખિ સુનિ સપથ પ્રવાન।
સભય લોક સબ લોકપતિ ચાહત ભભરિ ભગાન।।230।।

2.231

ચૌપાઈ
જગુ ભય મગન ગગન ભઇ બાની। લખન બાહુબલુ બિપુલ બખાની।।
તાત પ્રતાપ પ્રભાઉ તુમ્હારા। કો કહિ સકઇ કો જાનનિહારા।।
અનુચિત ઉચિત કાજુ કિછુ હોઊ। સમુઝિ કરિઅ ભલ કહ સબુ કોઊ।।
સહસા કરિ પાછૈં પછિતાહીં। કહહિં બેદ બુધ તે બુધ નાહીં।।
સુનિ સુર બચન લખન સકુચાને। રામ સીયસાદર સનમાને।।
કહી તાત તુમ્હ નીતિ સુહાઈ। સબ તેં કઠિન રાજમદુ ભાઈ।।
જો અચવ નૃપ માતહિં તેઈ। નાહિન સાધુસભા જેહિં સેઈ।।
સુનહુ લખન ભલ ભરત સરીસા। બિધિ પ્રપંચ મહસુના ન દીસા।।

દોહા / સોરતા
ભરતહિ હોઇ ન રાજમદુ બિધિ હરિ હર પદ પાઇ।।
કબહુકિ કાી સીકરનિ છીરસિંધુ બિનસાઇ।।231।।

2.232

ચૌપાઈ
તિમિરુ તરુન તરનિહિ મકુ ગિલઈ। ગગનુ મગન મકુ મેઘહિં મિલઈ।।
ગોપદ જલ બૂડ઼હિં ઘટજોની। સહજ છમા બરુ છાડ઼ૈ છોની।।
મસક ફૂ મકુ મેરુ ઉડ઼ાઈ। હોઇ ન નૃપમદુ ભરતહિ ભાઈ।।
લખન તુમ્હાર સપથ પિતુ આના। સુચિ સુબંધુ નહિં ભરત સમાના।।
સગુન ખીરુ અવગુન જલુ તાતા। મિલઇ રચઇ પરપંચુ બિધાતા।।
ભરતુ હંસ રબિબંસ તડ઼ાગા। જનમિ કીન્હ ગુન દોષ બિભાગા।।
ગહિ ગુન પય તજિ અવગુન બારી। નિજ જસ જગત કીન્હિ ઉજિઆરી।।
કહત ભરત ગુન સીલુ સુભાઊ। પેમ પયોધિ મગન રઘુરાઊ।।

દોહા / સોરતા
સુનિ રઘુબર બાની બિબુધ દેખિ ભરત પર હેતુ।
સકલ સરાહત રામ સો પ્રભુ કો કૃપાનિકેતુ।।232।।

2.233

ચૌપાઈ
જૌં ન હોત જગ જનમ ભરત કો। સકલ ધરમ ધુર ધરનિ ધરત કો।।
કબિ કુલ અગમ ભરત ગુન ગાથા। કો જાનઇ તુમ્હ બિનુ રઘુનાથા।।
લખન રામ સિયસુનિ સુર બાની। અતિ સુખુ લહેઉ ન જાઇ બખાની।।
ઇહાભરતુ સબ સહિત સહાએ। મંદાકિનીં પુનીત નહાએ।।
સરિત સમીપ રાખિ સબ લોગા। માગિ માતુ ગુર સચિવ નિયોગા।।
ચલે ભરતુ જહસિય રઘુરાઈ। સાથ નિષાદનાથુ લઘુ ભાઈ।।
સમુઝિ માતુ કરતબ સકુચાહીં। કરત કુતરક કોટિ મન માહીં।।
રામુ લખનુ સિય સુનિ મમ નાઊ ઉઠિ જનિ અનત જાહિં તજિ ઠાઊ।

દોહા / સોરતા
માતુ મતે મહુમાનિ મોહિ જો કછુ કરહિં સો થોર।
અઘ અવગુન છમિ આદરહિં સમુઝિ આપની ઓર।।233।।

2.234

ચૌપાઈ
જૌં પરિહરહિં મલિન મનુ જાની। જૌ સનમાનહિં સેવકુ માની।।
મોરેં સરન રામહિ કી પનહી। રામ સુસ્વામિ દોસુ સબ જનહી।।
જગ જસ ભાજન ચાતક મીના। નેમ પેમ નિજ નિપુન નબીના।।
અસ મન ગુનત ચલે મગ જાતા। સકુચ સનેહસિથિલ સબ ગાતા।।
ફેરત મનહુમાતુ કૃત ખોરી। ચલત ભગતિ બલ ધીરજ ધોરી।।
જબ સમુઝત રઘુનાથ સુભાઊ। તબ પથ પરત ઉતાઇલ પાઊ।।
ભરત દસા તેહિ અવસર કૈસી। જલ પ્રબાહજલ અલિ ગતિ જૈસી।।
દેખિ ભરત કર સોચુ સનેહૂ। ભા નિષાદ તેહિ સમયબિદેહૂ।।

દોહા / સોરતા
લગે હોન મંગલ સગુન સુનિ ગુનિ કહત નિષાદુ।
મિટિહિ સોચુ હોઇહિ હરષુ પુનિ પરિનામ બિષાદુ।।234।।

2.235

ચૌપાઈ
સેવક બચન સત્ય સબ જાને। આશ્રમ નિકટ જાઇ નિઅરાને।।
ભરત દીખ બન સૈલ સમાજૂ। મુદિત છુધિત જનુ પાઇ સુનાજૂ।।
ઈતિ ભીતિ જનુ પ્રજા દુખારી। ત્રિબિધ તાપ પીડ઼િત ગ્રહ મારી।।
જાઇ સુરાજ સુદેસ સુખારી। હોહિં ભરત ગતિ તેહિ અનુહારી।।
રામ બાસ બન સંપતિ ભ્રાજા। સુખી પ્રજા જનુ પાઇ સુરાજા।।
સચિવ બિરાગુ બિબેકુ નરેસૂ। બિપિન સુહાવન પાવન દેસૂ।।
ભટ જમ નિયમ સૈલ રજધાની। સાંતિ સુમતિ સુચિ સુંદર રાની।।
સકલ અંગ સંપન્ન સુરાઊ। રામ ચરન આશ્રિત ચિત ચાઊ।।

દોહા / સોરતા
જીતિ મોહ મહિપાલુ દલ સહિત બિબેક ભુઆલુ।
કરત અકંટક રાજુ પુરસુખ સંપદા સુકાલુ।।235।।

2.236

ચૌપાઈ
બન પ્રદેસ મુનિ બાસ ઘનેરે। જનુ પુર નગર ગાઉગન ખેરે।।
બિપુલ બિચિત્ર બિહગ મૃગ નાના। પ્રજા સમાજુ ન જાઇ બખાના।।
ખગહા કરિ હરિ બાઘ બરાહા। દેખિ મહિષ બૃષ સાજુ સરાહા।।
બયરુ બિહાઇ ચરહિં એક સંગા। જહતહમનહુસેન ચતુરંગા।।
ઝરના ઝરહિં મત્ત ગજ ગાજહિં। મનહુનિસાન બિબિધિ બિધિ બાજહિં।।
ચક ચકોર ચાતક સુક પિક ગન। કૂજત મંજુ મરાલ મુદિત મન।।
અલિગન ગાવત નાચત મોરા। જનુ સુરાજ મંગલ ચહુ ઓરા।।
બેલિ બિટપ તૃન સફલ સફૂલા। સબ સમાજુ મુદ મંગલ મૂલા।।

દોહા / સોરતા
રામ સૈલ સોભા નિરખિ ભરત હૃદયઅતિ પેમુ।
તાપસ તપ ફલુ પાઇ જિમિ સુખી સિરાનેં નેમુ।।236।।

2.238

ચૌપાઈ
સખા બચન સુનિ બિટપ નિહારી। ઉમગે ભરત બિલોચન બારી।।
કરત પ્રનામ ચલે દોઉ ભાઈ। કહત પ્રીતિ સારદ સકુચાઈ।।
હરષહિં નિરખિ રામ પદ અંકા। માનહુપારસુ પાયઉ રંકા।।
રજ સિર ધરિ હિયનયનન્હિ લાવહિં। રઘુબર મિલન સરિસ સુખ પાવહિં।।
દેખિ ભરત ગતિ અકથ અતીવા। પ્રેમ મગન મૃગ ખગ જડ઼ જીવા।।
સખહિ સનેહ બિબસ મગ ભૂલા। કહિ સુપંથ સુર બરષહિં ફૂલા।।
નિરખિ સિદ્ધ સાધક અનુરાગે। સહજ સનેહુ સરાહન લાગે।।
હોત ન ભૂતલ ભાઉ ભરત કો। અચર સચર ચર અચર કરત કો।।

દોહા / સોરતા
પેમ અમિઅ મંદરુ બિરહુ ભરતુ પયોધિ ગીર।
મથિ પ્રગટેઉ સુર સાધુ હિત કૃપાસિંધુ રઘુબીર।।238।।

2.239

ચૌપાઈ
સખા સમેત મનોહર જોટા। લખેઉ ન લખન સઘન બન ઓટા।।
ભરત દીખ પ્રભુ આશ્રમુ પાવન। સકલ સુમંગલ સદનુ સુહાવન।।
કરત પ્રબેસ મિટે દુખ દાવા। જનુ જોગીં પરમારથુ પાવા।।
દેખે ભરત લખન પ્રભુ આગે। પૂે બચન કહત અનુરાગે।।
સીસ જટા કટિ મુનિ પટ બાેં। તૂન કસેં કર સરુ ધનુ કાેં।।
બેદી પર મુનિ સાધુ સમાજૂ। સીય સહિત રાજત રઘુરાજૂ।।
બલકલ બસન જટિલ તનુ સ્યામા। જનુ મુનિ બેષ કીન્હ રતિ કામા।।
કર કમલનિ ધનુ સાયકુ ફેરત। જિય કી જરનિ હરત હિ હેરત।।

દોહા / સોરતા
લસત મંજુ મુનિ મંડલી મધ્ય સીય રઘુચંદુ।
ગ્યાન સભાજનુ તનુ ધરે ભગતિ સચ્ચિદાનંદુ।।239।।

2.240

ચૌપાઈ
સાનુજ સખા સમેત મગન મન। બિસરે હરષ સોક સુખ દુખ ગન।।
પાહિ નાથ કહિ પાહિ ગોસાઈ। ભૂતલ પરે લકુટ કી નાઈ।।
બચન સપેમ લખન પહિચાને। કરત પ્રનામુ ભરત જિયજાને।।
બંધુ સનેહ સરસ એહિ ઓરા। ઉત સાહિબ સેવા બસ જોરા।।
મિલિ ન જાઇ નહિં ગુદરત બનઈ। સુકબિ લખન મન કી ગતિ ભનઈ।।
રહે રાખિ સેવા પર ભારૂ। ચઢ઼ી ચંગ જનુ ખૈંચ ખેલારૂ।।
કહત સપ્રેમ નાઇ મહિ માથા। ભરત પ્રનામ કરત રઘુનાથા।।
ઉઠે રામુ સુનિ પેમ અધીરા। કહુપટ કહુનિષંગ ધનુ તીરા।।

દોહા / સોરતા
બરબસ લિએ ઉઠાઇ ઉર લાએ કૃપાનિધાન।
ભરત રામ કી મિલનિ લખિ બિસરે સબહિ અપાન।।240।।

2.241

ચૌપાઈ
મિલનિ પ્રીતિ કિમિ જાઇ બખાની। કબિકુલ અગમ કરમ મન બાની।।
પરમ પેમ પૂરન દોઉ ભાઈ। મન બુધિ ચિત અહમિતિ બિસરાઈ।।
કહહુ સુપેમ પ્રગટ કો કરઈ। કેહિ છાયા કબિ મતિ અનુસરઈ।।
કબિહિ અરથ આખર બલુ સાા। અનુહરિ તાલ ગતિહિ નટુ નાચા।।
અગમ સનેહ ભરત રઘુબર કો। જહન જાઇ મનુ બિધિ હરિ હર કો।।
સો મૈં કુમતિ કહૌં કેહિ ભાી। બાજ સુરાગ કિ ગાર તાી।।
મિલનિ બિલોકિ ભરત રઘુબર કી। સુરગન સભય ધકધકી ધરકી।।
સમુઝાએ સુરગુરુ જડ઼ જાગે। બરષિ પ્રસૂન પ્રસંસન લાગે।।

દોહા / સોરતા
મિલિ સપેમ રિપુસૂદનહિ કેવટુ ભેંટેઉ રામ।
ભૂરિ ભાયભેંટે ભરત લછિમન કરત પ્રનામ।।241।।

2.242

ચૌપાઈ
ભેંટેઉ લખન લલકિ લઘુ ભાઈ। બહુરિ નિષાદુ લીન્હ ઉર લાઈ।।
પુનિ મુનિગન દુહુભાઇન્હ બંદે। અભિમત આસિષ પાઇ અનંદે।।
સાનુજ ભરત ઉમગિ અનુરાગા। ધરિ સિર સિય પદ પદુમ પરાગા।।
પુનિ પુનિ કરત પ્રનામ ઉઠાએ। સિર કર કમલ પરસિ બૈઠાએ।।
સીયઅસીસ દીન્હિ મન માહીં। મગન સનેહદેહ સુધિ નાહીં।।
સબ બિધિ સાનુકૂલ લખિ સીતા। ભે નિસોચ ઉર અપડર બીતા।।
કોઉ કિછુ કહઇ ન કોઉ કિછુ પૂા। પ્રેમ ભરા મન નિજ ગતિ છૂા।।
તેહિ અવસર કેવટુ ધીરજુ ધરિ। જોરિ પાનિ બિનવત પ્રનામુ કરિ।।

દોહા / સોરતા
નાથ સાથ મુનિનાથ કે માતુ સકલ પુર લોગ।
સેવક સેનપ સચિવ સબ આએ બિકલ બિયોગ।।242।।

2.243

ચૌપાઈ
સીલસિંધુ સુનિ ગુર આગવનૂ। સિય સમીપ રાખે રિપુદવનૂ।।
ચલે સબેગ રામુ તેહિ કાલા। ધીર ધરમ ધુર દીનદયાલા।।
ગુરહિ દેખિ સાનુજ અનુરાગે। દંડ પ્રનામ કરન પ્રભુ લાગે।।
મુનિબર ધાઇ લિએ ઉર લાઈ। પ્રેમ ઉમગિ ભેંટે દોઉ ભાઈ।।
પ્રેમ પુલકિ કેવટ કહિ નામૂ। કીન્હ દૂરિ તેં દંડ પ્રનામૂ।।
રામસખા રિષિ બરબસ ભેંટા। જનુ મહિ લુઠત સનેહ સમેટા।।
રઘુપતિ ભગતિ સુમંગલ મૂલા। નભ સરાહિ સુર બરિસહિં ફૂલા।।
એહિ સમ નિપટ નીચ કોઉ નાહીં। બડ઼ બસિષ્ઠ સમ કો જગ માહીં।।

દોહા / સોરતા
જેહિ લખિ લખનહુ તેં અધિક મિલે મુદિત મુનિરાઉ।
સો સીતાપતિ ભજન કો પ્રગટ પ્રતાપ પ્રભાઉ।।243।।

2.244

ચૌપાઈ
આરત લોગ રામ સબુ જાના। કરુનાકર સુજાન ભગવાના।।
જો જેહિ ભાયરહા અભિલાષી। તેહિ તેહિ કૈ તસિ તસિ રુખ રાખી।।
સાનુજ મિલિ પલ મહુ સબ કાહૂ। કીન્હ દૂરિ દુખુ દારુન દાહૂ।।
યહ બડ઼િ બાતરામ કૈ નાહીં। જિમિ ઘટ કોટિ એક રબિ છાહીં।।
મિલિ કેવટિહિ ઉમગિ અનુરાગા। પુરજન સકલ સરાહહિં ભાગા।।
દેખીં રામ દુખિત મહતારીં। જનુ સુબેલિ અવલીં હિમ મારીં।।
પ્રથમ રામ ભેંટી કૈકેઈ। સરલ સુભાયભગતિ મતિ ભેઈ।।
પગ પરિ કીન્હ પ્રબોધુ બહોરી। કાલ કરમ બિધિ સિર ધરિ ખોરી।।

દોહા / સોરતા
ભેટીં રઘુબર માતુ સબ કરિ પ્રબોધુ પરિતોષુ।।
અંબ ઈસ આધીન જગુ કાહુ ન દેઇઅ દોષુ।।244।।

2.245

ચૌપાઈ
ગુરતિય પદ બંદે દુહુ ભાઈ। સહિત બિપ્રતિય જે સ આઈ।।
ગંગ ગૌરિ સમ સબ સનમાનીં।।દેહિં અસીસ મુદિત મૃદુ બાની।।
ગહિ પદ લગે સુમિત્રા અંકા। જનુ ભેટીં સંપતિ અતિ રંકા।।
પુનિ જનનિ ચરનનિ દોઉ ભ્રાતા। પરે પેમ બ્યાકુલ સબ ગાતા।।
અતિ અનુરાગ અંબ ઉર લાએ। નયન સનેહ સલિલ અન્હવાએ।।
તેહિ અવસર કર હરષ બિષાદૂ। કિમિ કબિ કહૈ મૂક જિમિ સ્વાદૂ।।
મિલિ જનનહિ સાનુજ રઘુરાઊ। ગુર સન કહેઉ કિ ધારિઅ પાઊ।।
પુરજન પાઇ મુનીસ નિયોગૂ। જલ થલ તકિ તકિ ઉતરેઉ લોગૂ।।

દોહા / સોરતા
મહિસુર મંત્રી માતુ ગુર ગને લોગ લિએ સાથ।।
પાવન આશ્રમ ગવનુ કિય ભરત લખન રઘુનાથ।।245।।

2.246

ચૌપાઈ
સીય આઇ મુનિબર પગ લાગી। ઉચિત અસીસ લહી મન માગી।।
ગુરપતિનિહિ મુનિતિયન્હ સમેતા। મિલી પેમુ કહિ જાઇ ન જેતા।।
બંદિ બંદિ પગ સિય સબહી કે। આસિરબચન લહે પ્રિય જી કે।।
સાસુ સકલ જબ સીયનિહારીં। મૂદે નયન સહમિ સુકુમારીં।।
પરીં બધિક બસ મનહુમરાલીં। કાહ કીન્હ કરતાર કુચાલીં।।
તિન્હ સિય નિરખિ નિપટ દુખુ પાવા। સો સબુ સહિઅ જો દૈઉ સહાવા।।
જનકસુતા તબ ઉર ધરિ ધીરા। નીલ નલિન લોયન ભરિ નીરા।।
મિલી સકલ સાસુન્હ સિય જાઈ। તેહિ અવસર કરુના મહિ છાઈ।।

દોહા / સોરતા
લાગિ લાગિ પગ સબનિ સિય ભેંટતિ અતિ અનુરાગ।।
હૃદયઅસીસહિં પેમ બસ રહિઅહુ ભરી સોહાગ।।246।।

2.247

ચૌપાઈ
બિકલ સનેહસીય સબ રાનીં। બૈઠન સબહિ કહેઉ ગુર ગ્યાનીં।।
કહિ જગ ગતિ માયિક મુનિનાથા। કહે કછુક પરમારથ ગાથા।।
નૃપ કર સુરપુર ગવનુ સુનાવા। સુનિ રઘુનાથ દુસહ દુખુ પાવા।।
મરન હેતુ નિજ નેહુ બિચારી। ભે અતિ બિકલ ધીર ધુર ધારી।।
કુલિસ કઠોર સુનત કટુ બાની। બિલપત લખન સીય સબ રાની।।
સોક બિકલ અતિ સકલ સમાજૂ। માનહુરાજુ અકાજેઉ આજૂ।।
મુનિબર બહુરિ રામ સમુઝાએ। સહિત સમાજ સુસરિત નહાએ।।
બ્રતુ નિરંબુ તેહિ દિન પ્રભુ કીન્હા। મુનિહુ કહેં જલુ કાહુન લીન્હા।।

દોહા / સોરતા
ભોરુ ભએરઘુનંદનહિ જો મુનિ આયસુ દીન્હ।।
શ્રદ્ધા ભગતિ સમેત પ્રભુ સો સબુ સાદરુ કીન્હ।।247।।

2.248

ચૌપાઈ
કરિ પિતુ ક્રિયા બેદ જસિ બરની। ભે પુનીત પાતક તમ તરની।।
જાસુ નામ પાવક અઘ તૂલા। સુમિરત સકલ સુમંગલ મૂલા।।
સુદ્ધ સો ભયઉ સાધુ સંમત અસ। તીરથ આવાહન સુરસરિ જસ।।
સુદ્ધ ભએદુઇ બાસર બીતે। બોલે ગુર સન રામ પિરીતે।।
નાથ લોગ સબ નિપટ દુખારી। કંદ મૂલ ફલ અંબુ અહારી।।
સાનુજ ભરતુ સચિવ સબ માતા। દેખિ મોહિ પલ જિમિ જુગ જાતા।।
સબ સમેત પુર ધારિઅ પાઊ। આપુ ઇહાઅમરાવતિ રાઊ।।
બહુત કહેઉસબ કિયઉઢિઠાઈ। ઉચિત હોઇ તસ કરિઅ ગોસા।।

દોહા / સોરતા
ધર્મ સેતુ કરુનાયતન કસ ન કહહુ અસ રામ।
લોગ દુખિત દિન દુઇ દરસ દેખિ લહહુબિશ્રામ।।248।।

2.249

ચૌપાઈ
રામ બચન સુનિ સભય સમાજૂ। જનુ જલનિધિ મહુબિકલ જહાજૂ।।
સુનિ ગુર ગિરા સુમંગલ મૂલા। ભયઉ મનહુમારુત અનુકુલા।।
પાવન પયતિહુકાલ નહાહીં। જો બિલોકિ અંઘ ઓઘ નસાહીં।।
મંગલમૂરતિ લોચન ભરિ ભરિ। નિરખહિં હરષિ દંડવત કરિ કરિ।।
રામ સૈલ બન દેખન જાહીં। જહસુખ સકલ સકલ દુખ નાહીં।।
ઝરના ઝરિહિં સુધાસમ બારી। ત્રિબિધ તાપહર ત્રિબિધ બયારી।।
બિટપ બેલિ તૃન અગનિત જાતી। ફલ પ્રસૂન પલ્લવ બહુ ભાી।।
સુંદર સિલા સુખદ તરુ છાહીં। જાઇ બરનિ બન છબિ કેહિ પાહીં।।

દોહા / સોરતા
સરનિ સરોરુહ જલ બિહગ કૂજત ગુંજત ભૃંગ।
બૈર બિગત બિહરત બિપિન મૃગ બિહંગ બહુરંગ।।249।।

2.250

ચૌપાઈ
કોલ કિરાત ભિલ્લ બનબાસી। મધુ સુચિ સુંદર સ્વાદુ સુધા સી।।
ભરિ ભરિ પરન પુટીં રચિ રુરી। કંદ મૂલ ફલ અંકુર જૂરી।।
સબહિ દેહિં કરિ બિનય પ્રનામા। કહિ કહિ સ્વાદ ભેદ ગુન નામા।।
દેહિં લોગ બહુ મોલ ન લેહીં। ફેરત રામ દોહાઈ દેહીં।।
કહહિં સનેહ મગન મૃદુ બાની। માનત સાધુ પેમ પહિચાની।।
તુમ્હ સુકૃતી હમ નીચ નિષાદા। પાવા દરસનુ રામ પ્રસાદા।।
હમહિ અગમ અતિ દરસુ તુમ્હારા। જસ મરુ ધરનિ દેવધુનિ ધારા।।
રામ કૃપાલ નિષાદ નેવાજા। પરિજન પ્રજઉ ચહિઅ જસ રાજા।।

દોહા / સોરતા
યહ જિંયજાનિ સોચુ તજિ કરિઅ છોહુ લખિ નેહુ।
હમહિ કૃતારથ કરન લગિ ફલ તૃન અંકુર લેહુ।।250।।

2.251

ચૌપાઈ
તુમ્હ પ્રિય પાહુને બન પગુ ધારે। સેવા જોગુ ન ભાગ હમારે।।
દેબ કાહ હમ તુમ્હહિ ગોસા। ઈધનુ પાત કિરાત મિતાઈ।।
યહ હમારિ અતિ બડ઼િ સેવકાઈ। લેહિ ન બાસન બસન ચોરાઈ।।
હમ જડ઼ જીવ જીવ ગન ઘાતી। કુટિલ કુચાલી કુમતિ કુજાતી।।
પાપ કરત નિસિ બાસર જાહીં। નહિં પટ કટિ નહિ પેટ અઘાહીં।।
સપોનેહુધરમ બુદ્ધિ કસ કાઊ। યહ રઘુનંદન દરસ પ્રભાઊ।।
જબ તેં પ્રભુ પદ પદુમ નિહારે। મિટે દુસહ દુખ દોષ હમારે।।
બચન સુનત પુરજન અનુરાગે। તિન્હ કે ભાગ સરાહન લાગે।।

છન્દ
લાગે સરાહન ભાગ સબ અનુરાગ બચન સુનાવહીં।
બોલનિ મિલનિ સિય રામ ચરન સનેહુ લખિ સુખુ પાવહીં।।
નર નારિ નિદરહિં નેહુ નિજ સુનિ કોલ ભિલ્લનિ કી ગિરા।
તુલસી કૃપા રઘુબંસમનિ કી લોહ લૈ લૌકા તિરા।।

દોહા / સોરતા
બિહરહિં બન ચહુ ઓર પ્રતિદિન પ્રમુદિત લોગ સબ।
જલ જ્યોં દાદુર મોર ભએ પીન પાવસ પ્રથમ।।251।।

2.252

ચૌપાઈ
પુર જન નારિ મગન અતિ પ્રીતી। બાસર જાહિં પલક સમ બીતી।।
સીય સાસુ પ્રતિ બેષ બનાઈ। સાદર કરઇ સરિસ સેવકાઈ।।
લખા ન મરમુ રામ બિનુ કાહૂ માયા સબ સિય માયા માહૂ।
સીયસાસુ સેવા બસ કીન્હીં। તિન્હ લહિ સુખ સિખ આસિષ દીન્હીં।।
લખિ સિય સહિત સરલ દોઉ ભાઈ। કુટિલ રાનિ પછિતાનિ અઘાઈ।।
અવનિ જમહિ જાચતિ કૈકેઈ। મહિ ન બીચુ બિધિ મીચુ ન દેઈ।।
લોકહુબેદ બિદિત કબિ કહહીં। રામ બિમુખ થલુ નરક ન લહહીં।।
યહુ સંસઉ સબ કે મન માહીં। રામ ગવનુ બિધિ અવધ કિ નાહીં।।

દોહા / સોરતા
નિસિ ન નીદ નહિં ભૂખ દિન ભરતુ બિકલ સુચિ સોચ।
નીચ કીચ બિચ મગન જસ મીનહિ સલિલ સોચ।।252।।

2.253

ચૌપાઈ
કીન્હી માતુ મિસ કાલ કુચાલી। ઈતિ ભીતિ જસ પાકત સાલી।।
કેહિ બિધિ હોઇ રામ અભિષેકૂ। મોહિ અવકલત ઉપાઉ ન એકૂ।।
અવસિ ફિરહિં ગુર આયસુ માની। મુનિ પુનિ કહબ રામ રુચિ જાની।।
માતુ કહેહુબહુરહિં રઘુરાઊ। રામ જનનિ હઠ કરબિ કિ કાઊ।।
મોહિ અનુચર કર કેતિક બાતા। તેહિ મહકુસમઉ બામ બિધાતા।।
જૌં હઠ કરઉત નિપટ કુકરમૂ। હરગિરિ તેં ગુરુ સેવક ધરમૂ।।
એકઉ જુગુતિ ન મન ઠહરાની। સોચત ભરતહિ રૈનિ બિહાની।।
પ્રાત નહાઇ પ્રભુહિ સિર નાઈ। બૈઠત પઠએ રિષયબોલાઈ।।

દોહા / સોરતા
ગુર પદ કમલ પ્રનામુ કરિ બૈઠે આયસુ પાઇ।
બિપ્ર મહાજન સચિવ સબ જુરે સભાસદ આઇ।।253।।

2.254

ચૌપાઈ
બોલે મુનિબરુ સમય સમાના। સુનહુ સભાસદ ભરત સુજાના।।
ધરમ ધુરીન ભાનુકુલ ભાનૂ। રાજા રામુ સ્વબસ ભગવાનૂ।।
સત્યસંધ પાલક શ્રુતિ સેતૂ। રામ જનમુ જગ મંગલ હેતૂ।।
ગુર પિતુ માતુ બચન અનુસારી। ખલ દલુ દલન દેવ હિતકારી।।
નીતિ પ્રીતિ પરમારથ સ્વારથુ। કોઉ ન રામ સમ જાન જથારથુ।।
બિધિ હરિ હરુ સસિ રબિ દિસિપાલા। માયા જીવ કરમ કુલિ કાલા।।
અહિપ મહિપ જહલગિ પ્રભુતાઈ। જોગ સિદ્ધિ નિગમાગમ ગાઈ।।
કરિ બિચાર જિંયદેખહુ નીકેં। રામ રજાઇ સીસ સબહી કેં।।

દોહા / સોરતા
રાખેં રામ રજાઇ રુખ હમ સબ કર હિત હોઇ।
સમુઝિ સયાને કરહુ અબ સબ મિલિ સંમત સોઇ।।254।।

2.255

ચૌપાઈ
સબ કહુસુખદ રામ અભિષેકૂ। મંગલ મોદ મૂલ મગ એકૂ।।
કેહિ બિધિ અવધ ચલહિં રઘુરાઊ। કહહુ સમુઝિ સોઇ કરિઅ ઉપાઊ।।
સબ સાદર સુનિ મુનિબર બાની। નય પરમારથ સ્વારથ સાની।।
ઉતરુ ન આવ લોગ ભએ ભોરે। તબ સિરુ નાઇ ભરત કર જોરે।।
ભાનુબંસ ભએ ભૂપ ઘનેરે। અધિક એક તેં એક બડ઼ેરે।।
જનમુ હેતુ સબ કહપિતુ માતા। કરમ સુભાસુભ દેઇ બિધાતા।।
દલિ દુખ સજઇ સકલ કલ્યાના। અસ અસીસ રાઉરિ જગુ જાના।।
સો ગોસાઇબિધિ ગતિ જેહિં છેંકી। સકઇ કો ટારિ ટેક જો ટેકી।।

દોહા / સોરતા
બૂઝિઅ મોહિ ઉપાઉ અબ સો સબ મોર અભાગુ।
સુનિ સનેહમય બચન ગુર ઉર ઉમગા અનુરાગુ।।255।।

2.256

ચૌપાઈ
તાત બાત ફુરિ રામ કૃપાહીં। રામ બિમુખ સિધિ સપનેહુનાહીં।।
સકુચઉતાત કહત એક બાતા। અરધ તજહિં બુધ સરબસ જાતા।।
તુમ્હ કાનન ગવનહુ દોઉ ભાઈ। ફેરિઅહિં લખન સીય રઘુરાઈ।।
સુનિ સુબચન હરષે દોઉ ભ્રાતા। ભે પ્રમોદ પરિપૂરન ગાતા।।
મન પ્રસન્ન તન તેજુ બિરાજા। જનુ જિય રાઉ રામુ ભએ રાજા।।
બહુત લાભ લોગન્હ લઘુ હાની। સમ દુખ સુખ સબ રોવહિં રાની।।
કહહિં ભરતુ મુનિ કહા સો કીન્હે। ફલુ જગ જીવન્હ અભિમત દીન્હે।।
કાનન કરઉજનમ ભરિ બાસૂ। એહિં તેં અધિક ન મોર સુપાસૂ।।

દોહા / સોરતા
અરજામી રામુ સિય તુમ્હ સરબગ્ય સુજાન।
જો ફુર કહહુ ત નાથ નિજ કીજિઅ બચનુ પ્રવાન।।256।।

2.257

ચૌપાઈ
ભરત બચન સુનિ દેખિ સનેહૂ। સભા સહિત મુનિ ભએ બિદેહૂ।।
ભરત મહા મહિમા જલરાસી। મુનિ મતિ ઠાઢ઼િ તીર અબલા સી।।
ગા ચહ પાર જતનુ હિયહેરા। પાવતિ નાવ ન બોહિતુ બેરા।।
ઔરુ કરિહિ કો ભરત બડ઼ાઈ। સરસી સીપિ કિ સિંધુ સમાઈ।।
ભરતુ મુનિહિ મન ભીતર ભાએ। સહિત સમાજ રામ પહિં આએ।।
પ્રભુ પ્રનામુ કરિ દીન્હ સુઆસનુ। બૈઠે સબ સુનિ મુનિ અનુસાસનુ।।
બોલે મુનિબરુ બચન બિચારી। દેસ કાલ અવસર અનુહારી।।
સુનહુ રામ સરબગ્ય સુજાના। ધરમ નીતિ ગુન ગ્યાન નિધાના।।

દોહા / સોરતા
સબ કે ઉર અંતર બસહુ જાનહુ ભાઉ કુભાઉ।
પુરજન જનની ભરત હિત હોઇ સો કહિઅ ઉપાઉ।।257।।

2.258

ચૌપાઈ
આરત કહહિં બિચારિ ન કાઊ। સૂઝ જૂઆરિહિ આપન દાઊ।।
સુનિ મુનિ બચન કહત રઘુરાઊ। નાથ તુમ્હારેહિ હાથ ઉપાઊ।।
સબ કર હિત રુખ રાઉરિ રાખેં। આયસુ કિએમુદિત ફુર ભાષેં।।
પ્રથમ જો આયસુ મો કહુહોઈ। માથેં માનિ કરૌ સિખ સોઈ।।
પુનિ જેહિ કહજસ કહબ ગોસાઈં। સો સબ ભાિ ઘટિહિ સેવકાઈં।।
કહ મુનિ રામ સત્ય તુમ્હ ભાષા। ભરત સનેહબિચારુ ન રાખા।।
તેહિ તેં કહઉબહોરિ બહોરી। ભરત ભગતિ બસ ભઇ મતિ મોરી।।
મોરેં જાન ભરત રુચિ રાખિ। જો કીજિઅ સો સુભ સિવ સાખી।।

દોહા / સોરતા
ભરત બિનય સાદર સુનિઅ કરિઅ બિચારુ બહોરિ।
કરબ સાધુમત લોકમત નૃપનય નિગમ નિચોરિ।।258।।

2.259

ચૌપાઈ
ગુરુ અનુરાગ ભરત પર દેખી। રામ હ્દયઆનંદુ બિસેષી।।
ભરતહિ ધરમ ધુરંધર જાની। નિજ સેવક તન માનસ બાની।।
બોલે ગુર આયસ અનુકૂલા। બચન મંજુ મૃદુ મંગલમૂલા।।
નાથ સપથ પિતુ ચરન દોહાઈ। ભયઉ ન ભુઅન ભરત સમ ભાઈ।।
જે ગુર પદ અંબુજ અનુરાગી। તે લોકહુબેદહુબડ઼ભાગી।।
રાઉર જા પર અસ અનુરાગૂ। કો કહિ સકઇ ભરત કર ભાગૂ।।
લખિ લઘુ બંધુ બુદ્ધિ સકુચાઈ। કરત બદન પર ભરત બડ઼ાઈ।।
ભરતુ કહહીં સોઇ કિએભલાઈ। અસ કહિ રામ રહે અરગાઈ।।

દોહા / સોરતા
તબ મુનિ બોલે ભરત સન સબ સોચુ તજિ તાત।
કૃપાસિંધુ પ્રિય બંધુ સન કહહુ હૃદય કૈ બાત।।259।।

2.260

ચૌપાઈ
સુનિ મુનિ બચન રામ રુખ પાઈ। ગુરુ સાહિબ અનુકૂલ અઘાઈ।।
લખિ અપને સિર સબુ છરુ ભારૂ। કહિ ન સકહિં કછુ કરહિં બિચારૂ।।
પુલકિ સરીર સભાભએ ઠાઢેં। નીરજ નયન નેહ જલ બાઢ઼ેં।।
કહબ મોર મુનિનાથ નિબાહા। એહિ તેં અધિક કહૌં મૈં કાહા।
મૈં જાનઉનિજ નાથ સુભાઊ। અપરાધિહુ પર કોહ ન કાઊ।।
મો પર કૃપા સનેહ બિસેષી। ખેલત ખુનિસ ન કબહૂદેખી।।
સિસુપન તેમ પરિહરેઉન સંગૂ। કબહુન કીન્હ મોર મન ભંગૂ।।
મૈં પ્રભુ કૃપા રીતિ જિયજોહી। હારેહુખેલ જિતાવહિં મોહી।।

દોહા / સોરતા
મહૂસનેહ સકોચ બસ સનમુખ કહી ન બૈન।
દરસન તૃપિત ન આજુ લગિ પેમ પિઆસે નૈન।।260।।

2.261

ચૌપાઈ
બિધિ ન સકેઉ સહિ મોર દુલારા। નીચ બીચુ જનની મિસ પારા।
યહઉ કહત મોહિ આજુ ન સોભા। અપનીં સમુઝિ સાધુ સુચિ કો ભા।।
માતુ મંદિ મૈં સાધુ સુચાલી। ઉર અસ આનત કોટિ કુચાલી।।
ફરઇ કિ કોદવ બાલિ સુસાલી। મુકુતા પ્રસવ કિ સંબુક કાલી।।
સપનેહુદોસક લેસુ ન કાહૂ। મોર અભાગ ઉદધિ અવગાહૂ।।
બિનુ સમુઝેં નિજ અઘ પરિપાકૂ। જારિઉજાયજનનિ કહિ કાકૂ।।
હૃદયહેરિ હારેઉસબ ઓરા। એકહિ ભાિ ભલેહિં ભલ મોરા।।
ગુર ગોસાઇસાહિબ સિય રામૂ। લાગત મોહિ નીક પરિનામૂ।।

દોહા / સોરતા
સાધુ સભા ગુર પ્રભુ નિકટ કહઉસુથલ સતિ ભાઉ।
પ્રેમ પ્રપંચુ કિ ઝૂઠ ફુર જાનહિં મુનિ રઘુરાઉ।।261।।

2.262

ચૌપાઈ
ભૂપતિ મરન પેમ પનુ રાખી। જનની કુમતિ જગતુ સબુ સાખી।।
દેખિ ન જાહિ બિકલ મહતારી। જરહિં દુસહ જર પુર નર નારી।।
મહીં સકલ અનરથ કર મૂલા। સો સુનિ સમુઝિ સહિઉસબ સૂલા।।
સુનિ બન ગવનુ કીન્હ રઘુનાથા। કરિ મુનિ બેષ લખન સિય સાથા।।
બિનુ પાનહિન્હ પયાદેહિ પાએ સંકરુ સાખિ રહેઉએહિ ઘાએ।
બહુરિ નિહાર નિષાદ સનેહૂ। કુલિસ કઠિન ઉર ભયઉ ન બેહૂ।।
અબ સબુ આિન્હ દેખેઉઆઈ। જિઅત જીવ જડ઼ સબઇ સહાઈ।।
જિન્હહિ નિરખિ મગ સાિનિ બીછી। તજહિં બિષમ બિષુ તામસ તીછી।।

દોહા / સોરતા
તેઇ રઘુનંદનુ લખનુ સિય અનહિત લાગે જાહિ।
તાસુ તનય તજિ દુસહ દુખ દૈઉ સહાવઇ કાહિ।।262।।

2.263

ચૌપાઈ
સુનિ અતિ બિકલ ભરત બર બાની। આરતિ પ્રીતિ બિનય નય સાની।।
સોક મગન સબ સભાખભારૂ। મનહુકમલ બન પરેઉ તુસારૂ।।
કહિ અનેક બિધિ કથા પુરાની। ભરત પ્રબોધુ કીન્હ મુનિ ગ્યાની।।
બોલે ઉચિત બચન રઘુનંદૂ। દિનકર કુલ કૈરવ બન ચંદૂ।।
તાત જા જિયકરહુ ગલાની। ઈસ અધીન જીવ ગતિ જાની।।
તીનિ કાલ તિભુઅન મત મોરેં। પુન્યસિલોક તાત તર તોરે।।
ઉર આનત તુમ્હ પર કુટિલાઈ। જાઇ લોકુ પરલોકુ નસાઈ।।
દોસુ દેહિં જનનિહિ જડ઼ તેઈ। જિન્હ ગુર સાધુ સભા નહિં સેઈ।।

દોહા / સોરતા
મિટિહહિં પાપ પ્રપંચ સબ અખિલ અમંગલ ભાર।
લોક સુજસુ પરલોક સુખુ સુમિરત નામુ તુમ્હાર।।263।।

2.264

ચૌપાઈ
કહઉસુભાઉ સત્ય સિવ સાખી। ભરત ભૂમિ રહ રાઉરિ રાખી।।
તાત કુતરક કરહુ જનિ જાએ બૈર પેમ નહિ દુરઇ દુરાએ।
મુનિ ગન નિકટ બિહગ મૃગ જાહીં। બાધક બધિક બિલોકિ પરાહીં।।
હિત અનહિત પસુ પચ્છિઉ જાના। માનુષ તનુ ગુન ગ્યાન નિધાના।।
તાત તુમ્હહિ મૈં જાનઉનીકેં। કરૌં કાહ અસમંજસ જીકેં।।
રાખેઉ રાયસત્ય મોહિ ત્યાગી। તનુ પરિહરેઉ પેમ પન લાગી।।
તાસુ બચન મેટત મન સોચૂ। તેહિ તેં અધિક તુમ્હાર સોચૂ।।
તા પર ગુર મોહિ આયસુ દીન્હા। અવસિ જો કહહુ ચહઉસોઇ કીન્હા।।

દોહા / સોરતા
મનુ પ્રસન્ન કરિ સકુચ તજિ કહહુ કરૌં સોઇ આજુ।
સત્યસંધ રઘુબર બચન સુનિ ભા સુખી સમાજુ।।264।।

2.265

ચૌપાઈ
સુર ગન સહિત સભય સુરરાજૂ। સોચહિં ચાહત હોન અકાજૂ।।
બનત ઉપાઉ કરત કછુ નાહીં। રામ સરન સબ ગે મન માહીં।।
બહુરિ બિચારિ પરસ્પર કહહીં। રઘુપતિ ભગત ભગતિ બસ અહહીં।
સુધિ કરિ અંબરીષ દુરબાસા। ભે સુર સુરપતિ નિપટ નિરાસા।।
સહે સુરન્હ બહુ કાલ બિષાદા। નરહરિ કિએ પ્રગટ પ્રહલાદા।।
લગિ લગિ કાન કહહિં ધુનિ માથા। અબ સુર કાજ ભરત કે હાથા।।
આન ઉપાઉ ન દેખિઅ દેવા। માનત રામુ સુસેવક સેવા।।
હિયસપેમ સુમિરહુ સબ ભરતહિ। નિજ ગુન સીલ રામ બસ કરતહિ।।

દોહા / સોરતા
સુનિ સુર મત સુરગુર કહેઉ ભલ તુમ્હાર બડ઼ ભાગુ।
સકલ સુમંગલ મૂલ જગ ભરત ચરન અનુરાગુ।।265।।

2.266

ચૌપાઈ
સીતાપતિ સેવક સેવકાઈ। કામધેનુ સય સરિસ સુહાઈ।।
ભરત ભગતિ તુમ્હરેં મન આઈ। તજહુ સોચુ બિધિ બાત બનાઈ।।
દેખુ દેવપતિ ભરત પ્રભાઊ। સહજ સુભાયબિબસ રઘુરાઊ।।
મન થિર કરહુ દેવ ડરુ નાહીં। ભરતહિ જાનિ રામ પરિછાહીં।।
સુનો સુરગુર સુર સંમત સોચૂ। અંતરજામી પ્રભુહિ સકોચૂ।।
નિજ સિર ભારુ ભરત જિયજાના। કરત કોટિ બિધિ ઉર અનુમાના।।
કરિ બિચારુ મન દીન્હી ઠીકા। રામ રજાયસ આપન નીકા।।
નિજ પન તજિ રાખેઉ પનુ મોરા। છોહુ સનેહુ કીન્હ નહિં થોરા।।

દોહા / સોરતા
કીન્હ અનુગ્રહ અમિત અતિ સબ બિધિ સીતાનાથ।
કરિ પ્રનામુ બોલે ભરતુ જોરિ જલજ જુગ હાથ।।266।।

2.267

ચૌપાઈ
કહૌં કહાવૌં કા અબ સ્વામી। કૃપા અંબુનિધિ અંતરજામી।।
ગુર પ્રસન્ન સાહિબ અનુકૂલા। મિટી મલિન મન કલપિત સૂલા।।
અપડર ડરેઉન સોચ સમૂલેં। રબિહિ ન દોસુ દેવ દિસિ ભૂલેં।।
મોર અભાગુ માતુ કુટિલાઈ। બિધિ ગતિ બિષમ કાલ કઠિનાઈ।।
પાઉ રોપિ સબ મિલિ મોહિ ઘાલા। પ્રનતપાલ પન આપન પાલા।।
યહ નઇ રીતિ ન રાઉરિ હોઈ। લોકહુબેદ બિદિત નહિં ગોઈ।।
જગુ અનભલ ભલ એકુ ગોસાઈં। કહિઅ હોઇ ભલ કાસુ ભલાઈં।।
દેઉ દેવતરુ સરિસ સુભાઊ। સનમુખ બિમુખ ન કાહુહિ કાઊ।।

દોહા / સોરતા
જાઇ નિકટ પહિચાનિ તરુ છાહસમનિ સબ સોચ।
માગત અભિમત પાવ જગ રાઉ રંકુ ભલ પોચ।।267।।

2.268

ચૌપાઈ
લખિ સબ બિધિ ગુર સ્વામિ સનેહૂ। મિટેઉ છોભુ નહિં મન સંદેહૂ।।
અબ કરુનાકર કીજિઅ સોઈ। જન હિત પ્રભુ ચિત છોભુ ન હોઈ।।
જો સેવકુ સાહિબહિ સોચી। નિજ હિત ચહઇ તાસુ મતિ પોચી।।
સેવક હિત સાહિબ સેવકાઈ। કરૈ સકલ સુખ લોભ બિહાઈ।।
સ્વારથુ નાથ ફિરેં સબહી કા। કિએરજાઇ કોટિ બિધિ નીકા।।
યહ સ્વારથ પરમારથ સારુ। સકલ સુકૃત ફલ સુગતિ સિંગારુ।।
દેવ એક બિનતી સુનિ મોરી। ઉચિત હોઇ તસ કરબ બહોરી।।
તિલક સમાજુ સાજિ સબુ આના। કરિઅ સુફલ પ્રભુ જૌં મનુ માના।।

દોહા / સોરતા
સાનુજ પઠઇઅ મોહિ બન કીજિઅ સબહિ સનાથ।
નતરુ ફેરિઅહિં બંધુ દોઉ નાથ ચલૌં મૈં સાથ।।268।।

2.269

ચૌપાઈ
નતરુ જાહિં બન તીનિઉ ભાઈ। બહુરિઅ સીય સહિત રઘુરાઈ।।
જેહિ બિધિ પ્રભુ પ્રસન્ન મન હોઈ। કરુના સાગર કીજિઅ સોઈ।।
દેવદીન્હ સબુ મોહિ અભારુ। મોરેં નીતિ ન ધરમ બિચારુ।।
કહઉબચન સબ સ્વારથ હેતૂ। રહત ન આરત કેં ચિત ચેતૂ।।
ઉતરુ દેઇ સુનિ સ્વામિ રજાઈ। સો સેવકુ લખિ લાજ લજાઈ।।
અસ મૈં અવગુન ઉદધિ અગાધૂ। સ્વામિ સનેહસરાહત સાધૂ।।
અબ કૃપાલ મોહિ સો મત ભાવા। સકુચ સ્વામિ મન જાઇન પાવા।।
પ્રભુ પદ સપથ કહઉસતિ ભાઊ। જગ મંગલ હિત એક ઉપાઊ।।

દોહા / સોરતા
પ્રભુ પ્રસન્ન મન સકુચ તજિ જો જેહિ આયસુ દેબ।
સો સિર ધરિ ધરિ કરિહિ સબુ મિટિહિ અનટ અવરેબ।।269।।

2.270

ચૌપાઈ
ભરત બચન સુચિ સુનિ સુર હરષે। સાધુ સરાહિ સુમન સુર બરષે।।
અસમંજસ બસ અવધ નેવાસી। પ્રમુદિત મન તાપસ બનબાસી।।
ચુપહિં રહે રઘુનાથ સોચી। પ્રભુ ગતિ દેખિ સભા સબ સોચી।।
જનક દૂત તેહિ અવસર આએ। મુનિ બસિષ્ઠસુનિ બેગિ બોલાએ।।
કરિ પ્રનામ તિન્હ રામુ નિહારે। બેષુ દેખિ ભએ નિપટ દુખારે।।
દૂતન્હ મુનિબર બૂઝી બાતા। કહહુ બિદેહ ભૂપ કુસલાતા।।
સુનિ સકુચાઇ નાઇ મહિ માથા। બોલે ચર બર જોરેં હાથા।।
બૂઝબ રાઉર સાદર સાઈં। કુસલ હેતુ સો ભયઉ ગોસાઈં।।

દોહા / સોરતા
નાહિ ત કોસલ નાથ કેં સાથ કુસલ ગઇ નાથ।
મિથિલા અવધ બિસેષ તેં જગુ સબ ભયઉ અનાથ।।270।।

2.271

ચૌપાઈ
કોસલપતિ ગતિ સુનિ જનકૌરા। ભે સબ લોક સોક બસ બૌરા।।
જેહિં દેખે તેહિ સમય બિદેહૂ। નામુ સત્ય અસ લાગ ન કેહૂ।।
રાનિ કુચાલિ સુનત નરપાલહિ। સૂઝ ન કછુ જસ મનિ બિનુ બ્યાલહિ।।
ભરત રાજ રઘુબર બનબાસૂ। ભા મિથિલેસહિ હૃદયહરાૂ।।
નૃપ બૂઝે બુધ સચિવ સમાજૂ। કહહુ બિચારિ ઉચિત કા આજૂ।।
સમુઝિ અવધ અસમંજસ દોઊ। ચલિઅ કિ રહિઅ ન કહ કછુ કોઊ।।
નૃપહિ ધીર ધરિ હૃદયબિચારી। પઠએ અવધ ચતુર ચર ચારી।।
બૂઝિ ભરત સતિ ભાઉ કુભાઊ। આએહુ બેગિ ન હોઇ લખાઊ।।

દોહા / સોરતા
ગએ અવધ ચર ભરત ગતિ બૂઝિ દેખિ કરતૂતિ।
ચલે ચિત્રકૂટહિ ભરતુ ચાર ચલે તેરહૂતિ।।271।।

2.272

ચૌપાઈ
દૂતન્હ આઇ ભરત કઇ કરની। જનક સમાજ જથામતિ બરની।।
સુનિ ગુર પરિજન સચિવ મહીપતિ। ભે સબ સોચ સનેહબિકલ અતિ।।
ધરિ ધીરજુ કરિ ભરત બડ઼ાઈ। લિએ સુભટ સાહની બોલાઈ।।
ઘર પુર દેસ રાખિ રખવારે। હય ગય રથ બહુ જાન સારે।।
દુઘરી સાધિ ચલે તતકાલા। કિએ બિશ્રામુ ન મગ મહીપાલા।।
ભોરહિં આજુ નહાઇ પ્રયાગા। ચલે જમુન ઉતરન સબુ લાગા।।
ખબરિ લેન હમ પઠએ નાથા। તિન્હ કહિ અસ મહિ નાયઉ માથા।।
સાથ કિરાત છ સાતક દીન્હે। મુનિબર તુરત બિદા ચર કીન્હે।।

દોહા / સોરતા
સુનત જનક આગવનુ સબુ હરષેઉ અવધ સમાજુ।
રઘુનંદનહિ સકોચુ બડ઼ સોચ બિબસ સુરરાજુ।।272।।

2.273

ચૌપાઈ
ગરઇ ગલાનિ કુટિલ કૈકેઈ। કાહિ કહૈ કેહિ દૂષનુ દેઈ।।
અસ મન આનિ મુદિત નર નારી। ભયઉ બહોરિ રહબ દિન ચારી।।
એહિ પ્રકાર ગત બાસર સોઊ। પ્રાત નહાન લાગ સબુ કોઊ।।
કરિ મજ્જનુ પૂજહિં નર નારી। ગનપ ગૌરિ તિપુરારિ તમારી।।
રમા રમન પદ બંદિ બહોરી। બિનવહિં અંજુલિ અંચલ જોરી।।
રાજા રામુ જાનકી રાની। આન અવધિ અવધ રજધાની।।
સુબસ બસઉ ફિરિ સહિત સમાજા। ભરતહિ રામુ કરહુજુબરાજા।।
એહિ સુખ સુધાસીંચી સબ કાહૂ। દેવ દેહુ જગ જીવન લાહૂ।।

દોહા / સોરતા
ગુર સમાજ ભાઇન્હ સહિત રામ રાજુ પુર હોઉ।
અછત રામ રાજા અવધ મરિઅ માગ સબુ કોઉ।।273।।

2.274

ચૌપાઈ
સુનિ સનેહમય પુરજન બાની। નિંદહિં જોગ બિરતિ મુનિ ગ્યાની।।
એહિ બિધિ નિત્યકરમ કરિ પુરજન। રામહિ કરહિં પ્રનામ પુલકિ તન।।
ઊ નીચ મધ્યમ નર નારી। લહહિં દરસુ નિજ નિજ અનુહારી।।
સાવધાન સબહી સનમાનહિં। સકલ સરાહત કૃપાનિધાનહિં।।
લરિકાઇહિ તે રઘુબર બાની। પાલત નીતિ પ્રીતિ પહિચાની।।
સીલ સકોચ સિંધુ રઘુરાઊ। સુમુખ સુલોચન સરલ સુભાઊ।।
કહત રામ ગુન ગન અનુરાગે। સબ નિજ ભાગ સરાહન લાગે।।
હમ સમ પુન્ય પુંજ જગ થોરે। જિન્હહિ રામુ જાનત કરિ મોરે।।

દોહા / સોરતા
પ્રેમ મગન તેહિ સમય સબ સુનિ આવત મિથિલેસુ।
સહિત સભા સંભ્રમ ઉઠેઉ રબિકુલ કમલ દિનેસુ।।274।।

2.275

ચૌપાઈ
ભાઇ સચિવ ગુર પુરજન સાથા। આગેં ગવનુ કીન્હ રઘુનાથા।।
ગિરિબરુ દીખ જનકપતિ જબહીં। કરિ પ્રનામ રથ ત્યાગેઉ તબહીં।।
રામ દરસ લાલસા ઉછાહૂ। પથ શ્રમ લેસુ કલેસુ ન કાહૂ।।
મન તહજહરઘુબર બૈદેહી। બિનુ મન તન દુખ સુખ સુધિ કેહી।।
આવત જનકુ ચલે એહિ ભાી। સહિત સમાજ પ્રેમ મતિ માતી।।
આએ નિકટ દેખિ અનુરાગે। સાદર મિલન પરસપર લાગે।।
લગે જનક મુનિજન પદ બંદન। રિષિન્હ પ્રનામુ કીન્હ રઘુનંદન।।
ભાઇન્હ સહિત રામુ મિલિ રાજહિ। ચલે લવાઇ સમેત સમાજહિ।।

દોહા / સોરતા
આશ્રમ સાગર સાંત રસ પૂરન પાવન પાથુ।
સેન મનહુકરુના સરિત લિએજાહિં રઘુનાથુ।।275।।

2.276

ચૌપાઈ
બોરતિ ગ્યાન બિરાગ કરારે। બચન સસોક મિલત નદ નારે।।
સોચ ઉસાસ સમીર તંરગા। ધીરજ તટ તરુબર કર ભંગા।।
બિષમ બિષાદ તોરાવતિ ધારા। ભય ભ્રમ ભવ અબર્ત અપારા।।
કેવટ બુધ બિદ્યા બડ઼િ નાવા। સકહિં ન ખેઇ ઐક નહિં આવા।।
બનચર કોલ કિરાત બિચારે। થકે બિલોકિ પથિક હિયહારે।।
આશ્રમ ઉદધિ મિલી જબ જાઈ। મનહુઉઠેઉ અંબુધિ અકુલાઈ।।
સોક બિકલ દોઉ રાજ સમાજા। રહા ન ગ્યાનુ ન ધીરજુ લાજા।।
ભૂપ રૂપ ગુન સીલ સરાહી। રોવહિં સોક સિંધુ અવગાહી।।

છન્દ
અવગાહિ સોક સમુદ્ર સોચહિં નારિ નર બ્યાકુલ મહા।
દૈ દોષ સકલ સરોષ બોલહિં બામ બિધિ કીન્હો કહા।।
સુર સિદ્ધ તાપસ જોગિજન મુનિ દેખિ દસા બિદેહ કી।
તુલસી ન સમરથુ કોઉ જો તરિ સકૈ સરિત સનેહ કી।।

દોહા / સોરતા
કિએ અમિત ઉપદેસ જહતહલોગન્હ મુનિબરન્હ।
ધીરજુ ધરિઅ નરેસ કહેઉ બસિષ્ઠ બિદેહ સન।।276।।

2.277

ચૌપાઈ
જાસુ ગ્યાનુ રબિ ભવ નિસિ નાસા। બચન કિરન મુનિ કમલ બિકાસા।।
તેહિ કિ મોહ મમતા નિઅરાઈ। યહ સિય રામ સનેહ બડ઼ાઈ।।
બિષઈ સાધક સિદ્ધ સયાને। ત્રિબિધ જીવ જગ બેદ બખાને।।
રામ સનેહ સરસ મન જાસૂ। સાધુ સભાબડ઼ આદર તાસૂ।।
સોહ ન રામ પેમ બિનુ ગ્યાનૂ। કરનધાર બિનુ જિમિ જલજાનૂ।।
મુનિ બહુબિધિ બિદેહુ સમુઝાએ। રામઘાટ સબ લોગ નહાએ।।
સકલ સોક સંકુલ નર નારી। સો બાસરુ બીતેઉ બિનુ બારી।।
પસુ ખગ મૃગન્હ ન કીન્હ અહારૂ। પ્રિય પરિજન કર કૌન બિચારૂ।।

દોહા / સોરતા
દોઉ સમાજ નિમિરાજુ રઘુરાજુ નહાને પ્રાત।
બૈઠે સબ બટ બિટપ તર મન મલીન કૃસ ગાત।।277।।

2.278

ચૌપાઈ
જે મહિસુર દસરથ પુર બાસી। જે મિથિલાપતિ નગર નિવાસી।।
હંસ બંસ ગુર જનક પુરોધા। જિન્હ જગ મગુ પરમારથુ સોધા।।
લગે કહન ઉપદેસ અનેકા। સહિત ધરમ નય બિરતિ બિબેકા।।
કૌસિક કહિ કહિ કથા પુરાનીં। સમુઝાઈ સબ સભા સુબાનીં।।
તબ રઘુનાથ કોસિકહિ કહેઊ। નાથ કાલિ જલ બિનુ સબુ રહેઊ।।
મુનિ કહ ઉચિત કહત રઘુરાઈ। ગયઉ બીતિ દિન પહર અઢ઼ાઈ।।
રિષિ રુખ લખિ કહ તેરહુતિરાજૂ। ઇહાઉચિત નહિં અસન અનાજૂ।।
કહા ભૂપ ભલ સબહિ સોહાના। પાઇ રજાયસુ ચલે નહાના।।

દોહા / સોરતા
તેહિ અવસર ફલ ફૂલ દલ મૂલ અનેક પ્રકાર।
લઇ આએ બનચર બિપુલ ભરિ ભરિ કારિ ભાર।।278।।

2.279

ચૌપાઈ
કામદ મે ગિરિ રામ પ્રસાદા। અવલોકત અપહરત બિષાદા।।
સર સરિતા બન ભૂમિ બિભાગા। જનુ ઉમગત આન અનુરાગા।।
બેલિ બિટપ સબ સફલ સફૂલા। બોલત ખગ મૃગ અલિ અનુકૂલા।।
તેહિ અવસર બન અધિક ઉછાહૂ। ત્રિબિધ સમીર સુખદ સબ કાહૂ।।
જાઇ ન બરનિ મનોહરતાઈ। જનુ મહિ કરતિ જનક પહુનાઈ।।
તબ સબ લોગ નહાઇ નહાઈ। રામ જનક મુનિ આયસુ પાઈ।।
દેખિ દેખિ તરુબર અનુરાગે। જહતહપુરજન ઉતરન લાગે।।
દલ ફલ મૂલ કંદ બિધિ નાના। પાવન સુંદર સુધા સમાના।।

દોહા / સોરતા
સાદર સબ કહરામગુર પઠએ ભરિ ભરિ ભાર।
પૂજિ પિતર સુર અતિથિ ગુર લગે કરન ફરહાર।।279।।

2.280

ચૌપાઈ
એહિ બિધિ બાસર બીતે ચારી। રામુ નિરખિ નર નારિ સુખારી।।
દુહુ સમાજ અસિ રુચિ મન માહીં। બિનુ સિય રામ ફિરબ ભલ નાહીં।।
સીતા રામ સંગ બનબાસૂ। કોટિ અમરપુર સરિસ સુપાસૂ।।
પરિહરિ લખન રામુ બૈદેહી। જેહિ ઘરુ ભાવ બામ બિધિ તેહી।।
દાહિન દઇઉ હોઇ જબ સબહી। રામ સમીપ બસિઅ બન તબહી।।
મંદાકિનિ મજ્જનુ તિહુ કાલા। રામ દરસુ મુદ મંગલ માલા।।
અટનુ રામ ગિરિ બન તાપસ થલ। અસનુ અમિઅ સમ કંદ મૂલ ફલ।।
સુખ સમેત સંબત દુઇ સાતા। પલ સમ હોહિં ન જનિઅહિં જાતા।।

દોહા / સોરતા
એહિ સુખ જોગ ન લોગ સબ કહહિં કહાઅસ ભાગુ।।
સહજ સુભાયસમાજ દુહુ રામ ચરન અનુરાગુ।।280।।

2.281

ચૌપાઈ
એહિ બિધિ સકલ મનોરથ કરહીં। બચન સપ્રેમ સુનત મન હરહીં।।
સીય માતુ તેહિ સમય પઠાઈં। દાસીં દેખિ સુઅવસરુ આઈં।।
સાવકાસ સુનિ સબ સિય સાસૂ। આયઉ જનકરાજ રનિવાસૂ।।
કૌસલ્યાસાદર સનમાની। આસન દિએ સમય સમ આની।।
સીલુ સનેહ સકલ દુહુ ઓરા। દ્રવહિં દેખિ સુનિ કુલિસ કઠોરા।।
પુલક સિથિલ તન બારિ બિલોચન। મહિ નખ લિખન લગીં સબ સોચન।।
સબ સિય રામ પ્રીતિ કિ સિ મૂરતી। જનુ કરુના બહુ બેષ બિસૂરતિ।।
સીય માતુ કહ બિધિ બુધિ બાી। જો પય ફેનુ ફોર પબિ ટાી।।

દોહા / સોરતા
સુનિઅ સુધા દેખિઅહિં ગરલ સબ કરતૂતિ કરાલ।
જહતહકાક ઉલૂક બક માનસ સકૃત મરાલ।।281।।

2.282

ચૌપાઈ
સુનિ સસોચ કહ દેબિ સુમિત્રા। બિધિ ગતિ બડ઼િ બિપરીત બિચિત્રા।।
જો સૃજિ પાલઇ હરઇ બહોરી। બાલ કેલિ સમ બિધિ મતિ ભોરી।।
કૌસલ્યા કહ દોસુ ન કાહૂ। કરમ બિબસ દુખ સુખ છતિ લાહૂ।।
કઠિન કરમ ગતિ જાન બિધાતા। જો સુભ અસુભ સકલ ફલ દાતા।।
ઈસ રજાઇ સીસ સબહી કેં। ઉતપતિ થિતિ લય બિષહુ અમી કેં।।
દેબિ મોહ બસ સોચિઅ બાદી। બિધિ પ્રપંચુ અસ અચલ અનાદી।।
ભૂપતિ જિઅબ મરબ ઉર આની। સોચિઅ સખિ લખિ નિજ હિત હાની।।
સીય માતુ કહ સત્ય સુબાની। સુકૃતી અવધિ અવધપતિ રાની।।

દોહા / સોરતા
લખનુ રામ સિય જાહુબન ભલ પરિનામ ન પોચુ।
ગહબરિ હિયકહ કૌસિલા મોહિ ભરત કર સોચુ।।282।।

2.283

ચૌપાઈ
ઈસ પ્રસાદ અસીસ તુમ્હારી। સુત સુતબધૂ દેવસરિ બારી।।
રામ સપથ મૈં કીન્હ ન કાઊ। સો કરિ કહઉસખી સતિ ભાઊ।।
ભરત સીલ ગુન બિનય બડ઼ાઈ। ભાયપ ભગતિ ભરોસ ભલાઈ।।
કહત સારદહુ કર મતિ હીચે। સાગર સીપ કિ જાહિં ઉલીચે।।
જાનઉસદા ભરત કુલદીપા। બાર બાર મોહિ કહેઉ મહીપા।।
કસેં કનકુ મનિ પારિખિ પાએ પુરુષ પરિખિઅહિં સમયસુભાએ
અનુચિત આજુ કહબ અસ મોરા। સોક સનેહસયાનપ થોરા।।
સુનિ સુરસરિ સમ પાવનિ બાની। ભઈં સનેહ બિકલ સબ રાની।।

દોહા / સોરતા
કૌસલ્યા કહ ધીર ધરિ સુનહુ દેબિ મિથિલેસિ।
કો બિબેકનિધિ બલ્લભહિ તુમ્હહિ સકઇ ઉપદેસિ।।283।।

2.284

ચૌપાઈ
રાનિ રાય સન અવસરુ પાઈ। અપની ભાિ કહબ સમુઝાઈ।।
રખિઅહિં લખનુ ભરતુ ગબનહિં બન। જૌં યહ મત માનૈ મહીપ મન।।
તૌ ભલ જતનુ કરબ સુબિચારી। મોરેં સૌચુ ભરત કર ભારી।।
ગૂઢ઼ સનેહ ભરત મન માહી। રહેં નીક મોહિ લાગત નાહીં।।
લખિ સુભાઉ સુનિ સરલ સુબાની। સબ ભઇ મગન કરુન રસ રાની।।
નભ પ્રસૂન ઝરિ ધન્ય ધન્ય ધુનિ। સિથિલ સનેહસિદ્ધ જોગી મુનિ।।
સબુ રનિવાસુ બિથકિ લખિ રહેઊ। તબ ધરિ ધીર સુમિત્રાકહેઊ।।
દેબિ દંડ જુગ જામિનિ બીતી। રામ માતુ સુની ઉઠી સપ્રીતી।।

દોહા / સોરતા
બેગિ પાઉ ધારિઅ થલહિ કહ સનેહસતિભાય।
હમરેં તૌ અબ ઈસ ગતિ કે મિથિલેસ સહાય।।284।।

2.285

ચૌપાઈ
લખિ સનેહ સુનિ બચન બિનીતા। જનકપ્રિયા ગહ પાય પુનીતા।।
દેબિ ઉચિત અસિ બિનય તુમ્હારી। દસરથ ઘરિનિ રામ મહતારી।।
પ્રભુ અપને નીચહુ આદરહીં। અગિનિ ધૂમ ગિરિ સિર તિનુ ધરહીં।।
સેવકુ રાઉ કરમ મન બાની। સદા સહાય મહેસુ ભવાની।।
રઉરે અંગ જોગુ જગ કો હૈ। દીપ સહાય કિ દિનકર સોહૈ।।
રામુ જાઇ બનુ કરિ સુર કાજૂ। અચલ અવધપુર કરિહહિં રાજૂ।।
અમર નાગ નર રામ બાહુબલ। સુખ બસિહહિં અપનેં અપને થલ।।
યહ સબ જાગબલિક કહિ રાખા। દેબિ ન હોઇ મુધા મુનિ ભાષા।।

દોહા / સોરતા
અસ કહિ પગ પરિ પેમ અતિ સિય હિત બિનય સુનાઇ।।
સિય સમેત સિયમાતુ તબ ચલી સુઆયસુ પાઇ।।285।।

2.286

ચૌપાઈ
પ્રિય પરિજનહિ મિલી બૈદેહી। જો જેહિ જોગુ ભાિ તેહિ તેહી।।
તાપસ બેષ જાનકી દેખી। ભા સબુ બિકલ બિષાદ બિસેષી।।
જનક રામ ગુર આયસુ પાઈ। ચલે થલહિ સિય દેખી આઈ।।
લીન્હિ લાઇ ઉર જનક જાનકી। પાહુન પાવન પેમ પ્રાન કી।।
ઉર ઉમગેઉ અંબુધિ અનુરાગૂ। ભયઉ ભૂપ મનુ મનહુપયાગૂ।।
સિય સનેહ બટુ બાઢ઼ત જોહા। તા પર રામ પેમ સિસુ સોહા।।
ચિરજીવી મુનિ ગ્યાન બિકલ જનુ। બૂડ઼ત લહેઉ બાલ અવલંબનુ।।
મોહ મગન મતિ નહિં બિદેહ કી। મહિમા સિય રઘુબર સનેહ કી।।

દોહા / સોરતા
સિય પિતુ માતુ સનેહ બસ બિકલ ન સકી સારિ।
ધરનિસુતાધીરજુ ધરેઉ સમઉ સુધરમુ બિચારિ।।286।।

2.287

ચૌપાઈ
તાપસ બેષ જનક સિય દેખી। ભયઉ પેમુ પરિતોષુ બિસેષી।।
પુત્રિ પવિત્ર કિએ કુલ દોઊ। સુજસ ધવલ જગુ કહ સબુ કોઊ।।
જિતિ સુરસરિ કીરતિ સરિ તોરી। ગવનુ કીન્હ બિધિ અંડ કરોરી।।
ગંગ અવનિ થલ તીનિ બડ઼ેરે। એહિં કિએ સાધુ સમાજ ઘનેરે।।
પિતુ કહ સત્ય સનેહસુબાની। સીય સકુચ મહુમનહુસમાની।।
પુનિ પિતુ માતુ લીન્હ ઉર લાઈ। સિખ આસિષ હિત દીન્હિ સુહાઈ।।
કહતિ ન સીય સકુચિ મન માહીં। ઇહાબસબ રજનીં ભલ નાહીં।।
લખિ રુખ રાનિ જનાયઉ રાઊ। હૃદયસરાહત સીલુ સુભાઊ।।

દોહા / સોરતા
બાર બાર મિલિ ભેંટ સિય બિદા કીન્હ સનમાનિ।
કહી સમય સિર ભરત ગતિ રાનિ સુબાનિ સયાનિ।।287।।

2.288

ચૌપાઈ
સુનિ ભૂપાલ ભરત બ્યવહારૂ। સોન સુગંધ સુધા સસિ સારૂ।।
મૂદે સજલ નયન પુલકે તન। સુજસુ સરાહન લગે મુદિત મન।।
સાવધાન સુનુ સુમુખિ સુલોચનિ। ભરત કથા ભવ બંધ બિમોચનિ।।
ધરમ રાજનય બ્રહ્મબિચારૂ। ઇહાજથામતિ મોર પ્રચારૂ।।
સો મતિ મોરિ ભરત મહિમાહી। કહૈ કાહ છલિ છુઅતિ ન છાી।।
બિધિ ગનપતિ અહિપતિ સિવ સારદ। કબિ કોબિદ બુધ બુદ્ધિ બિસારદ।।
ભરત ચરિત કીરતિ કરતૂતી। ધરમ સીલ ગુન બિમલ બિભૂતી।।
સમુઝત સુનત સુખદ સબ કાહૂ। સુચિ સુરસરિ રુચિ નિદર સુધાહૂ।।

દોહા / સોરતા
નિરવધિ ગુન નિરુપમ પુરુષુ ભરતુ ભરત સમ જાનિ।
કહિઅ સુમેરુ કિ સેર સમ કબિકુલ મતિ સકુચાનિ।।288।।

2.289

ચૌપાઈ
અગમ સબહિ બરનત બરબરની। જિમિ જલહીન મીન ગમુ ધરની।।
ભરત અમિત મહિમા સુનુ રાની। જાનહિં રામુ ન સકહિં બખાની।।
બરનિ સપ્રેમ ભરત અનુભાઊ। તિય જિય કી રુચિ લખિ કહ રાઊ।।
બહુરહિં લખનુ ભરતુ બન જાહીં। સબ કર ભલ સબ કે મન માહીં।।
દેબિ પરંતુ ભરત રઘુબર કી। પ્રીતિ પ્રતીતિ જાઇ નહિં તરકી।।
ભરતુ અવધિ સનેહ મમતા કી। જદ્યપિ રામુ સીમ સમતા કી।।
પરમારથ સ્વારથ સુખ સારે। ભરત ન સપનેહુમનહુનિહારે।।
સાધન સિદ્ધ રામ પગ નેહૂ।।મોહિ લખિ પરત ભરત મત એહૂ।।

દોહા / સોરતા
ભોરેહુભરત ન પેલિહહિં મનસહુરામ રજાઇ।
કરિઅ ન સોચુ સનેહ બસ કહેઉ ભૂપ બિલખાઇ।।289।।

2.290

ચૌપાઈ
રામ ભરત ગુન ગનત સપ્રીતી। નિસિ દંપતિહિ પલક સમ બીતી।।
રાજ સમાજ પ્રાત જુગ જાગે। ન્હાઇ ન્હાઇ સુર પૂજન લાગે।।
ગે નહાઇ ગુર પહીં રઘુરાઈ। બંદિ ચરન બોલે રુખ પાઈ।।
નાથ ભરતુ પુરજન મહતારી। સોક બિકલ બનબાસ દુખારી।।
સહિત સમાજ રાઉ મિથિલેસૂ। બહુત દિવસ ભએ સહત કલેસૂ।।
ઉચિત હોઇ સોઇ કીજિઅ નાથા। હિત સબહી કર રૌરેં હાથા।।
અસ કહિ અતિ સકુચે રઘુરાઊ। મુનિ પુલકે લખિ સીલુ સુભાઊ।।
તુમ્હ બિનુ રામ સકલ સુખ સાજા। નરક સરિસ દુહુ રાજ સમાજા।।

દોહા / સોરતા
પ્રાન પ્રાન કે જીવ કે જિવ સુખ કે સુખ રામ।
તુમ્હ તજિ તાત સોહાત ગૃહ જિન્હહિ તિન્હહિં બિધિ બામ।।290।।

2.291

ચૌપાઈ
સો સુખુ કરમુ ધરમુ જરિ જાઊ। જહન રામ પદ પંકજ ભાઊ।।
જોગુ કુજોગુ ગ્યાનુ અગ્યાનૂ। જહનહિં રામ પેમ પરધાનૂ।।
તુમ્હ બિનુ દુખી સુખી તુમ્હ તેહીં। તુમ્હ જાનહુ જિય જો જેહિ કેહીં।।
રાઉર આયસુ સિર સબહી કેં। બિદિત કૃપાલહિ ગતિ સબ નીકેં।।
આપુ આશ્રમહિ ધારિઅ પાઊ। ભયઉ સનેહ સિથિલ મુનિરાઊ।।
કરિ પ્રનામ તબ રામુ સિધાએ। રિષિ ધરિ ધીર જનક પહિં આએ।।
રામ બચન ગુરુ નૃપહિ સુનાએ। સીલ સનેહ સુભાયસુહાએ।।
મહારાજ અબ કીજિઅ સોઈ। સબ કર ધરમ સહિત હિત હોઈ।

દોહા / સોરતા
ગ્યાન નિધાન સુજાન સુચિ ધરમ ધીર નરપાલ।
તુમ્હ બિનુ અસમંજસ સમન કો સમરથ એહિ કાલ।।291।।

2.292

ચૌપાઈ
સુનિ મુનિ બચન જનક અનુરાગે। લખિ ગતિ ગ્યાનુ બિરાગુ બિરાગે।।
સિથિલ સનેહગુનત મન માહીં। આએ ઇહાકીન્હ ભલ નાહી।।
રામહિ રાયકહેઉ બન જાના। કીન્હ આપુ પ્રિય પ્રેમ પ્રવાના।।
હમ અબ બન તેં બનહિ પઠાઈ। પ્રમુદિત ફિરબ બિબેક બડ઼ાઈ।।
તાપસ મુનિ મહિસુર સુનિ દેખી। ભએ પ્રેમ બસ બિકલ બિસેષી।।
સમઉ સમુઝિ ધરિ ધીરજુ રાજા। ચલે ભરત પહિં સહિત સમાજા।।
ભરત આઇ આગેં ભઇ લીન્હે। અવસર સરિસ સુઆસન દીન્હે।।
તાત ભરત કહ તેરહુતિ રાઊ। તુમ્હહિ બિદિત રઘુબીર સુભાઊ।।

દોહા / સોરતા
રામ સત્યબ્રત ધરમ રત સબ કર સીલુ સનેહુ।।
સંકટ સહત સકોચ બસ કહિઅ જો આયસુ દેહુ।।292।।

2.293

ચૌપાઈ
સુનિ તન પુલકિ નયન ભરિ બારી। બોલે ભરતુ ધીર ધરિ ભારી।।
પ્રભુ પ્રિય પૂજ્ય પિતા સમ આપૂ। કુલગુરુ સમ હિત માય ન બાપૂ।।
કૌસિકાદિ મુનિ સચિવ સમાજૂ। ગ્યાન અંબુનિધિ આપુનુ આજૂ।।
સિસુ સેવક આયસુ અનુગામી। જાનિ મોહિ સિખ દેઇઅ સ્વામી।।
એહિં સમાજ થલ બૂઝબ રાઉર। મૌન મલિન મૈં બોલબ બાઉર।।
છોટે બદન કહઉબડ઼િ બાતા। છમબ તાત લખિ બામ બિધાતા।।
આગમ નિગમ પ્રસિદ્ધ પુરાના। સેવાધરમુ કઠિન જગુ જાના।।
સ્વામિ ધરમ સ્વારથહિ બિરોધૂ। બૈરુ અંધ પ્રેમહિ ન પ્રબોધૂ।।

દોહા / સોરતા
રાખિ રામ રુખ ધરમુ બ્રતુ પરાધીન મોહિ જાનિ।
સબ કેં સંમત સર્બ હિત કરિઅ પેમુ પહિચાનિ।।293।।

2.294

ચૌપાઈ
ભરત બચન સુનિ દેખિ સુભાઊ। સહિત સમાજ સરાહત રાઊ।।
સુગમ અગમ મૃદુ મંજુ કઠોરે। અરથુ અમિત અતિ આખર થોરે।।
જ્યૌ મુખ મુકુર મુકુરુ નિજ પાની। ગહિ ન જાઇ અસ અદભુત બાની।।
ભૂપ ભરત મુનિ સહિત સમાજૂ। ગે જહબિબુધ કુમુદ દ્વિજરાજૂ।।
સુનિ સુધિ સોચ બિકલ સબ લોગા। મનહુમીનગન નવ જલ જોગા।।
દેવપ્રથમ કુલગુર ગતિ દેખી। નિરખિ બિદેહ સનેહ બિસેષી।।
રામ ભગતિમય ભરતુ નિહારે। સુર સ્વારથી હહરિ હિયહારે।।
સબ કોઉ રામ પેમમય પેખા। ભઉ અલેખ સોચ બસ લેખા।।

દોહા / સોરતા
રામુ સનેહ સકોચ બસ કહ સસોચ સુરરાજ।
રચહુ પ્રપંચહિ પંચ મિલિ નાહિં ત ભયઉ અકાજુ।।294।।

2.295

ચૌપાઈ
સુરન્હ સુમિરિ સારદા સરાહી। દેબિ દેવ સરનાગત પાહી।।
ફેરિ ભરત મતિ કરિ નિજ માયા। પાલુ બિબુધ કુલ કરિ છલ છાયા।।
બિબુધ બિનય સુનિ દેબિ સયાની। બોલી સુર સ્વારથ જડ઼ જાની।।
મો સન કહહુ ભરત મતિ ફેરૂ। લોચન સહસ ન સૂઝ સુમેરૂ।।
બિધિ હરિ હર માયા બડ઼િ ભારી। સોઉ ન ભરત મતિ સકઇ નિહારી।।
સો મતિ મોહિ કહત કરુ ભોરી। ચંદિનિ કર કિ ચંડકર ચોરી।।
ભરત હૃદયસિય રામ નિવાસૂ। તહકિ તિમિર જહતરનિ પ્રકાસૂ।।
અસ કહિ સારદ ગઇ બિધિ લોકા। બિબુધ બિકલ નિસિ માનહુકોકા।।

દોહા / સોરતા
સુર સ્વારથી મલીન મન કીન્હ કુમંત્ર કુઠાટુ।।
રચિ પ્રપંચ માયા પ્રબલ ભય ભ્રમ અરતિ ઉચાટુ।।295।।

2.296

ચૌપાઈ
કરિ કુચાલિ સોચત સુરરાજૂ। ભરત હાથ સબુ કાજુ અકાજૂ।।
ગએ જનકુ રઘુનાથ સમીપા। સનમાને સબ રબિકુલ દીપા।।
સમય સમાજ ધરમ અબિરોધા। બોલે તબ રઘુબંસ પુરોધા।।
જનક ભરત સંબાદુ સુનાઈ। ભરત કહાઉતિ કહી સુહાઈ।।
તાત રામ જસ આયસુ દેહૂ। સો સબુ કરૈ મોર મત એહૂ।।
સુનિ રઘુનાથ જોરિ જુગ પાની। બોલે સત્ય સરલ મૃદુ બાની।।
બિદ્યમાન આપુનિ મિથિલેસૂ। મોર કહબ સબ ભાિ ભદેસૂ।।
રાઉર રાય રજાયસુ હોઈ। રાઉરિ સપથ સહી સિર સોઈ।।

દોહા / સોરતા
રામ સપથ સુનિ મુનિ જનકુ સકુચે સભા સમેત।
સકલ બિલોકત ભરત મુખુ બનઇ ન ઉતરુ દેત।।296।।

2.297

ચૌપાઈ
સભા સકુચ બસ ભરત નિહારી। રામબંધુ ધરિ ધીરજુ ભારી।।
કુસમઉ દેખિ સનેહુ સારા। બઢ઼ત બિંધિ જિમિ ઘટજ નિવારા।।
સોક કનકલોચન મતિ છોની। હરી બિમલ ગુન ગન જગજોની।।
ભરત બિબેક બરાહબિસાલા। અનાયાસ ઉધરી તેહિ કાલા।।
કરિ પ્રનામુ સબ કહકર જોરે। રામુ રાઉ ગુર સાધુ નિહોરે।।
છમબ આજુ અતિ અનુચિત મોરા। કહઉબદન મૃદુ બચન કઠોરા।।
હિયસુમિરી સારદા સુહાઈ। માનસ તેં મુખ પંકજ આઈ।।
બિમલ બિબેક ધરમ નય સાલી। ભરત ભારતી મંજુ મરાલી।।

દોહા / સોરતા
નિરખિ બિબેક બિલોચનન્હિ સિથિલ સનેહસમાજુ।
કરિ પ્રનામુ બોલે ભરતુ સુમિરિ સીય રઘુરાજુ।।297।।

2.298

ચૌપાઈ
પ્રભુ પિતુ માતુ સુહ્રદ ગુર સ્વામી। પૂજ્ય પરમ હિત અતંરજામી।।
સરલ સુસાહિબુ સીલ નિધાનૂ। પ્રનતપાલ સર્બગ્ય સુજાનૂ।।
સમરથ સરનાગત હિતકારી। ગુનગાહકુ અવગુન અઘ હારી।।
સ્વામિ ગોસાહિ સરિસ ગોસાઈ। મોહિ સમાન મૈં સાઇદોહાઈ।।
પ્રભુ પિતુ બચન મોહ બસ પેલી। આયઉઇહાસમાજુ સકેલી।।
જગ ભલ પોચ ઊ અરુ નીચૂ। અમિઅ અમરપદ માહુરુ મીચૂ।।
રામ રજાઇ મેટ મન માહીં। દેખા સુના કતહુકોઉ નાહીં।।
સો મૈં સબ બિધિ કીન્હિ ઢિઠાઈ। પ્રભુ માની સનેહ સેવકાઈ।।

દોહા / સોરતા
કૃપાભલાઈ આપની નાથ કીન્હ ભલ મોર।
દૂષન ભે ભૂષન સરિસ સુજસુ ચારુ ચહુ ઓર।।298।।

2.299

ચૌપાઈ
રાઉરિ રીતિ સુબાનિ બડ઼ાઈ। જગત બિદિત નિગમાગમ ગાઈ।।
કૂર કુટિલ ખલ કુમતિ કલંકી। નીચ નિસીલ નિરીસ નિસંકી।।
તેઉ સુનિ સરન સામુહેં આએ। સકૃત પ્રનામુ કિહેં અપનાએ।।
દેખિ દોષ કબહુન ઉર આને। સુનિ ગુન સાધુ સમાજ બખાને।।
કો સાહિબ સેવકહિ નેવાજી। આપુ સમાજ સાજ સબ સાજી।।
નિજ કરતૂતિ ન સમુઝિઅ સપનેં। સેવક સકુચ સોચુ ઉર અપનેં।।
સો ગોસાઇનહિ દૂસર કોપી। ભુજા ઉઠાઇ કહઉપન રોપી।।
પસુ નાચત સુક પાઠ પ્રબીના। ગુન ગતિ નટ પાઠક આધીના।।

દોહા / સોરતા
યોં સુધારિ સનમાનિ જન કિએ સાધુ સિરમોર।
કો કૃપાલ બિનુ પાલિહૈ બિરિદાવલિ બરજોર।।299।।

2.300

ચૌપાઈ
સોક સનેહકિ બાલ સુભાએ આયઉલાઇ રજાયસુ બાએ।
તબહુકૃપાલ હેરિ નિજ ઓરા। સબહિ ભાિ ભલ માનેઉ મોરા।।
દેખેઉપાય સુમંગલ મૂલા। જાનેઉસ્વામિ સહજ અનુકૂલા।।
બડ઼ેં સમાજ બિલોકેઉભાગૂ। બડ઼ીં ચૂક સાહિબ અનુરાગૂ।।
કૃપા અનુગ્રહ અંગુ અઘાઈ। કીન્હિ કૃપાનિધિ સબ અધિકાઈ।।
રાખા મોર દુલાર ગોસાઈં। અપનેં સીલ સુભાયભલાઈં।।
નાથ નિપટ મૈં કીન્હિ ઢિઠાઈ। સ્વામિ સમાજ સકોચ બિહાઈ।।
અબિનય બિનય જથારુચિ બાની। છમિહિ દેઉ અતિ આરતિ જાની।।

દોહા / સોરતા
સુહ્રદ સુજાન સુસાહિબહિ બહુત કહબ બડ઼િ ખોરિ।
આયસુ દેઇઅ દેવ અબ સબઇ સુધારી મોરિ।।300।।

2.301

ચૌપાઈ
પ્રભુ પદ પદુમ પરાગ દોહાઈ। સત્ય સુકૃત સુખ સીવસુહાઈ।।
સો કરિ કહઉહિએ અપને કી। રુચિ જાગત સોવત સપને કી।।
સહજ સનેહસ્વામિ સેવકાઈ। સ્વારથ છલ ફલ ચારિ બિહાઈ।।
અગ્યા સમ ન સુસાહિબ સેવા। સો પ્રસાદુ જન પાવૈ દેવા।।
અસ કહિ પ્રેમ બિબસ ભએ ભારી। પુલક સરીર બિલોચન બારી।।
પ્રભુ પદ કમલ ગહે અકુલાઈ। સમઉ સનેહુ ન સો કહિ જાઈ।।
કૃપાસિંધુ સનમાનિ સુબાની। બૈઠાએ સમીપ ગહિ પાની।।
ભરત બિનય સુનિ દેખિ સુભાઊ। સિથિલ સનેહસભા રઘુરાઊ।।

છન્દ
રઘુરાઉ સિથિલ સનેહસાધુ સમાજ મુનિ મિથિલા ધની।
મન મહુસરાહત ભરત ભાયપ ભગતિ કી મહિમા ઘની।।
ભરતહિ પ્રસંસત બિબુધ બરષત સુમન માનસ મલિન સે।
તુલસી બિકલ સબ લોગ સુનિ સકુચે નિસાગમ નલિન સે।।

દોહા / સોરતા
દેખિ દુખારી દીન દુહુ સમાજ નર નારિ સબ।
મઘવા મહા મલીન મુએ મારિ મંગલ ચહત।।301।।

2.302

ચૌપાઈ
કપટ કુચાલિ સીવસુરરાજૂ। પર અકાજ પ્રિય આપન કાજૂ।।
કાક સમાન પાકરિપુ રીતી। છલી મલીન કતહુન પ્રતીતી।।
પ્રથમ કુમત કરિ કપટુ સેલા। સો ઉચાટુ સબ કેં સિર મેલા।।
સુરમાયાસબ લોગ બિમોહે। રામ પ્રેમ અતિસય ન બિછોહે।।
ભય ઉચાટ બસ મન થિર નાહીં। છન બન રુચિ છન સદન સોહાહીં।।
દુબિધ મનોગતિ પ્રજા દુખારી। સરિત સિંધુ સંગમ જનુ બારી।।
દુચિત કતહુપરિતોષુ ન લહહીં। એક એક સન મરમુ ન કહહીં।।
લખિ હિયહિ કહ કૃપાનિધાનૂ। સરિસ સ્વાન મઘવાન જુબાનૂ।।

દોહા / સોરતા
ભરતુ જનકુ મુનિજન સચિવ સાધુ સચેત બિહાઇ।
લાગિ દેવમાયા સબહિ જથાજોગુ જનુ પાઇ।।302।।

2.303

ચૌપાઈ
કૃપાસિંધુ લખિ લોગ દુખારે। નિજ સનેહસુરપતિ છલ ભારે।।
સભા રાઉ ગુર મહિસુર મંત્રી। ભરત ભગતિ સબ કૈ મતિ જંત્રી।।
રામહિ ચિતવત ચિત્ર લિખે સે। સકુચત બોલત બચન સિખે સે।।
ભરત પ્રીતિ નતિ બિનય બડ઼ાઈ। સુનત સુખદ બરનત કઠિનાઈ।।
જાસુ બિલોકિ ભગતિ લવલેસૂ। પ્રેમ મગન મુનિગન મિથિલેસૂ।।
મહિમા તાસુ કહૈ કિમિ તુલસી। ભગતિ સુભાયસુમતિ હિયહુલસી।।
આપુ છોટિ મહિમા બડ઼િ જાની। કબિકુલ કાનિ માનિ સકુચાની।।
કહિ ન સકતિ ગુન રુચિ અધિકાઈ। મતિ ગતિ બાલ બચન કી નાઈ।।

દોહા / સોરતા
ભરત બિમલ જસુ બિમલ બિધુ સુમતિ ચકોરકુમારિ।
ઉદિત બિમલ જન હૃદય નભ એકટક રહી નિહારિ।।303।।

2.304

ચૌપાઈ
ભરત સુભાઉ ન સુગમ નિગમહૂ લઘુ મતિ ચાપલતા કબિ છમહૂ।
કહત સુનત સતિ ભાઉ ભરત કો। સીય રામ પદ હોઇ ન રત કો।।
સુમિરત ભરતહિ પ્રેમુ રામ કો। જેહિ ન સુલભ તેહિ સરિસ બામ કો।।
દેખિ દયાલ દસા સબહી કી। રામ સુજાન જાનિ જન જી કી।।
ધરમ ધુરીન ધીર નય નાગર। સત્ય સનેહ સીલ સુખ સાગર।।
દેસુ કાલ લખિ સમઉ સમાજૂ। નીતિ પ્રીતિ પાલક રઘુરાજૂ।।
બોલે બચન બાનિ સરબસુ સે। હિત પરિનામ સુનત સસિ રસુ સે।।
તાત ભરત તુમ્હ ધરમ ધુરીના। લોક બેદ બિદ પ્રેમ પ્રબીના।।

દોહા / સોરતા
કરમ બચન માનસ બિમલ તુમ્હ સમાન તુમ્હ તાત।
ગુર સમાજ લઘુ બંધુ ગુન કુસમયકિમિ કહિ જાત।।304।।

2.305

ચૌપાઈ
જાનહુ તાત તરનિ કુલ રીતી। સત્યસંધ પિતુ કીરતિ પ્રીતી।।
સમઉ સમાજુ લાજ ગુરુજન કી। ઉદાસીન હિત અનહિત મન કી।।
તુમ્હહિ બિદિત સબહી કર કરમૂ। આપન મોર પરમ હિત ધરમૂ।।
મોહિ સબ ભાિ ભરોસ તુમ્હારા। તદપિ કહઉઅવસર અનુસારા।।
તાત તાત બિનુ બાત હમારી। કેવલ ગુરુકુલ કૃપાસારી।।
નતરુ પ્રજા પરિજન પરિવારૂ। હમહિ સહિત સબુ હોત ખુઆરૂ।।
જૌં બિનુ અવસર અથવદિનેસૂ। જગ કેહિ કહહુ ન હોઇ કલેસૂ।।
તસ ઉતપાતુ તાત બિધિ કીન્હા। મુનિ મિથિલેસ રાખિ સબુ લીન્હા।।

દોહા / સોરતા
રાજ કાજ સબ લાજ પતિ ધરમ ધરનિ ધન ધામ।
ગુર પ્રભાઉ પાલિહિ સબહિ ભલ હોઇહિ પરિનામ।।305।।

2.306

ચૌપાઈ
સહિત સમાજ તુમ્હાર હમારા। ઘર બન ગુર પ્રસાદ રખવારા।।
માતુ પિતા ગુર સ્વામિ નિદેસૂ। સકલ ધરમ ધરનીધર સેસૂ।।
સો તુમ્હ કરહુ કરાવહુ મોહૂ। તાત તરનિકુલ પાલક હોહૂ।।
સાધક એક સકલ સિધિ દેની। કીરતિ સુગતિ ભૂતિમય બેની।।
સો બિચારિ સહિ સંકટુ ભારી। કરહુ પ્રજા પરિવારુ સુખારી।।
બાી બિપતિ સબહિં મોહિ ભાઈ। તુમ્હહિ અવધિ ભરિ બડ઼િ કઠિનાઈ।।
જાનિ તુમ્હહિ મૃદુ કહઉકઠોરા। કુસમયતાત ન અનુચિત મોરા।।
હોહિં કુઠાયસુબંધુ સુહાએ। ઓડ઼િઅહિં હાથ અસનિહુ કે ઘાએ।।

દોહા / સોરતા
સેવક કર પદ નયન સે મુખ સો સાહિબુ હોઇ।
તુલસી પ્રીતિ કિ રીતિ સુનિ સુકબિ સરાહહિં સોઇ।।306।।

2.307

ચૌપાઈ
સભા સકલ સુનિ રઘુબર બાની। પ્રેમ પયોધિ અમિઅ જનુ સાની।।
સિથિલ સમાજ સનેહ સમાધી। દેખિ દસા ચુપ સારદ સાધી।।
ભરતહિ ભયઉ પરમ સંતોષૂ। સનમુખ સ્વામિ બિમુખ દુખ દોષૂ।।
મુખ પ્રસન્ન મન મિટા બિષાદૂ। ભા જનુ ગૂેહિ ગિરા પ્રસાદૂ।।
કીન્હ સપ્રેમ પ્રનામુ બહોરી। બોલે પાનિ પંકરુહ જોરી।।
નાથ ભયઉ સુખુ સાથ ગએ કો। લહેઉલાહુ જગ જનમુ ભએ કો।।
અબ કૃપાલ જસ આયસુ હોઈ। કરૌં સીસ ધરિ સાદર સોઈ।।
સો અવલંબ દેવ મોહિ દેઈ। અવધિ પારુ પાવૌં જેહિ સેઈ।।

દોહા / સોરતા
દેવ દેવ અભિષેક હિત ગુર અનુસાસનુ પાઇ।
આનેઉસબ તીરથ સલિલુ તેહિ કહકાહ રજાઇ।।307।।

2.308

ચૌપાઈ
એકુ મનોરથુ બડ઼ મન માહીં। સભયસકોચ જાત કહિ નાહીં।।
કહહુ તાત પ્રભુ આયસુ પાઈ। બોલે બાનિ સનેહ સુહાઈ।।
ચિત્રકૂટ સુચિ થલ તીરથ બન। ખગ મૃગ સર સરિ નિર્ઝર ગિરિગન।।
પ્રભુ પદ અંકિત અવનિ બિસેષી। આયસુ હોઇ ત આવૌં દેખી।।
અવસિ અત્રિ આયસુ સિર ધરહૂ। તાત બિગતભય કાનન ચરહૂ।।
મુનિ પ્રસાદ બનુ મંગલ દાતા। પાવન પરમ સુહાવન ભ્રાતા।।
રિષિનાયકુ જહઆયસુ દેહીં। રાખેહુ તીરથ જલુ થલ તેહીં।।
સુનિ પ્રભુ બચન ભરત સુખ પાવા। મુનિ પદ કમલ મુદિત સિરુ નાવા।।

દોહા / સોરતા
ભરત રામ સંબાદુ સુનિ સકલ સુમંગલ મૂલ।
સુર સ્વારથી સરાહિ કુલ બરષત સુરતરુ ફૂલ।।308।।

2.309

ચૌપાઈ
ધન્ય ભરત જય રામ ગોસાઈં। કહત દેવ હરષત બરિઆઈ।
મુનિ મિથિલેસ સભાસબ કાહૂ। ભરત બચન સુનિ ભયઉ ઉછાહૂ।।
ભરત રામ ગુન ગ્રામ સનેહૂ। પુલકિ પ્રસંસત રાઉ બિદેહૂ।।
સેવક સ્વામિ સુભાઉ સુહાવન। નેમુ પેમુ અતિ પાવન પાવન।।
મતિ અનુસાર સરાહન લાગે। સચિવ સભાસદ સબ અનુરાગે।।
સુનિ સુનિ રામ ભરત સંબાદૂ। દુહુ સમાજ હિયહરષુ બિષાદૂ।।
રામ માતુ દુખુ સુખુ સમ જાની। કહિ ગુન રામ પ્રબોધીં રાની।।
એક કહહિં રઘુબીર બડ઼ાઈ। એક સરાહત ભરત ભલાઈ।।

દોહા / સોરતા
અત્રિ કહેઉ તબ ભરત સન સૈલ સમીપ સુકૂપ।
રાખિઅ તીરથ તોય તહપાવન અમિઅ અનૂપ।।309।।

2.310

ચૌપાઈ
ભરત અત્રિ અનુસાસન પાઈ। જલ ભાજન સબ દિએ ચલાઈ।।
સાનુજ આપુ અત્રિ મુનિ સાધૂ। સહિત ગએ જહકૂપ અગાધૂ।।
પાવન પાથ પુન્યથલ રાખા। પ્રમુદિત પ્રેમ અત્રિ અસ ભાષા।।
તાત અનાદિ સિદ્ધ થલ એહૂ। લોપેઉ કાલ બિદિત નહિં કેહૂ।।
તબ સેવકન્હ સરસ થલુ દેખા। કિન્હ સુજલ હિત કૂપ બિસેષા।।
બિધિ બસ ભયઉ બિસ્વ ઉપકારૂ। સુગમ અગમ અતિ ધરમ બિચારૂ।।
ભરતકૂપ અબ કહિહહિં લોગા। અતિ પાવન તીરથ જલ જોગા।।
પ્રેમ સનેમ નિમજ્જત પ્રાની। હોઇહહિં બિમલ કરમ મન બાની।।

દોહા / સોરતા
કહત કૂપ મહિમા સકલ ગએ જહારઘુરાઉ।
અત્રિ સુનાયઉ રઘુબરહિ તીરથ પુન્ય પ્રભાઉ।।310।।

2.311

ચૌપાઈ
કહત ધરમ ઇતિહાસ સપ્રીતી। ભયઉ ભોરુ નિસિ સો સુખ બીતી।।
નિત્ય નિબાહિ ભરત દોઉ ભાઈ। રામ અત્રિ ગુર આયસુ પાઈ।।
સહિત સમાજ સાજ સબ સાદેં। ચલે રામ બન અટન પયાદેં।।
કોમલ ચરન ચલત બિનુ પનહીં। ભઇ મૃદુ ભૂમિ સકુચિ મન મનહીં।।
કુસ કંટક કારીં કુરાઈં। કટુક કઠોર કુબસ્તુ દુરાઈં।।
મહિ મંજુલ મૃદુ મારગ કીન્હે। બહત સમીર ત્રિબિધ સુખ લીન્હે।।
સુમન બરષિ સુર ઘન કરિ છાહીં। બિટપ ફૂલિ ફલિ તૃન મૃદુતાહીં।।
મૃગ બિલોકિ ખગ બોલિ સુબાની। સેવહિં સકલ રામ પ્રિય જાની।।

દોહા / સોરતા
સુલભ સિદ્ધિ સબ પ્રાકૃતહુ રામ કહત જમુહાત।
રામ પ્રાન પ્રિય ભરત કહુયહ ન હોઇ બડ઼િ બાત।।311।।

2.312

ચૌપાઈ
એહિ બિધિ ભરતુ ફિરત બન માહીં। નેમુ પ્રેમુ લખિ મુનિ સકુચાહીં।।
પુન્ય જલાશ્રય ભૂમિ બિભાગા। ખગ મૃગ તરુ તૃન ગિરિ બન બાગા।।
ચારુ બિચિત્ર પબિત્ર બિસેષી। બૂઝત ભરતુ દિબ્ય સબ દેખી।।
સુનિ મન મુદિત કહત રિષિરાઊ। હેતુ નામ ગુન પુન્ય પ્રભાઊ।।
કતહુનિમજ્જન કતહુપ્રનામા। કતહુબિલોકત મન અભિરામા।।
કતહુબૈઠિ મુનિ આયસુ પાઈ। સુમિરત સીય સહિત દોઉ ભાઈ।।
દેખિ સુભાઉ સનેહુ સુસેવા। દેહિં અસીસ મુદિત બનદેવા।।
ફિરહિં ગએદિનુ પહર અઢ઼ાઈ। પ્રભુ પદ કમલ બિલોકહિં આઈ।।

દોહા / સોરતા
દેખે થલ તીરથ સકલ ભરત પા દિન માઝ।
કહત સુનત હરિ હર સુજસુ ગયઉ દિવસુ ભઇ સા।।312।।

2.313

ચૌપાઈ
ભોર ન્હાઇ સબુ જુરા સમાજૂ। ભરત ભૂમિસુર તેરહુતિ રાજૂ।।
ભલ દિન આજુ જાનિ મન માહીં। રામુ કૃપાલ કહત સકુચાહીં।।
ગુર નૃપ ભરત સભા અવલોકી। સકુચિ રામ ફિરિ અવનિ બિલોકી।।
સીલ સરાહિ સભા સબ સોચી। કહુન રામ સમ સ્વામિ સોચી।।
ભરત સુજાન રામ રુખ દેખી। ઉઠિ સપ્રેમ ધરિ ધીર બિસેષી।।
કરિ દંડવત કહત કર જોરી। રાખીં નાથ સકલ રુચિ મોરી।।
મોહિ લગિ સહેઉ સબહિં સંતાપૂ। બહુત ભાિ દુખુ પાવા આપૂ।।
અબ ગોસાઇમોહિ દેઉ રજાઈ। સેવૌં અવધ અવધિ ભરિ જાઈ।।

દોહા / સોરતા
જેહિં ઉપાય પુનિ પાય જનુ દેખૈ દીનદયાલ।
સો સિખ દેઇઅ અવધિ લગિ કોસલપાલ કૃપાલ।।313।।

2.314

ચૌપાઈ
પુરજન પરિજન પ્રજા ગોસાઈ। સબ સુચિ સરસ સનેહસગાઈ।।
રાઉર બદિ ભલ ભવ દુખ દાહૂ। પ્રભુ બિનુ બાદિ પરમ પદ લાહૂ।।
સ્વામિ સુજાનુ જાનિ સબ હી કી। રુચિ લાલસા રહનિ જન જી કી।।
પ્રનતપાલુ પાલિહિ સબ કાહૂ। દેઉ દુહૂ દિસિ ઓર નિબાહૂ।।
અસ મોહિ સબ બિધિ ભૂરિ ભરોસો। કિએબિચારુ ન સોચુ ખરો સો।।
આરતિ મોર નાથ કર છોહૂ। દુહુમિલિ કીન્હ ઢીઠુ હઠિ મોહૂ।।
યહ બડ઼ દોષુ દૂરિ કરિ સ્વામી। તજિ સકોચ સિખઇઅ અનુગામી।।
ભરત બિનય સુનિ સબહિં પ્રસંસી। ખીર નીર બિબરન ગતિ હંસી।।

દોહા / સોરતા
દીનબંધુ સુનિ બંધુ કે બચન દીન છલહીન।
દેસ કાલ અવસર સરિસ બોલે રામુ પ્રબીન।।314।।

2.315

ચૌપાઈ
તાત તુમ્હારિ મોરિ પરિજન કી। ચિંતા ગુરહિ નૃપહિ ઘર બન કી।।
માથે પર ગુર મુનિ મિથિલેસૂ। હમહિ તુમ્હહિ સપનેહુન કલેસૂ।।
મોર તુમ્હાર પરમ પુરુષારથુ। સ્વારથુ સુજસુ ધરમુ પરમારથુ।।
પિતુ આયસુ પાલિહિં દુહુ ભાઈ। લોક બેદ ભલ ભૂપ ભલાઈ।।
ગુર પિતુ માતુ સ્વામિ સિખ પાલેં। ચલેહુકુમગ પગ પરહિં ન ખાલેં।।
અસ બિચારિ સબ સોચ બિહાઈ। પાલહુ અવધ અવધિ ભરિ જાઈ।।
દેસુ કોસુ પરિજન પરિવારૂ। ગુર પદ રજહિં લાગ છરુભારૂ।।
તુમ્હ મુનિ માતુ સચિવ સિખ માની। પાલેહુ પુહુમિ પ્રજા રજધાની।।

દોહા / સોરતા
મુખિઆ મુખુ સો ચાહિઐ ખાન પાન કહુએક।
પાલઇ પોષઇ સકલ અ તુલસી સહિત બિબેક।।315।।

2.316

ચૌપાઈ
રાજધરમ સરબસુ એતનોઈ। જિમિ મન માહમનોરથ ગોઈ।।
બંધુ પ્રબોધુ કીન્હ બહુ ભાી। બિનુ અધાર મન તોષુ ન સાી।।
ભરત સીલ ગુર સચિવ સમાજૂ। સકુચ સનેહ બિબસ રઘુરાજૂ।।
પ્રભુ કરિ કૃપા પારીં દીન્હીં। સાદર ભરત સીસ ધરિ લીન્હીં।।
ચરનપીઠ કરુનાનિધાન કે। જનુ જુગ જામિક પ્રજા પ્રાન કે।।
સંપુટ ભરત સનેહ રતન કે। આખર જુગ જુન જીવ જતન કે।।
કુલ કપાટ કર કુસલ કરમ કે। બિમલ નયન સેવા સુધરમ કે।।
ભરત મુદિત અવલંબ લહે તેં। અસ સુખ જસ સિય રામુ રહે તેં।।

દોહા / સોરતા
માગેઉ બિદા પ્રનામુ કરિ રામ લિએ ઉર લાઇ।
લોગ ઉચાટે અમરપતિ કુટિલ કુઅવસરુ પાઇ।।316।।

2.317

ચૌપાઈ
સો કુચાલિ સબ કહભઇ નીકી। અવધિ આસ સમ જીવનિ જી કી।।
નતરુ લખન સિય સમ બિયોગા। હહરિ મરત સબ લોગ કુરોગા।।
રામકૃપાઅવરેબ સુધારી। બિબુધ ધારિ ભઇ ગુનદ ગોહારી।।
ભેંટત ભુજ ભરિ ભાઇ ભરત સો। રામ પ્રેમ રસુ કહિ ન પરત સો।।
તન મન બચન ઉમગ અનુરાગા। ધીર ધુરંધર ધીરજુ ત્યાગા।।
બારિજ લોચન મોચત બારી। દેખિ દસા સુર સભા દુખારી।।
મુનિગન ગુર ધુર ધીર જનક સે। ગ્યાન અનલ મન કસેં કનક સે।।
જે બિરંચિ નિરલેપ ઉપાએ। પદુમ પત્ર જિમિ જગ જલ જાએ।।

દોહા / સોરતા
તેઉ બિલોકિ રઘુબર ભરત પ્રીતિ અનૂપ અપાર।
ભએ મગન મન તન બચન સહિત બિરાગ બિચાર।।317।।

2.318

ચૌપાઈ
જહાજનક ગુર મતિ ભોરી। પ્રાકૃત પ્રીતિ કહત બડ઼િ ખોરી।।
બરનત રઘુબર ભરત બિયોગૂ। સુનિ કઠોર કબિ જાનિહિ લોગૂ।।
સો સકોચ રસુ અકથ સુબાની। સમઉ સનેહુ સુમિરિ સકુચાની।।
ભેંટિ ભરત રઘુબર સમુઝાએ। પુનિ રિપુદવનુ હરષિ હિયલાએ।।
સેવક સચિવ ભરત રુખ પાઈ। નિજ નિજ કાજ લગે સબ જાઈ।।
સુનિ દારુન દુખુ દુહૂસમાજા। લગે ચલન કે સાજન સાજા।।
પ્રભુ પદ પદુમ બંદિ દોઉ ભાઈ। ચલે સીસ ધરિ રામ રજાઈ।।
મુનિ તાપસ બનદેવ નિહોરી। સબ સનમાનિ બહોરિ બહોરી।।

દોહા / સોરતા
લખનહિ ભેંટિ પ્રનામુ કરિ સિર ધરિ સિય પદ ધૂરિ।
ચલે સપ્રેમ અસીસ સુનિ સકલ સુમંગલ મૂરિ।।318।।

2.319

ચૌપાઈ
સાનુજ રામ નૃપહિ સિર નાઈ। કીન્હિ બહુત બિધિ બિનય બડ઼ાઈ।।
દેવ દયા બસ બડ઼ દુખુ પાયઉ। સહિત સમાજ કાનનહિં આયઉ।।
પુર પગુ ધારિઅ દેઇ અસીસા। કીન્હ ધીર ધરિ ગવનુ મહીસા।।
મુનિ મહિદેવ સાધુ સનમાને। બિદા કિએ હરિ હર સમ જાને।।
સાસુ સમીપ ગએ દોઉ ભાઈ। ફિરે બંદિ પગ આસિષ પાઈ।।
કૌસિક બામદેવ જાબાલી। પુરજન પરિજન સચિવ સુચાલી।।
જથા જોગુ કરિ બિનય પ્રનામા। બિદા કિએ સબ સાનુજ રામા।।
નારિ પુરુષ લઘુ મધ્ય બડ઼ેરે। સબ સનમાનિ કૃપાનિધિ ફેરે।।

દોહા / સોરતા
ભરત માતુ પદ બંદિ પ્રભુ સુચિ સનેહમિલિ ભેંટિ।
બિદા કીન્હ સજિ પાલકી સકુચ સોચ સબ મેટિ।।319।।

2.320

ચૌપાઈ
પરિજન માતુ પિતહિ મિલિ સીતા। ફિરી પ્રાનપ્રિય પ્રેમ પુનીતા।।
કરિ પ્રનામુ ભેંટી સબ સાસૂ। પ્રીતિ કહત કબિ હિયન હુલાસૂ।।
સુનિ સિખ અભિમત આસિષ પાઈ। રહી સીય દુહુ પ્રીતિ સમાઈ।।
રઘુપતિ પટુ પાલકીં મગાઈં। કરિ પ્રબોધુ સબ માતુ ચઢ઼ાઈ।।
બાર બાર હિલિ મિલિ દુહુ ભાઈ। સમ સનેહજનની પહુાઈ।।
સાજિ બાજિ ગજ બાહન નાના। ભરત ભૂપ દલ કીન્હ પયાના।।
હૃદયરામુ સિય લખન સમેતા। ચલે જાહિં સબ લોગ અચેતા।।
બસહ બાજિ ગજ પસુ હિયહારેં। ચલે જાહિં પરબસ મન મારેં।।

દોહા / સોરતા
ગુર ગુરતિય પદ બંદિ પ્રભુ સીતા લખન સમેત।
ફિરે હરષ બિસમય સહિત આએ પરન નિકેત।।320।।

2.321

ચૌપાઈ
બિદા કીન્હ સનમાનિ નિષાદૂ। ચલેઉ હૃદયબડ઼ બિરહ બિષાદૂ।।
કોલ કિરાત ભિલ્લ બનચારી। ફેરે ફિરે જોહારિ જોહારી।।
પ્રભુ સિય લખન બૈઠિ બટ છાહીં। પ્રિય પરિજન બિયોગ બિલખાહીં।।
ભરત સનેહ સુભાઉ સુબાની। પ્રિયા અનુજ સન કહત બખાની।।
પ્રીતિ પ્રતીતિ બચન મન કરની। શ્રીમુખ રામ પ્રેમ બસ બરની।।
તેહિ અવસર ખગ મૃગ જલ મીના। ચિત્રકૂટ ચર અચર મલીના।।
બિબુધ બિલોકિ દસા રઘુબર કી। બરષિ સુમન કહિ ગતિ ઘર ઘર કી।।
પ્રભુ પ્રનામુ કરિ દીન્હ ભરોસો। ચલે મુદિત મન ડર ન ખરો સો।।

દોહા / સોરતા
સાનુજ સીય સમેત પ્રભુ રાજત પરન કુટીર।
ભગતિ ગ્યાનુ બૈરાગ્ય જનુ સોહત ધરેં સરીર।।321।।

2.322

ચૌપાઈ
મુનિ મહિસુર ગુર ભરત ભુઆલૂ। રામ બિરહસબુ સાજુ બિહાલૂ।।
પ્રભુ ગુન ગ્રામ ગનત મન માહીં। સબ ચુપચાપ ચલે મગ જાહીં।।
જમુના ઉતરિ પાર સબુ ભયઊ। સો બાસરુ બિનુ ભોજન ગયઊ।।
ઉતરિ દેવસરિ દૂસર બાસૂ। રામસખાસબ કીન્હ સુપાસૂ।।
સઈ ઉતરિ ગોમતીં નહાએ। ચૌથેં દિવસ અવધપુર આએ।
જનકુ રહે પુર બાસર ચારી। રાજ કાજ સબ સાજ સારી।।
સૌંપિ સચિવ ગુર ભરતહિ રાજૂ। તેરહુતિ ચલે સાજિ સબુ સાજૂ।।
નગર નારિ નર ગુર સિખ માની। બસે સુખેન રામ રજધાની।।

દોહા / સોરતા
રામ દરસ લગિ લોગ સબ કરત નેમ ઉપબાસ।
તજિ તજિ ભૂષન ભોગ સુખ જિઅત અવધિ કીં આસ।।322।।

2.323

ચૌપાઈ
સચિવ સુસેવક ભરત પ્રબોધે। નિજ નિજ કાજ પાઇ પાઇ સિખ ઓધે।।
પુનિ સિખ દીન્હ બોલિ લઘુ ભાઈ। સૌંપી સકલ માતુ સેવકાઈ।।
ભૂસુર બોલિ ભરત કર જોરે। કરિ પ્રનામ બય બિનય નિહોરે।।
ઊ નીચ કારજુ ભલ પોચૂ। આયસુ દેબ ન કરબ સોચૂ।।
પરિજન પુરજન પ્રજા બોલાએ। સમાધાનુ કરિ સુબસ બસાએ।।
સાનુજ ગે ગુર ગેહબહોરી। કરિ દંડવત કહત કર જોરી।।
આયસુ હોઇ ત રહૌં સનેમા। બોલે મુનિ તન પુલકિ સપેમા।।
સમુઝવ કહબ કરબ તુમ્હ જોઈ। ધરમ સારુ જગ હોઇહિ સોઈ।।

દોહા / સોરતા
સુનિ સિખ પાઇ અસીસ બડ઼િ ગનક બોલિ દિનુ સાધિ।
સિંઘાસન પ્રભુ પાદુકા બૈઠારે નિરુપાધિ।।323।।

2.324

ચૌપાઈ
રામ માતુ ગુર પદ સિરુ નાઈ। પ્રભુ પદ પીઠ રજાયસુ પાઈ।।
નંદિગાવકરિ પરન કુટીરા। કીન્હ નિવાસુ ધરમ ધુર ધીરા।।
જટાજૂટ સિર મુનિપટ ધારી। મહિ ખનિ કુસ સારી સારી।।
અસન બસન બાસન બ્રત નેમા। કરત કઠિન રિષિધરમ સપ્રેમા।।
ભૂષન બસન ભોગ સુખ ભૂરી। મન તન બચન તજે તિન તૂરી।।
અવધ રાજુ સુર રાજુ સિહાઈ। દસરથ ધનુ સુનિ ધનદુ લજાઈ।।
તેહિં પુર બસત ભરત બિનુ રાગા। ચંચરીક જિમિ ચંપક બાગા।।
રમા બિલાસુ રામ અનુરાગી। તજત બમન જિમિ જન બડ઼ભાગી।।

દોહા / સોરતા
રામ પેમ ભાજન ભરતુ બડ઼ે ન એહિં કરતૂતિ।
ચાતક હંસ સરાહિઅત ટેંક બિબેક બિભૂતિ।।324।।

2.325

ચૌપાઈ
દેહ દિનહુદિન દૂબરિ હોઈ। ઘટઇ તેજુ બલુ મુખછબિ સોઈ।।
નિત નવ રામ પ્રેમ પનુ પીના। બઢ઼ત ધરમ દલુ મનુ ન મલીના।।
જિમિ જલુ નિઘટત સરદ પ્રકાસે। બિલસત બેતસ બનજ બિકાસે।।
સમ દમ સંજમ નિયમ ઉપાસા। નખત ભરત હિય બિમલ અકાસા।।
ધ્રુવ બિસ્વાસ અવધિ રાકા સી। સ્વામિ સુરતિ સુરબીથિ બિકાસી।।
રામ પેમ બિધુ અચલ અદોષા। સહિત સમાજ સોહ નિત ચોખા।।
ભરત રહનિ સમુઝનિ કરતૂતી। ભગતિ બિરતિ ગુન બિમલ બિભૂતી।।
બરનત સકલ સુકચિ સકુચાહીં। સેસ ગનેસ ગિરા ગમુ નાહીં।।

દોહા / સોરતા
નિત પૂજત પ્રભુ પારી પ્રીતિ ન હૃદયસમાતિ।।
માગિ માગિ આયસુ કરત રાજ કાજ બહુ ભાિ।।325।।

2.326

ચૌપાઈ
પુલક ગાત હિયસિય રઘુબીરૂ। જીહ નામુ જપ લોચન નીરૂ।।
લખન રામ સિય કાનન બસહીં। ભરતુ ભવન બસિ તપ તનુ કસહીં।।
દોઉ દિસિ સમુઝિ કહત સબુ લોગૂ। સબ બિધિ ભરત સરાહન જોગૂ।।
સુનિ બ્રત નેમ સાધુ સકુચાહીં। દેખિ દસા મુનિરાજ લજાહીં।।
પરમ પુનીત ભરત આચરનૂ। મધુર મંજુ મુદ મંગલ કરનૂ।।
હરન કઠિન કલિ કલુષ કલેસૂ। મહામોહ નિસિ દલન દિનેસૂ।।
પાપ પુંજ કુંજર મૃગરાજૂ। સમન સકલ સંતાપ સમાજૂ।
જન રંજન ભંજન ભવ ભારૂ। રામ સનેહ સુધાકર સારૂ।।

છન્દ
સિય રામ પ્રેમ પિયૂષ પૂરન હોત જનમુ ન ભરત કો।
મુનિ મન અગમ જમ નિયમ સમ દમ બિષમ બ્રત આચરત કો।।
દુખ દાહ દારિદ દંભ દૂષન સુજસ મિસ અપહરત કો।
કલિકાલ તુલસી સે સઠન્હિ હઠિ રામ સનમુખ કરત કો।।

દોહા / સોરતા
ભરત ચરિત કરિ નેમુ તુલસી જો સાદર સુનહિં।
સીય રામ પદ પેમુ અવસિ હોઇ ભવ રસ બિરતિ।।326।।